ÇAĞDAŞ İNGİLİZ TİYATROSU’NDA BAŞVURULAN FEMİNİST STRATEJİLER

Yıl 2020, Sayı: 64, 311 - 325, 26.06.2020

Gamze Şentürk

Öz

Erkek egemen dünyada kadınların başta toplumsal, kültürel, ekonomik ve politik alanlar olmak üzere pek çok alanda yaşadıkları her türlü eşitsizliğe karşı başlattıkları feminist hareket; yirminci yüzyılın son çeyreğinde etkisini bir hayli arttırmıştır. Erkeklerle eşit statüye ve eşit haklara sahip olmak isteyen ve bu haklı mücadelelerini dünyaya duyurmaya çalışan kadınlar, sadece politik mecralarda değil kültürel mecralarda da büyük bir mücadele vermişlerdir. Üç dalga halinde yayılan kadınların bu özgürlük hareketi, yazın ve tiyatro alanlarında özellikle 1960 sonrasında İkinci Dalga Feminizm hareketiyle kendini daha etkili bir şekilde göstermiştir. Bu dönemde İngiliz kadın oyun yazarları, ataerkil düzenin geri planda tuttuğu kadınların seslerini tiyatro çalışmalarında içeriğe, biçime ve uygulamaya dayalı birtakım feminist stratejilere başvurarak duyurmaya çalışmışlardır. Bu anlamda İngiliz tiyatrosunda uygulama alanı bulmuş feminist stratejiler bu çalışma dahilinde İngiliz feminist tiyatrosunun önde gelen oyun yazarlarından Pam Gems (1925-2011), Caryl Churchill (1938-) ve Timberlake Wertenbaker’ın (1951-) tiyatro oyunları üzerinden açığa çıkartılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

İngiliz Tiyatrosu, Pam Gems, Caryl Churchill, Timberlake Wertenbaker, Feminist Stratejiler

Kaynakça

• Aston, Elaine. (1995), An Introduction to Feminism and Theatre. London: Routledge.
• Basourakos, John. (2002). “Witches, Matriarchs, and Whores: Casting Intrasexual and Intrasexual Oppression in Caryl Churchill’s Vinegar Tom”, The Explicator, Sayı:70(4), s. 279-282. Betsko, Kathleen & Koenig, Rachel. (1987). Interviews with Contemporary Women Playwrights. Beech Tree Books: New York.
• Bertolt, Brecht. (2011). Epik Tiyatro. Kamuran Şipal (Çev.). İstanbul: Can Matbaacılık. (Orijinali 1959’da yayınlanmıştır).
• Churchill, Caryl. (1996). Plays 1. London: Methuen.
• Daly, Mary. (1990). Gyn/Ecology: The Metaethics of Radical Feminism. Boston: Beacon Press.
• Oxford Companion to Women’s Writing in the US: Deconstruction and Feminism. (1995). Davidson, Cathy N., Wagner, Linda & Ammons, Martin Elizabeth (Ed.). Oxford: Oxford University Press.
• Diamond, Elin. (2006). “Brechtyen Kuram/Feminist Kuram Jestik Bir Feminist Eleştiriye Doğru”. Mimesis. Aysel Yıldırım (Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi. (Orijinali 1988’de yayınlanmıştır).
• Goodman, Lizbeth & Gay, Jane de. (1996). Feminist Stages Interviews with Women in Contemporary British Theatre, The Netherlands: Routledge.
• Komporály, Jozefina. (2004). “Maternal Longing as Addiction: Feminism Revisited in Timberlake Wertenbaker’s The Break of Day”. Journal of Gender Studies, Sayı: 13 (2), s. 129-138.
• Laughlin, Karen. (2006). “Brechtyen Kuram ve Amerikan Feminist Tiyatrosu”. Mimesis. Çağıl İvak (Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları. (Orijinali 2005’te yayınlanmıştır).
• Nash, Kate. (1994). “The Feminist Production of Knowledge: Is Deconstruction a Practice for Women”. Feminist Review, Sayı:47, s. 65-77.
• Reinelt, Janelle. (1996). After Brecht: British Epic Theater. Michigan: University of Michigan Press.
• Rowe, Danelle. (2003). Power and Oppression: A Study of Materialism and Gender in Selected Drama of Caryl Churchill, Yüksek Lisans Tezi, University of South Africa, South Africa.
• Quigley, Austin E. (1989). “Stereotype and Prototype: Character in the Plays of Caryl Churchill”. Enoch Brater (Ed.). Feminine Focus: The New Women Playwrights. (s. 25-52). New York: Oxford University Press.
• Smith, Iris. (1991). “Brecht and the Mothers of Epic Theater”. Theatre Journal, Sayı: 43(4), s. 491-505.
• Stephenson, Heidi & Langridge, Natasha. (1984). Rage and Reason, Women Playwrights on Playwriting. London: Macmillan Press.
• Takkaç, Mehmet. (2006). “Female Survival in the Contemporary Society Without Causing Feminist Polemic as Reflected in Pam Gems’ Piaf, Camille, and Loving Women”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 8(2), s. 239-251.
• Wandor, Michelene. (2007). Carry on, Understudies, Theatre & Sexual Politics, London: Routledge.
• Wertenbaker, Timberlake. (1996). Plays 1. London: Faber and Faber.