لقيت الدراسات الجمالية اهتماماً ملحوظاً في الحقول الأدبية والمعرفية السابقة والمعاصرة، إلا أن النظرة الجمالية لم تكن على قاعدةٍ واحدةٍ أو نسقٍ متّفقٍ عليه، بل توزَّعت على قواعد مختلفةٍ، وقد كان للحضارة العربيَّة أثرٌ ارتكازيٌّ في الحضارة الإنسانية، إذ امتلكت رؤيةً جماليَّةً متَّصلةً بقواعدها الأساسيَّة في الاعتقاد والتشريع، مما أفرز لدى العلماء رؤى منضبطةً حول معنى الجمال ومنطلقاته، وينفرد ابن حزمٍ بين علماء عصره برؤيته لموضوع الجمال، إذ جاءت بناءً على توافقٍ تفاهميٍّ بين أصوله الفكريَّة والإنسانيَّة، فكان من جملة الفلاسفة الأوائل في الأندلس الذين أثّروا في رؤى الفلسفات الخُلُقيَّة والقيميَّة والوجوديَّة والمنطقيَّة، وقد عُرِف عنه تأكيده نسبيَّة الرؤية الجماليَّة تبعاً لمتلقي موضوعات الجمال، إذ فصّل ذاك كلَّه في أبوابٍ وفروعٍ، ليصل في نهاية المطاف إلى رؤية متَّسقةٍ في عرضٍ تقديميٍّ متسلسلٍ يعتمد التَّحليل، ويرتهن للذَّاتية والمثاليَّة في التَّعليل والاختيار، كما أنَّ منهجه جاء على نسقٍ علميٍّ متوازنٍ، يستقرئ النُّصوص ويستطلع أحوال النَّاس ليوازن بين هذا وذاك، ليخلص إلى ما تطمئنُّ إليه نفسه ويتوافق مع عقله، وليبيّن بالحكاية والشعر والتقرير والوصف الفنيِّ مفهومه في فلسفة الجمال الأخلاقية.
Aesthetics has importance in the past and in modern literal and acknowledge domains. Arab civilization had an impact on human civilization, as it possessed an aesthetic vision related to belief and legislation, which resulted in scholars having a disciplined vision on the meaning of beauty. Ibn Hazm is unique among scholars of his time in his vision for beauty, as it agreed with his intellectual and human origins. He was one of those who influenced the visions of moral, value, and existential philosophies. He was known for his affirmation of the aesthetic vision according to the recipient, as he separated all of that in the end, to arrive at a consistent approach in the analysis of his scientific approach. He also chose the text of his methodology, and the text he looks at the conditions of the people, and concludes at what he believes and corresponds with his mind. He reveals the story, the poetry, the report, and the artistic description of his concept in the philosophy of moral beauty.
Estetik incelemeler geçmişte ve günümüzde edebiyat ve epistemoloji alanlarında ilgiye konu olmuştur. Fakat estetikle ilgili kavramlar, üzerinde uzlaşılmış tek bir temele dayanmamış, aksine çeşitli temeller üzerine yayılmıştır. Arap medeniyetinin insanlık medeniyeti üzerinde bir etkiye sahip olduğunda kuşku yoktur. Bu medeniyet, inanç ve yasa koyucu temelleriyle bağlantılı bir güzellik anlayışına sahiptir ve bu durum, düşünürlerde güzelliğin anlamına dair düşünce ufukları oluşturmuştur. Bu makale, estetiğe bakışıyla çağının düşünürleri arasında eşsiz bir konumda bulunan İbn Hazm’ın görüşlerini ve yöntemini incelemektedir. İbn Hazm Endülüs’te ahlak, değer, varlık ve mantık felsefesini etkileyen ilk filozoflardandır. Düşünürün estetik kuramı entelektüel ve insani ilkeleriyle uyumludur. Estetik anlayışın, estetik temaların alıcısına bağlı olarak göreli olduğunu vurgulamasıyla bilinmektedir. Görüşlerini analiz, gerekçelendirme ve seçime dayalı sıralı bir sunuşla detaylandırmış ve sonunda tutarlı bir görüşe ulaşmıştır. Yöntemi, denge gözeten, bilimsel bir yöntemdir: Hem metinleri incelemiş hem de insanların durumlarını gözlemlemiştir. Açıklama aracı olarak hikaye, şiir, anlatı ve sanatsal betimlemeye başvurmuştur.
Birincil Dil | Arapça |
---|---|
Konular | Sanat ve Edebiyat |
Bölüm | DİL VE EDEBİYAT |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2022 |
Gönderilme Tarihi | 17 Eylül 2021 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Sayı: 69 |