Turkish Cinema and Violence: A Research on Presentation of Violence in Recent Turkish Films

Yıl 2020, Cilt: 26 Sayı: 44, 246 - 257, 19.03.2020

Fatih Söğüt

https://doi.org/10.32547/ataunigsed.674233

Cited By: 4

Öz

Violence has been a part of humanity and culture throughout the history. Since it is considered a cultural phenomenon, the presentation of violence is seen in paintings, music, literature and cinema. In this context, the purpose of this study is to expose the violent content in films watched by a high number of viewers in Turkey. For this purpose, the most watched films in the last five years; Müslüm (2018), Recep İvedik 5 (2017), Recep İvedik 4 (2014), Düğün Dernek 2 (2015), Dağ 2 (2016) were taken as samples and content analysis was applied to these films. According to the results of the analysis, it is understood that some types of violence come to the fore in the films. In the distribution of the victims of violence according to gender, men are ahead of women. Again the perpetrators of violence in the movies are mostly men. Forms of violence usually occur in bilateral dialogues or between foreign film persons.

Anahtar Kelimeler

Violence, Turkish Cinema, Content Analysis

Türk Sineması ve Şiddet: Son Dönem Türk Filmlerinde Şiddetin Sunumu Üzerine Bir Araştırma

Öz

Şiddet, en eski tarihlerden bu yana insanlığın ve kültürün bir parçasıdır. Kültürel bir olgu olarak değerlendirildiği için şiddettin sunumu resim, müzik, edebiyat ve sinema eserlerinde görülmektedir. Bu bağlamda bu çalışmayla amaçlanan Türkiye’de yüksek sayıda izleyici tarafından seyredilen filmlerdeki şiddet içeriğini ortaya çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda son beş yılda en çok izlenen filmler; Müslüm (2018), Recep İvedik 5 (2017), Recep İvedik 4 (2014), Düğün Dernek 2 (2015), Dağ 2 (2016) örneklem olarak alınarak bu filmlere içerik analizi uygulanmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre bazı şiddet türlerinin öne çıktığı, filmlerde şiddete maruz kalanların cinsiyete göre dağılımında erkeklerin kadınların önünde olduğu, yine filmlerde şiddetin failinin çoğunlukla erkekler olduğu, şiddet biçimlerinin genellikle ikili diyaloglarda ya da birbirine yabancı film kişileri arasında gerçekleştiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Şiddet, Türk Sineması, İçerik Analizi

Kaynakça

• Abisel, N. (2005). Türk Sineması üzerine yazılar. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Atabek, G., & Atabek, Ü. (2007). Medya metinlerini çözümlemek içerik göstergebilim ve söylem çözümleme yöntemleri. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Ayrancı, Ü., Köşgeroğlu, N., & Günay, Y. (2004). Televizyonda çocukların en çok seyrettikleri saatlerde gösterilen filmlerdeki şiddet düzeyi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5(3),133-140.
• Bagdikian, B.H. (2000). The media monopoly. Boston: Beacon Press.
• Balcıoğlu, İ. (2001). Şiddet ve toplum. İstanbul: Bilge Yayıncılık.
• Berelson, B. (1952). Content analysis in communication research. New York: The Free Press.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Birleşmiş Milletler. (2009). Violence against worlds women. (Araştırma Raporu). Erişim adresi: https://unstats.un.org/unsd/demographicsocial/products/worldswomen/documents/Violence%20against%20women.pdf
• Browne, N., Webb, T., Fisher, K., & Cook, B. (2002). American film violence an analytic portrait. Journal Of Interpersonal Violence, 17(4), 351-370. doi: https://doi.org/10.1177/0886260502017004001
• Burks, H. L., & Harrison, S. I. (1962). Aggressive behavior as a means of avoiding depression. American Journal of Orthopsychiatry. 32, 416-422. doi: https://doi.org/10.1111/j.1939-0025.1962.tb00291.x
• Çöteli, S. (2016). Yeni dönem orta oyunu: Türk Sinemasında komedi ve Selçuk Aydemir. G. Parlayandemir & Y. D. Birincioğlu (Ed.), Tür(k) sinemasında auteurler 2000 sonrası Türk Sinemasında türler ve yönetmenler (s.263-291) içinde. İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Di Martino, V. (2003). Workplace violence in the health sector: relationship between work stress and workplace violence in the health sector. (Araştırma Raporu). Erişim adresi: https://www.who.int/
• Dünya Sağlık Örgütü. (2002). World report on violence and health. (Araştırma Raporu). Erişim adresi: http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/global_campaign/en/chap6.pdf
• Erdal Aytekin, P. (2015). Zeki Demirkubuz sinemasında şiddet: Masumiyet ve kader. Ankara Üniversitesi İLEF Dergisi, 2(2), 155–178. doi: https://doi.org/10.24955/ilef.305321
• Erten, Y., & Ardalı, C. (1996). Saldırganlık şiddet ve terörün psikososyal yapıları. Cogito, sayı 6-7, Kış-Bahar,143-164.
• Gerbner, G. (1996). The Hidden side of television violence. H. Schiller (Ed.), Invisible Crisis (s. 27-34) içinde. Colorado: Westview Press.
• Gerbner, G. (1998a). The Stories we tell. Kültür ve İletişim, 1(1), 17-30. doi: https://doi.org/10.1080/ 10402659908426225
• Gerbner, G. (1998b). Stories of violence and the public interest. J. H. Brants & L. Van Zoonen (Ed.), The media in question, (s.135-46). London: Sage Publication.
• Gerbner, G., Signorielli, N., Gross, L., & Morgan, M. (1980). Aging with television: images on television drama and conceptions of social reality. Journal of Communication, 30(1), s. 37-47. doi: https://doi.org/10.1111/ j.1460-2466.1980.tb01766.x
• Gökulu, G. (2013). Representation of sexual violence in Turkish Cinema and television series. Asian Journal of Women's Studies, 19(2), 66-91. doi: https://doi.org/10.1080/12259276.2013.11666149
• Gümüş A. (2006). Şiddet türleri. Toplumsal Bir Sorun Olarak Şiddet Sempozyumunda sunulan bildiri, Eğitim-Sen, Ankara. Erişim adresi: http://egitimsen.org.tr/wp-content/uploads/2016/11/%C5%9Eiddet-T%C3% BCrleri.pdf
• Gürkan, Ö. C., & Coşar, F. (2009). Ekonomik şiddetin kadın yaşamındaki etkileri. Uluslararası Disiplinler Arası Kadın Çalışmaları Kongresinde sunulan bildiri, Sakarya Üniversitesi, Sakarya. Erişim adresi: http://hemsirelik.maltepe.edu.tr/dergiler/cilt2sayi3/cilt2sayi3/124-129.pdf
• Head, S. W. (1954). Content analysis of television drama programs. The Quarterly of Film Radio and Television, 9(2), 175-194. doi: https://doi.org/10.2307/1209974
• Holsti, O. R. (1969). Content analysis for the social sciences and humanities. Reading: Addison-Wesley Publication.
• Kalkan, H. S. (2018). Şiddet mi? Hani nerede? Psikesinema Dergisi, 15, 70-76.
• Köknel, Ö. (2000). Bireysel ve toplumsal şiddet. İstanbul: Akdeniz Yayıncılık.
• Krippendorf, K. (1980). Content analysis: an introduction to its methodology. New York: Sage Publication.
• Michaud, Y. (1991). Şiddet (C. Muhtaroğlu, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Moses, R. (1996). Şiddet nerede başlıyor? (A. Kul, Çev.). Cogito, sayı: 6-7, Kış- Bahar, 24- 27.
• Özbay, G., & Kutlu, N. (1993, 14 Aralık). TV'lerde ölüm makinası filmler. Milliyet, s. 7-8.
• Özer, Ö. (2010). Giriş: medyada şiddet kültürü. Ö. Özer (Ed.), Medyada şiddet kültürü- Bu öyküde sen anlatılıyorsun (s. 11-36) içinde. İstanbul: Literatürk Yayınları.
• Özer, Ö. (2017). Medyada şiddet kullanımı: şiddet ekonomisi, medyanın ideolojik şiddeti ve yetiştirme kuramı açısından bir değerlendirme. Marmara İletişim Dergisi, 27. 1-19. doi: https://doi.org/10.17829/midr. 20172729519
• Özer, Ö., & Saraçer Üçer, N. (2010). “Baba 1” ve “Kurtlar Vadisi Irak” filmleri örneğinde sinemada şiddetin kullanımı. Ö. Özer (Ed.), Medyada şiddet kültürü- Bu öyküde sen anlatılıyorsun (s. 269-292) içinde. İstanbul: Literatürk Yayınları.
• Pişkin, G. (2007). Hızlı ve dengesiz değişime tepki olarak sinemada şiddet Türkiye örneği 1980-2006. Icanas 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresinde sunulan bildiri, Atatürk Kültür-Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Ankara. Erişim adresi: https://www.ayk.gov.tr/
• Polat, O. (2017). Şiddet. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 22(1), 15 – 34. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/274326
• Potter, W. J. (1999). On media violence. London: Sage Publication.
• Slocum, J. D. (2000). Film violence and the institutionalization of the cinema. Social Research, 67(3), 649-681. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/40971406?seq=1
• Stone, B. (2016). Religion and violence in popular film. Journal of Religion & Film, 1(3), Article 5. Erişim adresi: https://digitalcommons.unomaha.edu/jrf/
• Süalp, Z. T. A. (1993). Şehir, şiddet ve sinema. Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmokoloji Dergisi, 1(4), 1-15. Erişim adresi: https://www.academia.edu/5325846/_%C5%9Eehir_%C5%9Eiddet_ve_Sinema_
• Şentürk, B. (2017). Şiddet ve erkeklikler: av mevsimi ve gönül yarası filmleri üzerinden Türkiye’deki erkeklik biçimlerine bakmak. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 27-44. doi: https://doi.org/ 10.18506/anemon.xxxxxxxx
• Tekin, Ü. (2011). Şiddet! şiddet kavramı, aile içi şiddet, kadına yönelik şiddet ve çocuk istismarı. Ankara: Orient Yayınları.
• Teksoy, R. (2007). Rekin Teksoy’un Türk sineması kitabı. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Temel, S. (2008). Sinema filmlerinde şiddet içeriğinin yeniden üretimi (Yüksek Lisans Tezi). YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 218863).
• Trend, D. (2008). Medyada şiddet efsanesi eleştirel bir giriş. (G. Bostancı, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Turam, E. (1996). Tv'deki şiddetin çocuklara etkileri üzerine farklı bir bakış. Cogito, sayı 6-7, Kış-Bahar, 391-406.
• Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük. (t.y.). Şiddet. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/ Ünsal, A. (1996). Genişletilmiş bir şiddet tipolojisi. Cogito, sayı 6-7, Kış-Bahar, 29-36.