ANTİK DÖNEM SANATINDA OKEANOS FİGÜRLERİ

Yıl 2012, Sayı: 22, 157 - 166, 03.04.2013

Şehnaz Eraslan

Öz

Grek mitolojisinde nehir ya da deniz tanrıları geniş bir topluluk oluştururlar. Bu topluluğun en yaşlı
tanrılarından biri de Okeanos’tur. Bu mitolojik figür, sanatın çeşitli dallarında Arkaik Dönemden
başlayarak Geç Roma Dönemine kadar varlığını sürdürmüştür. Arkaik ve Helenistik Dönemlerde birkaç
örnekle sınırlı kalsa da Roma Döneminde özellikle de sikke, lahit ve mozaiklerde sevilen bir tema olmuştur.
Okeanos figürleri Türkiye’de Antiocheia (Antakya) ve Zeugma mozaiklerinde karşımıza çıkmaktadır. Bu
mozaiklerde Okeanos, eşi Tethys ile birlikte mozaiklerin merkezinde genellikle büst biçiminde, etraflarında
ise çeşitli mitolojik varlıklarla birlikte betimlenmiştir.
Bu çalışmanın amacı Arkaik, Helenistik ve Roma Dönemlerinden seçilen belirli örnekler ışığında
Okeanos figürlerini tarihsel bağlamda incelemektir.

Anahtar Kelimeler

Okeanos, Arkaik, Helenistik, Roma

Kaynakça

• ALEXANDER, M. A.-KHADER, A. B.;“les mosaiques de la region est mise a jour du catalogue de thuburbo majus et les environs les mosaiques de ain mziger, bir chana, draa ben jouder et zaghouan”, Thuburbo Majus, Corpus des Mosaiques de Tunisie, Vol II, Fascicule 4,(Tunis),1994.
• BECATTİ, Giovanni; The Art of Ancient Greece and Rome, from the Rise of Greece to the Fall of Rome, (New York), 1967.
• CARPENTER, Thomas H.; Art and Myth in Ancient Greece, (London), 1991.
• CİMOK, Fatih; Mosaics of Antioch, (İstanbul),2005.
• DUNBABİN, Katherıne M.D.;Mosaics of the Greek and Roman World, (Cambridge),1999.
• ERGEÇ, Rıfat,- ÖNAL, Mehmet- WAGNER, Jörg; Seleukeia am Zeugma Euphrat/ Zeugma. Archäologische Forschungen in einer Garnisons- und Handelsstadt am Euphrat” Gottkönige am Euphrat, von Zabern, (Mainz am Rhein), 2000.
• ERHAT, Azra; Mitoloji Sözlüğü, (İstanbul), 2004.
• GRIMAL, Pierre; Mitoloji Sözlüğü. Yunan ve Roma, Çev. S. Tamgüç, (İstanbul),1997.
• LATTIMORE, Stephen; “The Marine Thiasos in Grek Sculpture”. Monumenta Archaeologica III, (Los Angeles), 1976.
• LEVİ, Doro; Antioch Mosaic Pavements, Princeton,1947.
• ÖNAL, Mehmet-BULGAN, Fatma-GÜLLÜCE, Hamza- BEYAZLAR, Ahmet-Burhan -BALCIOĞLU, - ATALAY, Taner; Belkıs-Zeugma ve Mozaikleri, (İstanbul), 2006.
• PAULIAN, Agnès;“Le dieu Océan en Espagne: un thème de l’art hispano-romain”, Mélanges de la Casa de Velázquez, 1979.
• SMITH, David.J.; “Roman Mosaics in Britain Before The Fouth Century”, H. Stern & M. Leglay (ed.), II. Colloque international pour l’étude de la mosaïque antique, (Vienne), 1971.
• SMITH, R.R.R; Helenistik Heykel, (İstanbul), 1995.
• STRACK, Paul L.; Die Reichspraegung zur Zeit des Hadrian, (Stuttgart),1933.
• TOYNBEE, Jocelyn M. C. ;Art In Britain Under The Romans, (London), 1964.
• VERMEULE, Cornelius C.; Roman Imperial Art in Greece and Asia Minor, (London),1968.
• WILLIAMS, J.H.C.; “Septimus Severus and Sol, Carausius and Oceanus: Two new Roman Acquisitions at the British Museum” Numismatic Cronicle, Sayı: 159, (London), 1999.