HYRENIOMUS BOSCH’un ‘YERYÜZÜ ZEVKLERİ BAHÇESİ’ RESMİ: GERÇEKÜSTÜCÜLÜĞÜ YENİDEN OKUMA

Yıl 2019, Sayı: 33, 39 - 46, 14.04.2019

Medine Irak

Öz

16.yüzyılın öncü
ressamı olan Hyreniomus Bosch’un resimlerinde gerçeküstü ögeler yer almaktadır.
Gerçeküstücülüğü sanatçının Yeryüzü Zevkleri Bahçesi üzerinden okumadaki amaç;
bir ifade aracı olarak gerçeküstücülüğün anlamını  köklerinde 
aramak, yeniden izlerini sürmektir. Gerçeküstücü olmayı gerektiren unsurların
başında dünyeviliğin ötesinde bir dünya yaratmak veya kurgulamaktır. Böyle
olmasını gerektiren unsurlar 16.yy ile gerçeküstücülüğün akım olarak karşımıza
çıkarken 20.yüzyılda tema bakımından olmasa da biçim olarak aynı temelde
şekillenmekte olduğu görülür. 16.yüzyılda din üzerine şekillenen bu durum 20.yy
da ağırlıklı olarak iki dünya savaşının etkin sonuçlarıyla belirginlik
kazanmaktadır. Bosch’un Yeryüzü Zevkleri Bahçesi adlı resmi cennet ve cehennem
temalarını ele alması bakımından üst bir gerçekliği gözler önüne sermektedir. Bu
resmin seçilmesinin gerçeküstücülüğün anlaşılması yönünde verim sağlaması
öngörülmektedir. Gerçeküstücülük bir akım olarak değerlendirildiğinde veristik
ve biyomorfik olarak sınıflandırılmaktadır. Bu çalışmada  Bosch resmi veristik gerçeküstücülük üzerinden
okunmaya çalışılmış, buradan elde edilen bilgiler sonuç bölümünde
değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gerçeküstücülük, Biçim, Tavır

Kaynakça

• Antmen, A. (2008). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel YayıncılıkApostolidès, Jean-Marie (Sept.1990). Du Surréalisme à l’Internationale Situationniste: la question de l’image, Vol.105, No.4, French: The John Hopkins University Press Issue.Artun, A., (2013). Sanat Manifestoları. İstanbul: İletişim Yayınları.Baudrillard, J., (2014). Sanat Komplosu. Çev.: Elçin Gen, Işık Ergüden, İstanbul:İletişim Yayınları.Berger, J., (2005). Görme Biçimleri. Çev.: Yıldanur Salman, İstanbul: Metis Yayınları.Burke, P., (2003). Sanatın Görgü Tanıkları. Çev.: Zeynep Yelçe, İstanbul: Kitap Yayınevi.Calinescu, M., (2010). Modernliğin Beş Yüzü. Çev.: Sabri Gürses, İstanbul: Küre Yayınları. Eagleton, T., (2003). Estetiğin İdeolojisi. Çev.: Bülent Gözkan, İstanbul: Doruk Yayınları.Freud, S., and James S., (2010). The Interpretation of Dreams. New York: Basic Books A Member of the Perseus Books GroupFreud, S., and James S., (1977). Introductry Lectures on Psychoanalysis. New York: NortonGombrich, E. H., (2011). Sanatın Öyküsü. Çev.: Erol Erduran-Ömer Erduran, İstanbul: Remzi Kitabevi.Harrison, C., Wood, P., (2011). Sanat ve Kuram. Çev.: Sabri Gürses, İstanbul: Küre Yayınları.Hauser, A., (1984). Sanatın Toplumsal Tarihi. Çev.: Yıldız Gölönü, İstanbul: Remzi Kitabevi Yayınları.Krausse, A., (2005). Rönesanstan Günümüze Resim Sanatının Öyküsü. Çev.: Dilek Zaptçıoğlu, Almanya: Literatür Yayıncılık. Leppert, R., (2002). Sanatta Anlamın Görüntüsü. Çev.: İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.Sanders, B., (2001). Kahkahanın Zaferi. Çev.: Kemal Atakay, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.Tanilli, S., (1992). Yüzyılların Gerçeği ve Mirası, Cilt III. İstanbul: Cem Yayınları.Murray, P., and Murray,L., (1996). The Oxford Companion to Christian Art and Architecture. New York:OxfordThomson, Sandra A., (2003). Pictures from the Heart: A Tarot Dictionary. New York: St. Martin’s Press.Roach, Marilynne K.,( 2002).The Salem Witch Trials: A Day-by-day Chronicle of a Community under Siege. New York: Cooper Square Press.
• İnternet KaynaklarıFollower of Hieronymus Bosch | Christ’s Descent into Hell | The Met (April 11, 2016), The Metropolitan Museum of Art, I.e. The Met Museum. Web:http://www.metmuseum.org/art/collection/search/435725, Erişim tarihi: 10 Ocak 2019. Bosch, Hieronymus: The Garden of Earthly Delight (April 11, 2016). Web Museum:. https://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/bosch/delight/, Erişim tarihi: 11 Ocak 2019.I Am Surrealism: Salvador Dalí — Baterbys Art Gallery (April 11, 2016). Baterbys Art Gallery. Web: http://www.baterbys.com/i-am-surrealism-salvador-dali/, Erişim tarihi: 26 Aralık 2018.Hieronymus Bosch, The First Surrealist (April 11,2016).Web: http://www.anthonychristian.co.uk/ezine16.html, Erişim tarihi: 2 Aralık 2018.The Heresy of the Free Spirit (April 11, 2016). Web: https://www.dhushara.com/book/consum/free.htm, Erişim tarihi: 28 Aralık 2018.
• Gürşen, M. (Haziran 21, 2016).Web: https://sanatkaravani.com/hieronymus-boschun-yeryuzu-zevkleri-bahcesi-aslinda-ne-anlatir/, Erişim tarihi: 1 Şubat 2019.