ANKARA MİLLİ KÜTÜPHANESİNDE BULUNAN 3838 ENVANTER NUMARALI EL YAZMASI ESERİN KİTAP SANATLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Sayı: 37, 262 - 276, 29.03.2021

Mine Dilber

https://doi.org/10.47571/ataunigsfd.867138

Cited By: 3

Öz

Yüzyıllar öncesine dayanan bir geçmişe sahip dini, ilmi, edebi konulu birçok el yazması eser, bilimsel, tarihi ve kültürel açıdan içinde barındırdıkları önemli bilgilerin yanı sıra sanatsal değere sahip olmaları yönüyle de nadir eser olma hususunda önem arz etmektedir. Hattatlar tarafından kaleme alınan bu yapıtlar, el yazması eser olma özelliğine de sahiptir. Geçmişin izlerini taşıyan ve günümüze kadar gelebilmiş olan bu nadide kültür varlıkları, kütüphane, müze ve özel koleksiyonlarda uygun ortam şartlarının sağlanmaya çalışılmasıyla koruma altına alınmakta, bu kuruluşlar tarafından hem günümüz araştırmacılarının hizmetine sunulup hem de gelecek kuşaklara aktarımı noktasında birçok çalışma yürütülmektedir. Bu nadide eserler arasında yer alan ve Ankara Milli Kütüphane bünyesinde bulunan 06 Mil Yz A 3838 envanter numaralı ve Külliyat adlı eser 16. yüzyıla ait klasik örnekleri yansıtması ve 17. yüzyıl Osmanlı sanatının, tezhip, cilt ve ebru örneklerini barındırması bakımından önemlidir. El yazması eserde yer alan cilt, tezhip ve ebru numuneleri analiz edilerek, cilt ve tezhip desenlerinin çizimleri yapılıp, dönemsel sanat özellikleri ortaya konmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

El Yazması, Tezhip, Cilt, Ebru

EXAMINATION OF THE MANUSCRIPT INVENTORY NUMBERED 3838, WHICH PRESERVED IN THE NATIONAL LIBRARY OF ANKARA, IN TERMS OF BOOK ARTS

Öz

Many manuscripts on religious, scientific and literary themes with a history dating back centuries are important for being rare works in that they have artistic value as well as important information they contain. These works, written by calligraphers, also have the feature of being handwritten works. These precious cultural assets, which bear the traces of the past and have survived to the present day, carry out many studies at the point of providing suitable environment conditions in libraries, museums and private collections, offering them to the service of future researchers and transferring them to future generations by these organizations. The work named Külliyat with inventory number 06 Mil Yz A 3838, which is among these rare works and is located in the Ankara National Library, is important in terms of reflecting the classical examples of the 16th century and containing examples of illumination, bindings and marbling of the 17th century Ottoman art. The volumes, gilding and marbling samples included in the manuscript were analyzed, drawings of the skin and gilding decorations were made and periodical art features were tried to be revealed.

Anahtar Kelimeler

Manuscript, Illümination, Binding, Marbling

Kaynakça

• Atasoy, N. (2016). Kara Memi. İstanbul: Masa yayınları.
• Ayan, H. (1993). “Cevrî İbrâhim Çelebi”. İslam Ansiklopedisi. İstanbul: C.7. 460-461.
• Balkanal, Z. (2002). “Bilgi ve Sanatı Kaplayan sanat: ciltçilik”. Türkler Ansiklopedisi. Ankara: C.XII. 341-349.
• Derman, M. U. (1977). Türk Sanatında Ebru. İstanbul: Ak Yayınları.
• Derman, F. Ç. Duran, G. (2010). “Şahkulu”. İslam Ansiklopedisi. İstanbul: C.38. 283-284.
• Dilber, M. (2013). Ankara Milli Kütüphanesi’nde Bulunan Bazı El Yazması Eserlerin Tezyinat İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Duran, G. (2001). “Kara Memi”. İslam Ansiklopedisi. İstanbul: C.24. 362-363.
• Duran, G. (2009). “18. Yüzyıl Tezhip Sanatı, A. R. Özcan (Editör), Hat ve Tezhip Sanatı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Gülgen, H. (2016). “Türk Ebru Tarihi’nde Ustalar ve Üslup Değişimi”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Bursa: S25. 153-183.
• Mahir, B. (2009). Osmanlı Bezeme Sanatında Saz Üslubu, A. R. Özcan (Editör), Hat ve Tezhip Sanatı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Özcan, A. R. (1993). “ Osmanlılarda Kitap Sanatları, Osmanlılarda Cilt”. Osmanlı Ansiklopedisi. İstanbul: C.V. 239-251.
• Uzun, İ. (1994) “Dede Ömer Rûşenî”. İslam Ansiklopedisi, İstanbul: C.9. 81-83.