LOMBER DİSK HERNİ AMELİYATI OLAN HASTALARDA ALGILANAN SOSYAL DESTEK İLE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2007, Cilt: 10 Sayı: 4, 30 - 41, 19.02.2010

Çiğdem Köçkar , Özge Uzun

Öz

Bu araştırma, lomber disk herni
ameliyatı olan hastaların algıladıkları sosyal
destek ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin
incelenmesi amacıyla yapıldı. Nöroşirürji
kliniklerinde lomber disk hernisi ameliyatı
olan 50 hasta çalışmanın örneklemini
oluşturmuştur. Veri toplamada, kişisel bilgi
formu, SF 36 Yaşam Kalitesi Ölçeği ve Çok
Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği
(MSPSS) kullanıldı.
Hastaların, mesleğine ve oturdukları
ev tipine göre yaşam kalitesinin esenlik
alt boyutundan, cinsiyetine göre ise yaşam
kalitesinin global yaşam kalitesi alt
boyutundan aldıkları puan ortalamaları
arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık
bulundu(p < 0.05). Hastaların cinsiyetine göre
arkadaştan (p < 0.05) eğitim durumlarına
(p < 0.05) ve mesleklerine göre (p < 0.01)
hemşireden algıladıkları sosyal destek puan
ortalamaları arasında istatistiksel olarak
anlamlı farklılık vardı. Yaşam kalitesi ölçeği
ve MSPSS alt boyutları puan ortalamalarından;
fonksiyonel durum (r=0.398,
p < 0.01), esenlik (r=0.330, p < 0.05) ve global
yaşam kalitesi (r=0.367, p < 0.01) ile aile
desteği alt boyutları arasında orta düzeyde
olumlu ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki
tespit edildi.
Çalışmada elde edilen sonuçlar
doğrultusunda, lomber disk hernisi ameliyatı
olan hastaların yaşam kalitesinin yükseltilmesi
ve sosyal destek gereksinimlerinin
karşılanması için hemşirelerin uygun
girişimlerde bulunması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Lomber Disk Hernisi, yaşam kalitesi, sosyal destek, hemşireler

Kaynakça

• Aksakoğlu G (2001). Sağlıkta Araştırma Teknikleri ve Analiz Yöntemleri. DEÜ Rektörlük Matbaası, İzmir.
• Arman M (2003). Bel Ağrısı Okulu. Palme Yayıncılık. İstanbul, 3-42
• Aydemir Ö (1998). Bel ağrısı olan hastalarda fizik tedavinin yaşam kalitesi, anksiyete ve depresyon üzerine etkisi. V. Ulusal Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi Kongresi 5: 391-393.
• Aydıner S (1998). Lomber disk hastalıklarında genetik. Romatoloji Gündemi Dergi-si 3(2):45-48.
• Bosworth HB, Siegler IC, Olsen MK et all (2000). Social support and quality of life in patients with coronary artery disease. Quality of Life Research 9:829-839.
• Çetinyalçın İ (2001). Lomber Disk Hernileri. Roche, İstanbul, 8-168
• Edirne S (2000). Ağrı. Nobel Tıp Kitapevi, İstanbul, 323-347
• Eker D, Akar H (1995). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği’nin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 10(34): 45-55.
• Eker D, Akar H, Yaldız H (2001). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği’nin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 12(1):18-25.
• Erol S, Acaroğlu R (2003). Lomber disk hernili bireylerin yaşam kaliteleri. 2. Uluslar arası ve 9. Ulusal Hemşirelik Kongresi Program ve Özet Kitabı 130. Antalya.
• Evans R, Smith BL, Smadu M (1985). The quality of life of patients with discal hernia. New England Journal of Medicine 312:553- 558.
• Eylen B (2001). Bilgi verici danışmanlığın kanser hastalarının ailelerinin sosyal deste becerileri üzerine etkisi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Hays RB, Oxley D (1986). Social network development and functioning during a life transition. Journal of Personality and Social Psychology 5(2):305-313.
• Haznedaroğlu Ş (1998). Akut bel ağrısına klinik yaklaşım için İngiltere Genel Pratisyenler Birliği’nin yeni önerileri. Romatoloji Gündemi Dergisi 3(2):35-37.
• Fanuele JC, Birkmeyer NJ, Abdu WA et al. (2000). The impact of spinal problems on the health status of patients. Spine 25(12):1509-1514.
• Karabulutlu E ve Tan M (2005). SAPD hastalarında yaşam kalitesi ve özbakım gücünün değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 8(2): 1-11.
• Karadağ M (1999). Lomber Disk Herni Ameliyatı Öncesi ve Sonrası Sorunlarla Baş etmede Hemşirenin Rolü. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Larson CB (1974). Orthopedic Nursing.St Louis: CV Mosby. 188-199
• Özer AF (2001). Lomber Disk Hastalığı. Logos Tıp Kitapevi. İstanbul, 9-218
• Özkan S (2004). Cerrahi girişimlerin psikiyatrik komplikasyonları. Hipokrat Dergisi 139:119-124.
• Özyürek P, Dramalı A (2003). Lomber disk herni ameliyatı olmuş erişkin hastaların genel sağlık statüsü boyutlarının ölçülmesi. Hemşirelik Forumu Dergisi 6(5):6-14.
• Pınar R (1994). Diabetes Mellitus’lu hastaların yaşam kalitesi ve yaşama kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Rosenbaum MA (1983). Learned resourcefulness as a behavioral repertoire for the selfregulation of internal events: issues and speculations (Eds) In M. Rosenbaum, CM. Franks ve Y. Jaffe. Perspectives on Behavior Therapy in the Eigties. New York, 57-73.
• Shumaker SA, Hill D (1991). Gender differences in social support and physicalhealth. Health Psychology 10:102-111.
• Sorias O (1988). Sosyal destekler ve ruh sağlığı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 27(1):359-363.
• Tan M, Okanlı A, Karabulutlu E ve ark. (2005). Hemodiyaliz hastalarında sosyal destek ve umutsuzluk arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 8(2): 32-39.
• Tuna N (2000). Bel Ağrısı. Nobel Tıp Kitapevi, İstanbul, 7-22 Vicki S H (2003). Social support and quality of life. Quality of Life Research 12:25-31.
• Ware JE (1997). Sf-36 health survey update. Spine 25(24):3130-3139.
• Yıldızhan A (1999). Bel Fıtığı ve Korunma Yolları. Fatih Yayınları, İstanbul