CERRAHİ KLİNİKLERDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN SOSYOTROPİK VE OTONOMİK KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 18 Sayı: 2, 79 - 86, 25.06.2015

Emel Külekçi , Zeynep   Karaman özlü , Nadiye Özer

https://doi.org/10.17049/ahsbd.82921

Cited By: 2

Öz

Amaç: Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin sosyotropi-otonomik kişilik özelliklerinin belirlenmesi.
Yöntem: Tanımlayıcı türde olan araştırma Ağustos-Aralık 2013 tarihleri arasında yürütüldü.
Araştırmanın evrenini, Erzurum Atatürk Üniversitesi ve Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi cerrahi
kliniklerinde çalışan 234 hemşire, örneklemi ise izinli ve raporlu olmayan, araştırmaya katılmayı kabul eden
toplam 191 hemşire oluşturdu. Verilerin toplanmasında hemşirelerin tanıtıcı özelliklerinin yer aldığı “Anket
Formu” ve “Sosyotropi-Otonomi Ölçeği” kullanıldı. Araştırmadan elde edilen veriler bilgisayar programında
değerlendirilip, verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, ortalamalar, bağımsız gruplarda t testi, One-way
Anova, Kruskal Wallis testi, Mann-Whitney U testi analizleri kullanıldı.
Bulgular: Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin SOSOTÖ ölçeğinin sosyotropi alt boyutundan 120
puan üzerinden 68.70±17.43 puan, otonomi alt boyutundan 77.53±15.91 puan aldığı belirlendi. Hemşirelerin
sosyotropi kişilik özellikleri ile eğitim durumu, otonomi kişilik özellikleri ile çocuk sayısı arasında istatistiksel
olarak anlamlı bir fark saptandı.
Sonuç: Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin sosyotropik-otonomik kişilik özelliklerinin orta düzeyin
üzerinde, otonomik kişilik özelliklerinin sosyotropik kişilik özelliklerine göre daha yüksek olduğu söylenebilir.
Çalışanlara sosyotropi ve otonomi kişilik özelliklerinin geliştirilmesine yönelik hizmet içi eğitim programları
düzenlenmesi, kişilik özelliklerine bağlı olarak örgütsel davranış çalışmalarının artırılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Otonomi, sosyotropi, cerrahi  hemşire

Kaynakça

• Adams D, Miller BK. Professionalism in nursing behaviors of nurse practitioners. Journal of Professional Nursing, 2001;17(4):203-10.
• Bagby RM, Gilchrist EJ, Rector NA, Dickens SE, Joffe RT, Levitt A, Levitan RD, Kennedy SH. The stability and validity of the sociotropy and autonomy personality dimensions as measured by the revised personal style ınventory. Cognitive Therapy and Research 2001;25(6):765-79.
• Bandman EL. Bandman B. Nursing Ethics Through the Life Span. 4th Ed. Appleton & LangeNorwal;2002:p.123-54.
• Beck R, Taylor C, Robins M. Missing home: Sociotropy and autonomy and their relationship to psychological distress and homesickness in college freshmen, Anxiety, Stress, and Coping. 2003;16(2):155-66.
• Bieling PJ, Beck AT, Brown GK. The sociotropy– autonomy scale: Structure and implications. Cognitive Therapy and Research; 2000;24(6):763-80.
• Chally SP. Professional Nursing- Concepts and Challenges. KK Chitty (Ed), Philadelphia, WB Saunders Company; 1997.p.397-415.
• Çam O, Engin E. Psikiyatri Kliniğinde Çalışan Hemşirelerde Farkındalık Eğitiminin Bireysel Performans Standartlarına Etkisi. Anatolian Journal of Psychiatry 2006;7(2):82-91.
• Fresco DF, Sampson WS, Craighead LW, Koons AN. The relationship of sociotropy and autonomy to symptoms of depression and anxiety. Journal of Cognitive Psychotherapy: An International Quarterly 2001;15(1):17-31.
• Gorski J, Young MA. Sociotropy/autonomy, selfconstrual, response style, and gender in adolescents. Personality and Individual Differences 2002;32(3):463-78.
• Kabakçı E. Üniversite öğrencilerinde sosyotropi/otonomi kişilik özellikleri, yaşam olayları ve depresif belirtiler. Türk Psikiyatri Dergisi 2001;12(4):273-82.
• Kaya N, Aştı T, Acaroğlu R, Kaya H, Şendir M. Hemşire öğrencilerin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve ilişkili faktörlerin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006;10(3):1-11.
• Kelleci M, Gölbaşı Z. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin problem çözme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004;8(2):1-8.
• MacDonald C. Nurse autonomy as relational. Nursing Ethics 2002; 9(2):194-201.
• Malak B, Üstün B. "Hemşirelerin SosyotropiOtonomi Kişilik Özellikleri ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi". Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2011;18(11):1-16.
• McBride C, Bacchiochi JR, Bagby RM. Gender Differences in the Manifestation of Sociotropy and Autonomy Personality Traits. Personality and Individual Diferences 2005;38(1):129–36.
• Mrayyan MT. The influence of standardized languages on nurses' autonomy, Journal of Nursing Management. 2005;13(3):238–41.
• Pollard K. Searching for autonomi Midwifery. 2003;19(2):113-24.
• Savaşır I, Şahin NH. Bilişsel-Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler, Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayınları No:9, Özyurt Matb. 1997: p.32-8.
• Ulusoy MF, Görgülü RS. Hemşirelik Esasları-Temel Kuram. İlke ve Yöntemler Kitabı. Cilt:1, Ankara; Çağın Ofs. 2001.p.10-2.
• Vormbrock J. Attachment Theory as Applied to Wartime and Job-related Marital Separation. Child Development, 1993;114(1):122–44.
• Wynd CA. Current factors contributing to professionalism in nursing. Journal of Professional Nursing 2003;19(5):251-61.