KRONİK HASTALIĞI OLAN HASTALARA BAKIM VEREN YAKINLARININ UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 20 Sayı: 2, 0 - 0, 04.07.2017

Derya Uzelli Yılmaz Dilek Sarı

Öz

ÖZET

Amaç: Araştırma, kronik hastalığı olan hastalarına bakım veren hasta yakınlarının uyku kalitesi ve yorgunluk düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel türde olan araştırma, 15 Temmuz 2013- 1 Ocak 2014 tarihleri arasında İzmir ilindeki bir eğitim ve araştırma hastanesinin Palyatif Bakım Servisi’nde yapıldı.  Araştırmaya 100 hasta yakını alındı. Veri toplama aracı olarak; hasta yakını soru formu, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ) ve Piper Yorgunluk Ölçeği kullanılmıştır.

Bulgular: Bakım veren hasta yakınlarının % 67’sinin kadın olduğu ve %42’sinin eşine bakım verdiği, % 83’ünün hastanın daha önceki yatışlarında birlikte kaldığı belirlenmiştir. Bakım verenlerin yaş ortalaması 47.24±11.51’dir. Bakım verenlerin PUKİ (6.68±2.39) ve Piper Yorgunluk Ölçeği (4.40±0.98) toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p=0.59).

Sonuç: Bulgular incelendiğinde bakım veren yakınlarının uyku kalitesinin kötü, yorgunluk düzeylerinin orta şiddette olduğu saptanmış, uyku kalitesi ile yorgunluk arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Bakım veren aile üyeleri kronik hastalığı olan yakınlarının bakımlarında büyük sorumluluk almaktadır. Hemşireler bakım veren aile üyelerinin bu sorumluluklarının farkında olmalı, uyku hijyeni eğitimi vermeli, uyumaları için fiziki koşullar sağlayarak uyku kalitelerinin arttırılmasının yanı sıra yorgunlukla baş etmeleri için de destek sağlamalıdır.

Anahtar Kelimeler: Bakım veren; kronik hastalık; uyku kalitesi; yorgunluk

 

ABSTRACT

The Investigation of The Relationship Between The Sleep Quality and Fatigue Levels of Caregivers Whose Patients With Chronic Disease*

Aim: The study is aimed to determine sleep quality and fatigue level of patient caregivers whose patient has chronic disease, and to reveal their relationships between them.

Method: The study, which is a descriptive and survey research, was held in a Palliative Care Service of an education and research hospital of Izmir between July 15, 2013 and January 1, 2014. The sample consisted of 100 patient caregivers. As data collection tool, patient caregiver questionnaire, Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) and Piper Fatigue Scale was administered.

Findings: The analysis revealed that 67% of patient caregivers are female, 42% give care to either husband or wife, 83% have stayed as hospital attendant. The mean age of patient caregiver was 47.24 (SD=11.51). There was no significant relationship between the mean scores of PSQI (6.68±2.39) and Piper Fatigue Survey (4.40±0.98) of patient caregivers (p=0.59).

Conclusion: The findings showed that sleep quality of patient caregiver was poor, fatigue level was determined as moderate, and there was no significant difference between sleep quality and fatigue level. The family members of patient caregiver take major responsibilities in cares of the patients who have chronical disease. Nurses should raise awareness for the responsibilities of the family members of patient caregiver, train them for sleep hygiene, not only increase sleep quality with providing psychical conditions to sleep but also support to deal with the fatigue.

Keywords: Caregivers; chronic disease; sleep quality, fatigue