DOĞUM SONU MUAYENEDE FARKINDALIK: DİASTAZİS REKTİ VE BAKIMI

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 2, 304 - 310, 30.06.2020

Yeliz Çakır Koçak , Habibe Bay Hafize Öztürk Can

https://doi.org/10.17049/ataunihem.458866

Öz

Diastazis Rekti, karın bölgesinin sol ve sağ ön yüzeyini tutan rektus abdominis kasları arasında ayrılma ve üst orta hat karında yaygın bir çıkıntı ile karakterize bir bozukluktur. Tanısı sağlık profesyonelleri (fizyoterapist, ebe, hemşire ya da doktor gibi) tarafından konulabilir. Eğer, sağlık profesyoneli bu durumdan şüphe ediyorsa fizyoterapi konsültasyonu isteyebilir. Diastazis Rekti, umbilikusun üstünde 4.5 cm ve altında 4.5 cm uzunluğunda (bazı kaynaklara göre 3cm), genişliği ≥2 cm/parmak olarak palpe edilebilir. Uluslararası literatürde Diastazis Rekti’nin, gebelik döneminde %30-70, doğum sonu 6-8. haftalarda %52.4 ve 6. ayda %39.3 oranında görüldüğü belirtilmektedir. Türkiye’deki prevelansı gebelerde %24-55 olarak saptanmıştır. Diastazis Rekti gelişmesinde pek çok faktörün yanında özellikle gebeliğe bağlı ortaya çıkan hormonal değişiklikler, ileri anne yaşı, multiparite, sezaryen, büyüyen uterus ve uterusun fazla gerildiği durumlar ile buna bağlı artan intra-abdominal basınç etkilidir. Diastazi Rekti yaşam kalitesini düşürmektedir. Sağlık çalışanları doğum sonu muayene sırasında Diastazis Rekti saptar ise, solunum egzersizi, kegel egzersizi, pelvik-tilt, korse ya da abdominal bant kullanımı gibi koruyucu uygulamaları kadına öğretmeli, bunları uygulaması için motive edip izlemini yapmalıdır. Daha ciddi ayrılmalara ise farklı tedavi seçenekleri önerilmektedir. Bununla birlikte, doğum sonu bedenindeki değişimlerin takibi yanında yeni rol ve sorumluluklarına uyum sağlamaya çalışan kadının yaşam kalitesinin artması ve sağlıklı aile yapısının desteklenmesi için Diastazis Rekti önemlidir. Bu derleme ile, literatür sonuçlarına bağlı olarak Diastazis Rekti ve bakımı konusunda farkındalığın arttırılması amaçlanmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Bakım, Diastazis Recti, Doğum Sonu Muayene, Rectus diastaz

AWARENESS ON POSTPARTUM EXAMINATION: CARE OF DIASTASIS RECTI

Öz

Diastazis Rekti is a disorder characterized by separation between the rectus abdominis muscles holding the left and right anterior surface of the abdominal region and a widespread protrusion in the upper midline abdomen. The diagnosis can be made by a health professional (i.e a physiotherapist, midwife, nurse, or doctor). If the healthcare professional suspects this, they can request a physiotherapy consultation. Diastasis Rekti is defined as a palpated separation of ≥2 fingerbreadths either 4.5 cm above, at or 4.5 cm below (according to some sources 3cm) the umbilicus. In the international literature, Diastasis Rekti was reported to be 30-70% in pregnancy, 52.4% at 6-8 weeks postpartum and 39.3% during the 6th month after birth. In Turkey, the prevalence was 24-55% in pregnant women. In addition to many factors in the development of diastasis Rekti, especially hormonal changes that occur due to pregnancy, advanced maternal age, multiparity, cesarean, growing uterus and increased intra-abdominal pressure due to excessive stretching of the uterus are effective. Diastasia Rekti reduces quality of life. If health professionals detect Diastasis Rekti during postpartum examination, when the separation between the muscles is 3 cm, they should teach the woman about protective practices such as breathing exercises, kegel exercise, pelvic-tilt, corset or abdominal band usage, and motivate and monitor them for application. Different treatment options are recommended for more serious separations. In addition to following the changes in the postpartum body, Diastazis Rekti is important for increasing the quality of life of the woman trying to adapt to her new roles and responsibilities and supporting the healthy family structure. In this study, it is aimed to raise awareness about Diastasis Recti and its care based on the results of the literature.

Anahtar Kelimeler

Care, Diastasis recti, Postpartum examination, Rectus diastasis

Kaynakça

• 1. World Health Organization. WHO recommendations on Postnatal care of the mother and newborn. October 2013. Erişim adresi https://www.healthynewbornnetwork.org/hnn-content/uploads/Postnatal_Care_Guidelines_web_v2.pdf (Erişim tarihi 15.03.2020)
• 2. Eryılmaz HY. Doğum Sonu Değerlendirme: Bir Kontrol Çizelgesi Örneği. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2009;6(1):20-6.
• 3. T.C. Sağlık Bakanlığı. Doğum Sonu Bakım Yönetim Rehberi. Halk Sağlığı Kurumu Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı. 2018 Ankara, T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No:925. Erişim Adresi: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/dsbyr_2.pdf (Erişim tarihi:01.02.2019).
• 4. Johnson R, Taylor W. Skills for Midwifery Practice 2nd ed. Edinbrugh: Churchill Livingstone 2002.
• 5. Boot Camp & Military Fitness Institute. Diastasis Recti: An Overview 2015. Erişim Adresi: https://bootcampmilitaryfitnessinstitute.com/injury/diastasis-recti-an-overview/ (Erişim: 10 Mart 2019)
• 6. Mota P, Pascoal AG, Sancho F, Carita AI, Bø K. Reliability of The Inter-Rectus Distance Measured by Palpation. Comparison of Palpation and Ultrasound Measurements. Manual Therapy 2013;(13):294-8.
• 7. Michalska A, Rokita W, Wolder D, Pogorzelska J, Kaczmarczyk K. Diastasis Recti Abdominis - a Review of Treatment Methods, Ginekologia Polska 2018;89(2):97–101.
• 8. Sperstad JB, Tennfjord MK, Hilde G, Ellström-Engh M, Bø K. Diastasis Recti Abdominis During Pregnancy and 12 Months After Childbirth: Prevalence, Risk Factors and Report of Lumbo Pelvic Pain. British Journal of Sports Medicine 2016;0:1–6.
• 9. Gluppe SL, Hilde G, Tennfjord MK, Engh ME, Bø K. Effect of a Postpartum Training Program on Prevalence of Diastasis Recti Abdominis in Postpartum Primiparous Women: A Randomized Controlled Trial. Physical Therapy 2018;98(4):260–8.
• 10. Sheffield Teaching Hospital. Diastasis of the Rectus Abdominus Muscle. Information for Patients MSK Outpatients - Women's Health (Therapy) 2017. Erişim adresi: https://publicdocuments.sth.nhs.uk/pil3525.pdf. (Erişim: 10 Mart 2018)
• 11. Benjamin DR, Van de Water ATM, Peiris C L. Effects of Exercise on Diastasis of the Rectus Abdominis Muscle in The Antenatal and Postnatal Periods: A Systematic Review. Physiotherapy 2014;100(1):1-8.
• 12. Boissonnault JS, Blaschak MJ. Incidence of Diastasis Recti Abdominis During the Childbearing Year, Physical Therapy 1988;68(7):1082-6. https://doi.org/10.1093/ptj/68.7.1082.
• 13. Mota PGF, Pascoal AGBA, Ana Carita AIAD, Bø K. Prevalence and Risk Factors of Diastasis Recti Abdominis from Late Pregnancy to 6 Months Postpartum, and Relationship with Lumbo-Pelvic Pain. Manual Therapy 2015;(20):200-5.
• 14. Akbayrak T, Akarcalı İ, Çıtak İ, Kara F. Gebelikte Diastasis Recti Abdominis, Rectus Abdominus Kas Kuvveti ve Bel Ağrısı Arasındaki İlişki. Türkiye Klinikleri Jinekoloji Obstetrik Dergisi 2001;11:215-19.
• 15. Turan V, Colluoglu C, Turkyılmaz E, Korucuoglu U. Prevalence of Diastasis Recti Abdominis in The Population of Young Multiparous Adults in Turkey. Ginekologia Polska 2011;82;817-21.
• 16. Cunningham FG, Leveno KJ, Bloom SL, Spong CY, Dashe JS, Hoffman BL et al. Maternal Fizyoloji. Çeviri Edit: Yıldırım G, Türk VA, Ekiz A, Erol O. Williams Obstetrik 24. Edisyon, USA: The McGrow-Hill Companies, Nobel Tıp Kitabevleri Tic. Ltd. Şti. 2016, 46-77.
• 17. Köseli D, Akın L. Lohusalık Dönemi ve Bakımı. Maternal-Fetal Tıp ve Perinatoloji Çalışma Grubu (e.d.) Beksaç MS, Demir N, Koç A (Koordinatörler). Obstetrik; Maternal Fetal Tıp ve Perinatoloji. Ankara: Medical Network-Nobel Tıp Kitabevleri 2001; 1377-81.
• 18. Demartini E, Deon KC, Fonseca EGJ, Portela BS. Diastasis of the Rectus Abdominis Muscle Prevalence in Postpartum. Fisioter Mov 2016;29(2):279-86.
• 19. Yücel U. Abdominal Muayene ve Değerlendirme, 4. Bölüm: Doğum Sonu Dönem Değerlendirme ve Bakım. (Bölüm Edt.) Hafize Öztürk Can, Gamze Durmazoğlu. Ebelik Uygulama Standartları. (Edt.) Behzat Özkan, Esin Çeber Turfan, Serap Yaşaroğlu Toksoy. Ankara, Vize Basın Yayın, 1. Baskı 2016; 290-7.
• 20. Taşkın L. Doğum Sonu Dönem. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği (13.Baskı), Akademisyen Tıp Kitabevi, 2016: 533-71.
• 21. Emanuelsson P.Alternatives in the Treatment of Abdominal Rectus Muscle Diastasis: An Evaluation.[Doctoral thesis] Karolinska Universitetssjukhuset, Solna: Dept of Clinical Science, Intervention and Technology, 2014. Erişim adresi: https://openarchive.ki.se/xmlui/handle/10616/42245. (Erişim: 20 Mart, 2018).
• 22. Beyaz AE, Özcan E. Gebelikte Görülen Kas-İskelet Sistemi Kaynaklı Ağrılar ve Tedavi Yaklaşımları. Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi 2005;51(2):65-8.
• 23. Johnson BP. Diastasis Recti: What You Really Need to Know. Erişim adresi: https://mamamadestrong.com/2019/07/16/diastasis-recti-what-you-really-need-to-know/ Erişim tarihi: 20.08.2019.
• 24. Aktan B. Klinik Pilates Egzersizleri ve Doğuma Hazırlık Eğitiminin Sadece Doğum Eğitimine Göre Doğum Sonuçları Üzerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2015.
• 25. Sigdel M, Fernandez MA. Sudden Diastasis of Rectus Abdominis During Labor: A Case Report. Georgetown Medical Review 2019;3(1):1-5.
• 26. Olsson A, Kiwanuka O, Wilhelmsson S, Sandblom G, Stackelberg O. Cohort Study of the Effect of Surgical Repair of Symptomatic Diastasis Recti Abdominis on Abdominal Trunk Function and Quality of Life. British Journal of Surgery Open 2019; 3: 750–8.
• 27. Dufour S, Bernad S, Davis BM, Graham N. Establishing Expert-Based Recommendations for the Conservative Management of Pregnancy-Related Diastasis Rectus Abdominis: A Delphi Consensus Study. Journal of Women’s Health Physical Therapy 2019;43(2): 73-81.
• 28. BUBBLEHED Assessment Handout, Erişim Adresi: http://my.ilstu.edu/~rhhudgi/31601/316/bubble_head%20wk4.pdf ( Erişim: 10 Mart 2018)