EBELERİN MESLEKİ PROFESYONEL TUTUMLARI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yıl 2021, Cilt: 24 Sayı: 2, 156 - 166, 25.06.2021

Yasemin Sökmen , Ayten Taşpınar

https://doi.org/10.17049/ataunihem.615169

Cited By: 3

Öz

Amaç: Bu çalışma, ebelerin mesleki profesyonel tutumlarını ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Araştırma, analitik-kesitsel tipte olup, Nisan-Haziran 2017 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, bir il merkezinde bulunan kamu hastanelerinde, toplum sağlığı merkezinde, bu merkeze bağlı aile sağlığı merkezlerinde ve ilde bulunan üniversitenin uygulama ve araştırma hastanesinde çalışan ebeler oluşturmuştur (N=378). Çalışmanın örneklemini ise, 277 ebe oluşturmuştur. Araştırmanın verileri “Ebe Tanıtım Formu”, “Meslekte Profesyonel Tutum Envanteri”, “Sürekli Kaygı Ölçeği” ve “Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde Statistical Package for the Social Sciences 18 programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, student t testi, Mann-Whitney U testi, Varyans analizi (ANOVA), Kruskal Wallis H testi, Tukey testi ve Pearson Korelasyon analizi kullanılmıştır.

Bulgular: Ebelerin Mesleki Profesyonel Tutum Envanteri ölçeği puan ortalaması 137.27±12.88 (32-160), aile sağlık merkezi/toplum sağlık merkezinde çalışanların, aylık 160 saat çalışanların, sadece gündüz çalışanların, mesleğini yeniden tercih edeceğini belirtenlerin, çalıştığı birimde severek çalışanların, mesleklerini yapmaktan memnun olanların, bilimsel faaliyetlere katılanların, mesleki derneğe üye olan/olmak isteyenlerin, bilimsel yayınları okuyanların ve yüksek lisans yapan/yapmakta olanların puan ortalamalarının istatistiksel düzeyde yüksek olduğu (p<0.05) ve ebelerin sürekli kaygı düzeyi puanları azaldıkça Mesleki Profesyonel Tutum Envanteri puanlarının arttığı (p=.000) bulunmuştur.

Sonuç: Ebelerin profesyonel tutum puanlarının orta düzeyde olduğu, ebelerin profesyonelliklerinin geliştirilmesi için kurum ve yöneticilerin ebelerin profesyonelliklerini etkileyen faktörleri dikkate alarak desteklemeleri önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ebelik, meslek, profesyonel tutum

PROFESSIONAL ATTITUDES OF MIDWIFERY AND FACTORS AFFECTING

Öz

Aim: This study was conducted to determine the professional attitudes of midwives and the factors affecting them.

Methods: The research is of analytical-cross-sectional type and was conducted between April-June 2017. The population of the study consisted of the midwives working in the public hospitals located in a city center, the community health center, the family health centers affiliated to this center and the application and research hospital of the university in the province (N= 378). The sample of the study was 277 midwives. The data of the study were collected by “Midwife Information Form”, “Professional Attitude Inventory at Occupation” and “Rosenberg Self Esteem Scale”. In the analysis of the data, the Statistical Package for the Social Sciences 18 program was used. Descriptive statistics, student t test, Mann-Whitney U test, analysis of variance (ANOVA), Kruskal Wallis H test, Tukey test and Pearson Correlation analysis were used in the analysis of the data.

Results: Professional Attitude Inventory at Occupation mean score of midwives is 137.27±12.88 (32-160), those working in family health center/community health center, working 160 hours a month, only daytime workers, those who say they will re-prefer their profession, those who work in the unit they work fondly, those who are satisfied with their profession. The mean scores of those who participate in scientific activities, those who are/want to be a member of the professional association, those who read scientific publications, and those who have graduated/are doing a master’s degree are statistically high (p<0.05), and as the trait anxiety level scores of midwives decrease, their Professional Attitude Inventory at Occupation increases (p=.000) was found.

Conclusion: It is recommend that the professional attitude scores of midwives are at a moderate level, and institutions and administrators should support midwives by taking into account the factors that affect their professionalism in order to improve their professionalism.

Anahtar Kelimeler

Midwifery, profession, professional attitude

Kaynakça

• 1. Mueller P. Teaching and Assessing Professionalism in Medical Learners and Practicing Physicians. Rambam Maimonides Medical Journal 2015;6(2):1-13.
• 2. Baltaş A. Başarı İçin Pasaport: Profesyonel Davranış. Kaynak Dergisi 2003;14.
• 3. Adıgüzel O, Tanrıverdi H, Özkan DS. Mesleki Profesyonellik ve Bir Meslek Mensupları Olarak Hemşirelik Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi 2011;9(2):39-59.
• 4. Alidina K. Professionalism in Post-Licensure Nurses in Developed Countries. Journal of Nursing Education and Practice 2013;3(5):128-37.
• 5. Öner Altıok H, Üstün B. Profesyonellik: Kavram Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2014;7(2):151-55.
• 6. Karaman ÖE, Okumuş H. Ebelik Öğrencilerinin Görev Tanımları ve Yeterlilik Alanlarına Göre Kendilerini Değerlendirmeleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;18(3):189-95.
• 7. Özbek H, Ertekin Pınar Ş. Ebelik Mesleğinde Doktora Eğitiminin Önemi. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi 2020;5(1):145-9.
• 8. Kızılca Çakaloz D, Çoban A. Profesyonel Bir Meslek Olarak Ebelik: Lisansüstü Program Öğrencileri Ne Düşünüyor? Tek Durumlu Bir Örnek Olay Çalışması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2019;22(4):239-48.
• 9. United Nations Population Fund (UNFPA), The International Confederation of Midwives supports midwives (ICM), World Health Organization (WHO). Thestate of theworld’s midwifery 2014 a universal pathway. A woman’s rıght to health. New York: UNFPA; 2014. p.228.
• 10. Beydağ KD, Arslan H. Kadın Doğum Kliniklerinde Çalışan Ebe ve Hemşirelerin Profesyonelliklerini Etkileyen Faktörler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2008;3(7):75-87.
• 11. Erbil N, Bakır A. Meslekte Profesyonel Tutum Envanterinin Geliştirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2009;6(1):290-302.
• 12. Ozkahraman Koç S. Factors Affecting the Professionalism of Midwifery Students. International Journal of Scientificand Technological Research 2019;5(2):55-61.
• 13. Karaca Saydam B. Profesyonel Bir Meslek Olarak Türkiye’de Ebelik. Sağlık ve Toplum 2015;25(1):3-9.
• 14. Spielberger CD, Gorsuch RL, Lusahene RE. Manual for Statü-Trait Anxiety Inventory. California: Consulting Psychologists Press; 1970.
• 15. Öner N, Le Compte A. Durumluk/Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabı. İstanbul: İstanbul Boğaziçi Üniversitesi Yayınları; 1983.
• 16. Rosenberg M. Societyand The Adolescent Self-Image. New Jersey: Princeton University Press; 1965.
• 17. Çuhadaroğlu F. Adölesanlarda Benlik Saygısı. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı. Uzmanlık Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 1986.
• 18. Toker S. Sivas İl Merkezinde Çalışan Ebelerin Meslekte Profesyonel Tutumlarının Belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, 2016.
• 19. Ertekin Pınar Ş, Cesur B, Duran Ö, Güler E, Üstün Z, Abak G. Ebelik Öğrencilerinin Mesleki Profesyonellikleri ve Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2013;8(23):19-37.
• 20. Esen B. Yenidoğan Yoğun Bakım Ebe ve Hemşirelerin Etik İkilemleri ve Mesleki Profesyonellik Düzeyleri ile İlişkisi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, 2013.
• 21. Demir Dikmen Y, Yönder M, Yorgun S, Usta YY, Umur S, Aytekin A. Hemşirelerin Profesyonel Tutumları ile Bunu Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2014;17(3):158-64.
• 22. KaradaşA, Kaynak S, Duran S, Ergün S. Hemşirelerin Profesyonellik Düzeylerinin Değerlendirilmesi: Balıkesir Örneği. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2018;7(3):74-80.
• 23. Zengin M, Yayan EH, Yıldırım N, Akın E, Avşar Ö, Mamiş E. Pediatri Hemşirelerinin Profesyonel Değerlerinin Profesyonel Tutumlarına Etkisi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2018;5(3):316-23.
• 24. Bayraktar D, Yılmaz H, Khorshtd L. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Profesyonel Tutumlarının İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2016;32(3):65-74.
• 25. Tarhan G, Kılıç D, Yıldız E. Hemşirelerin Mesleğe Yönelik Tutumları ile Mesleki Profesyonellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2016;58(4):411-6.
• 26. Ertürk C, Özmen D. Hemşirelerin Profesyonel Tutumlarını Yordayan Değişkenlerin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2018;11(3):191-9.
• 27. Erol F, Türk G. Assessing the Caring Behaviours and Occupational Professional Attitudes of Nurses. Journal of Pakistan Medical Association 2019;69(6):783-7.
• 28. Şenol F, Uğurlu Z. Farklı Kuşaklardaki Hemşirelerin Mesleki Profesyonel Tutumlarının Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum 2019;29(1):45-53.
• 29. Bekru ET, Cherie A, Anjulo AA. Job Satisfaction and Determinant Factors Among Midwives Working at Health Facilities in Addis Ababacity, Ethiopia. Plus One 2017;12(2):16.
• 30. Akbaba M, Öztaş D, Kurt B, Sanaç G. Sağlık Evi Ebelerinin Çalışma Koşulları ve Memnuniyet Durumlarının Araştırılması. Sakarya Tıp Dergisi 2018;8(2):344-51.
• 31. Ekşioğlu A, Demirelöz Akyüz M, Yücel U, Hadımlı A, Baykal Akmeşe Z, Çakır Koçak Y, ve ark. Doğum Hastanelerinde Çalışan Ebelerin Mesleki Örgütlenme Durumlarının ve Beklentilerinin İncelenmesi: İzmir İli Örneği. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2021;30(1):53-9.
• 32. Toker E, Turan Z, Seçkin Z. Bir Hastanede Çalışan Ebelerin Mesleki Örgütlenme Durumu, İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum 2020;20(1):88-97.
• 33. Bilgin Z, Kocabey MY, Yeşilyurt G, Öztürk D. Ebelerde Örgütlenme ve İş Doyumlarının Belirlenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2017;4(1):10.
• 34. Doğan Merih Y, Arslan H. Hemşire ve Ebelerin Mesleki Bilinç-Örgütlenmeye Yönelik Görüşlerinin ve İş Doyumlarının Belirlenmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2012;9(3):40-6.
• 35. Aydın Y, Adıgüzel A, Topal EA. Ebe ve Hemşirelerin Bilimsel Çalışmalara Yönelik Tutumlarının Belirlenmesi. Journal of Human Rhythm 2015;1(4):168-75.
• 36. Ay F, Keçe M, İnci İ, Alkan N, Acar G. Ebelik Öğrencilerinin Mesleki Algıları ve Kariyer Planlarını Etkileyen Faktörler. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2018;7(2):74-82.
• 37. Çankaya S, Kaynar BN, Çöker G, Alp M, Acar ED, Bayrambey Z ve ark. Ebelerin Araştırma Yapma ve Araştırma Sonuçlarını Bakımda Kullanma ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesi. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi 2018;9(2):177-84.
• 38. Göriş S, Kılıç Z, Ceyhan Ö, Şentürk A. Hemşirelerin Profesyonel Değerleri ve Etkileyen Faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2014;5(3):137-42.