KADINA YÖNELİK EŞ ŞİDDETİ KONUSUNDA BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİ PERSONELİNİN TUTUMLARI

Yıl 2021, Cilt: 24 Sayı: 4, 563 - 570, 15.12.2021

Çiğdem Cerit , Ahmet Önder Porsuk

https://doi.org/10.17049/ataunihem.883012

Cited By: 1

Öz

Amaç: Birinci basamak sağlık hizmetlerinin en önemli bileşenlerinden biri kadınlara sunulan hizmetlerdir. Bu çalışmanın amacı, birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin şiddete uğramış kadınlar hakkındaki tutumlarını ortaya koymaktır.
Yöntem: Araştırma, 2020 yılı Eylül ayında Kırklareli ilinde yürütülmüş tanımlayıcı ve kesitsel bir çalışmadır. Çalışmanın evrenini Kırklareli ilinde birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan 686 sağlık personeli oluşturmaktadır. Çalışmada, Sağlık Çalışanlarının Kadına Yönelik Eş Şiddeti Konusunda Tutum ve Uygulamaları Ölçeğinin Türkçe versiyonu kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı ve analitik istatistikler kullanılmıştır. %95 güven düzeyinde çalışılmış ve 0.05’den küçük p değerleri anlamlı kabul edilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya 286 sağlık personeli katılmıştır (N=286). Katılımcıların 98'i (%34.3) hekim, 188'i (%65.7) diğer sağlık personeli olup, yaş ortalamaları 40.56±10.03'dir. Katılımcıların ölçek puan ortalaması 103±6.24 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin Hazır Hissetme, Şiddet Araştırması ve Uygulayıcının Kontrol Eksikliği alt boyutlarında personeller arasında istatistiki olarak fark olduğu saptanmıştır.
Sonuç: Çalışmamızda birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan personelin, kadına yönelik eş şiddetini saptamada bazı zorluklar yaşadığı saptanmıştır. Birinci basamak sağlık hizmetlerinin bir bütün olduğu göz önüne alınarak, bu hizmetlerde görev alan tüm hemşire, ebe ve diğer personelin de sürece daha fazla dahil edilmesi için çaba sarf edilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Personeli, temel sağlık hizmetleri, yakın partner şiddeti

ATTITUDES OF PRIMARY HEALTH CARE PROFESSIONALS REGARDING INTIMATE PARTNER VIOLENCE AGAINST WOMEN

Öz

Aim: One of the most important components of primary health care is services provided to women. The aim of this study is to reveal the attitudes of health staff working in primary health care towards women who have been subjected to violence.
Method: The research is a descriptive and cross-sectional study conducted in the province of Kırklareli in September 2020. The population of the study consists of 686 healthcare professionals working in primary health care in Kirklareli. In the study, Turkish version of Attitudes and Practice of Health Care Providers Regarding Intimate Partner Violence Survey Scale was used. Descriptive and analytical statistics were used in the analysis of the data. The data were analyzed at 95% confidence level and p values less than 0.05 were considered significant.
Results: 286 healthcare professionals participated in the study (N=286). 98 of the respondents are physicians (34.3%) and 188 (65.7%) are non-physician healthcare personnel and their average age is 40.56±10.03. The mean scale score of the participants was calculated as 103±6.24. It was observed that there was a statistically significant difference between the staff in the sub-dimensions of the Scale's Preparedness, Abuse Inquiry and Practitioner Lack of Control.
Conclusion: In our study, it was determined that primary health care workers had some difficulties in detecting intimate partner violence against women. Considering that primary health care is a whole, efforts are needed to include all nurses, midwives and other personnel working in these services more into the process.

Anahtar Kelimeler

Primary Health Care, Health Personnel, intimate partner violence

Kaynakça

• 1. Güleç Öyekçin D, Yetim D, Melih Şahin E. Kadına Yönelik Farklı Eş Şiddeti Tiplerini Etkileyen Psikososyal Faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi. 2012;23(2):75-81.
• 2.Şahin EM, Yetim D, Öyekçin DG. Edirne’de Kadına Yönelik Eş Şiddeti Yaygınlığı ve Kadınların Şiddete Karşı Tutumları. Cumhuriyet Tıp Dergisi. 2012;34(1):23-32.
• 3. T.C. Aile. Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı (2016-2020). Ankara, 2016.
• 4. Breiding MJ, Basile KC, Smith SG, Black MC, Mahendra RR. Intimate Partner Violence Surveillance: Uniform Definitions and Recommended Data Elements. Version 2.0. Atlanta (GA): National Center for Injury Prevention and Control, Centers for Disease Control and Prevention; 2015. p.11.
• 5.Gümüş AB, Şıpkın S, Erdem Ö. Kadına Yönelik Eş Şiddeti Yaygınlığı ve Kadınların Baş Etme Yöntemleri. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2020;11(2):79-87.
• 6.T.C. Aile. Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. Türkiye’de Kadın. Ankara, 2020.
• 7.Türkiye İstatistik Kurumu [TÜİK]. İstatistiklerle Kadın. Ankara, 2012.
• 8.Altınay A, Arat Y. Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet. Punto. İstanbul, 2007.
• 9.T.C. Aile. Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. Türkiye Cumhuriyeti Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Koordinasyon Planı (2020-2021). Ankara, 2020.
• 10.T.C. Sağlık Bakanlığı. Stratejik Plan 2019-2023. Sağlık Bakanlığı Yayınları. ISBN: 978-975-590-735-2 Yayın No:1148 Ankara, 2019.
• 11.İlhan MN, Tüzün H, Aycan S, Aksakal N, Özkan S. Birinci Basamak Sağlık Kuruluşuna Başvuranların Sağlık Hizmeti Kullanma Özellikleri ve Bazı Sosyoekonomik Belirteçlerle Değişimi: Sağlık Reformu Öncesi Son Saptamalar. Toplum Hekimliği Bülteni. 2006;25(3):33-41.
• 12.Naçar M, Çetinkaya F, Öztürk Y. Kayseri İli’nde 15-49 Yaş Grubu Kadınların Sağlık Ocağından Yararlanma Durumu ve Beklentileri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2004;3(3):106-9.
• 13.Torcu M, Okyay P, Çıbık A, Yılmaz İ, Varol M, Çakır H, et al. Aydın Merkez 2 nolu Sağlık Ocağı Bölgesinde 15 Yaş Üzeri Kadınların Sağlık Ocağını Kullanma Durumları Etkileyen Faktörler ile Memnuniyet Düzeyleri. Toplum ve Hekim. 2005;20(4):291-7.
• 14.Dickson F, Tutty L. The Development of a Measure of Public Health Nurses' Practice Responses to Women Who are Abused. Journal of Nursing Measurement. 1998;6(1):87-103.
• 15.Gutmanis I, Beynon C, Tutty L, Wathen CN, MacMillan HL. Factors İnfluencing İdentification of and Response to İntimate Partner Violence: A Survey of Physicians and Nurses. BMC Public Health. 2007;7:12.
• 16. Gezgin BB, Toraman AU. Assessing the psychometric properties of the Turkish version of attitudes and practice of health care providers regarding intimate partner violence survey scale. Violence and victim. 2014;29(4):688-700.
• 17.Büyükkayacı Duman N, Büyükgöneç L, Güngör T, Koçak DY, Topuz Ş, Yılmazel G. Sağlık Çalışanlarının Kadına Yönelik Şiddet Algılayışı ve Etkileyen Faktörler. Jinekoloji - Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi. 2016;13(4):154-9.
• 18. Kıyak S, Akın B. Hemşire ve Ebelerin Kadına Yönelik Şiddet Konusunda Bilgi ve Tutumları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2010;12(2):5-16.
• 19. Hotun Şahi̇n N, Di̇şsi̇z M, Sömek A, Di̇nç H. Sağlık Çalışanlarının Aile İçi Şiddet Deneyimleri ve Bu Konudaki Yaklaşımlarının Belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2008;10(2):17-31.
• 20.Yıldız T. Kadına Yönelik Şiddet ve Şiddeti Tanılamada Acil Hemşiresinin Rolü. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011;14(3):59-66.
• 21.Güler N, Tel H, Tuncay FÖ. Kadının Aile İçinde Yaşanılan Şiddete Bakışı. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2005;27(2):51-6.
• 22.Sevil Ü, Yanıkkerem E. Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet. İzmir: Güven Kitapevi. 2006.
• 23.Dawn M, Chrystal J. GPs' perception of Their Role in the İdentification and Management of Family Violence. Family Practice. 2007;24(2):95-101.