ETİK LİDERLİK ÖLÇEĞİ’NİN GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMASI: ANTALYA ÖRNEĞİ

Yıl 2012, Cilt: 26 Sayı: 2, 143 - 155, 30.04.2012

Muharrem Tuna , Hudaverdi Bircan , Murat Yeşiltaş

Öz

Etik Liderlik Ölçeği (ELÖ) sosyal öğrenme teorisi temelinde
oluşturulmuş bir ölçektir. Etik liderlik uygulamalarının ölçülmesi ve etik liderlik
olgusuna yapısal ve denemesel bir tanımlama getirilmesi temel hedef olarak
belirlenmiştir. EL ölçeğinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliğini yapmak bu
çalışmanın temel amacıdır. Araştırmaya 5 yıldızlı otellerde çalışan 112 otel
işletmesi çalışanı dâhil edilmiştir. Araştırmaya test- tekrar test güvenilirliğini
gerçekleştirmek amacıyla 5 yıldızlı otellerde görevli 30 resepsiyon görevlisi
dâhil olmuştur. Araştırmada açıklayıcı faktör analizi, iç tutarlılık katsayıları ve
benzer ölçme araçlarıyla ölçeğin geçerlilik ve güvenilirliğin test edilmesi
amaçlanmıştır. Araştırma ölçeğinin anlaşılırlığını sağlamak amacıyla çeviri- geri
çeviri yöntemiyle ortak bir Türkçe forma ulaşılmış anlaşılmayan noktalar bu
konuda araştırma yapmış uzmanların fikirleri doğrultusunda ortak bir form
haline dönüştürülmüştür. Çalışmanın test- tekrar test güvenilirlik katsayısı
α=0.985 olarak tespit edilmiş. İç tutarlılık güvenilirliği α= 0.928 olarak
belirlenmiştir. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda faktör yüklerinin 0.678-
0.872 arasında oluştuğu görülmüştür. Araştırma orijinal haliyle uygun olarak tek
faktörlü bir yapıda ve içsel tutarlılığı ve test tekrar test güvenilirliği yüksek bir
ölçek olarak Türkçe kullanıma uygun olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Etik, Etik Liderlik, Geçerlilik ve Güvenilirlik

Kaynakça

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. (4. Baskı). Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Aronson, E. (2001). Integrating Leadership Styles and Ethical Perspectives. Canadian Journal of Administrative Sciences, 18 (4), 244- 256.
• Arşlantaş, C. C., ve Dursun, M. (2008). Etik Liderlik Davranışının Yöneticiye Duyulan Güven ve Psikolojik Güçlendirme Üzerindeki Etkisinde Etkileşim Adaletinin Dolaylı Rolü. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 111- 128.
• Basım, N., ve Şeşen, H. (2006). Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği Uyarlama ve Karşılaştırma Çalışması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61 (4), 83- 101.
• Bass, B. M., and Steidlmeier, P. (1999). Ethics, Character, and Authentic Transformational Leadership Behaviour. The Leadership Quarterly, 10, 181–217.
• Bolat, T., ve Seymen, O. A. (2003). Örgütlerde İş Etiği ve Kariyer Yönetimi İlişkisi: Normatif Etik Boyutlarıyla Bir Değerlendirme. İşletme İktisadı Dergisi Yönetim, 14 (45), 3- 19.
• Brislin, R.W. (1976). Comparative Reearch Methodology: Cross- Cultural Studies. International. Journal of Psychology, 11 (3), 215- 229.
• Brown, M. E., and Treviño, L. K. (2006). Ethical Leadership: A Review and Future Directions. The Leadership Quarterly, 17, 595–616.
• Brown, M. E., and Treviño, L. K., Harrison, D. A. (2005). Ethical Leadership: A Social Learning Perspective for Construct Development and Testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97, 117- 134.
• Martin, G. S., Resick, C. J., Keating, M. A., and Dickson, M. W. (2009). Ethical Leadership Across Cultures: A Comparative Analysis of German and US Perspective. Business Ethics: A Europen Review, 18 (2), 127- 144.
• Mayer, D. M., Kuenzi, M., Greenbaum, R., Bardes, M., ve Salvador R. (2009). How Low Does Ethical Leadership Flow? Test of a Trickle- Down Model. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 108, 1–13.
• Ogunfowora, B. (2009). The Consequences of Ethical Leadership: Comparisons with Transformational Leadership and Abusive Supervision. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Calgary, Alberta.
• Palmer, D. E. (2009). Business Leadership: Three Levels of Ethical Analysis. Journal of Business Ethics, 88, 525- 536.
• Ponnu, C. H., and Tennakoon, G.(2009). The Association Between Ethical Leadership and Employee Outcomes-the Malaysian Case. Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies. 14 (1), 21- 31.
• Rubin, R. S., Dierdorff, E. C., and Brown, M. E (2010). Do Ethical Leaders Get Ahead? Exploring Ethical Leadership an Promotability. Business Ethics Quarterly. 20 (2), 215- 236.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Schminke, M., Wells, D., Peyrefitte, J., and Sebora, T. C. (2002). Leadership and Ethics in Work Groups : A Longitudinal Assessment. Group & Organization Management, 27, 272- 293.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. 3. Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tezbaşaran, A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. 2. Baskı. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Thoms, J. C. (2008). Ethical Integrity in Leadership and Organizational Moral Culture. Leaderhip, 4 (4), 419- 439.
• Treviño, L. K., Hartman, L. P., ve Brown, M. E., (2000). Moral Person and Moral Manager: How Executives Develop a Reputation for Ethical Leadership. California Management Review, 42(4), 128- 142.
• Ural, A., ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi. 2. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Van Den Akker, L., Heres, L., Lasthuizen, K., and Six, F. (2009). Ethical Leadership and Trust: It’s All About Meeting Expectations. International Journal of Leadership Stıdies, 5(1), 102-122.
• Weaver, G. R., Treviño, L. K., and Agle, B. (2005). “Somebody I Look Up To:’’ Ethical Role Models in Organizations. Organizational Dynamics, 34 (4), 313- 330.
• Zhu, W.(2008). The Effect of Ethical Leadership on Follower Moral Identity: The Mediating Role of Psychological Empowerment. Leadership Review, 8, 62- 73.
• Zhu, W., May, D. M., and Avolio, B. J. (2004). The Impact of Ethical Leadership Behavior on Employee Outcomes: The Roles of Psychological Empowerment and Authenticity. Journal of Leadership & Organizational Studies,11 (1), 16- 28.