SATIN ALMA KRİTERLERİ AÇISINDAN MARKA SIRALAMA KARARININ VERİLMESİNDE BULANIK ELECTRE I YÖNTEMİ: OTOMOBİL SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2017, Cilt: 31 Sayı: 5, 1069 - 1085, 17.10.2017

Niray Tunçel , Sedat Belbağ Mustafa Çimen

Öz

Bu
çalışmada otomobil markalarının çeşitli satın alma kriterleri açısından
sıralanması bulanık mantık içeren çok kriterli karar verme yöntemlerinden
Bulanık ELECTRE I ile yapılmaktadır. Bulanık mantık içermeyen sıralama
yöntemleri, tüketicilerin ölçeklerde kullanılan sayısal değerleri aynı
büyüklükte algıladıklarını varsaymaktadır. Ancak Bulanık ELECTRE I yöntemiyle tüketicilerin
ölçeklerde kullanılan sayısal ifadelerle ilgili sübjektif algıları da analize dâhil
edilmektedir. Dolayısıyla Bulanık ELECTRE I ve ağırlıklı ortalama yöntemi kullanılarak
yapılan sıralamaların birbirinden farklı olabileceği düşünülmektedir. Analiz
sonuçları, Bulanık ELECTRE I ve ağırlıklı ortalamaya göre yapılan otomobil
markaları sıralamasının birbirinden farklı olduğunu göstermektedir. Çalışmanın Bulanık
ELECTRE I yöntemini otomobil markalarının sıralaması için kullanan ilk çalışma
olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Tüketici Karar Verme Süreci, Tüketici Algısı, Çok Kriterli Karar Verme, Bulanık ELECTRE I

Kaynakça

• Agarwal, S. ve Jain, V. K. (2013), “Customer Oriented Product Selection Using Fuzzy Approach”, International Journal of Emerging Trends in Engineering and Development, 3 (2), ss. 234-247.
• Aghdaie, S. F. A. ve Yousefi, E. (2011), “The Comparative Analysis of Affecting Factors on Purchasing Domestic and Imported Cars in Iran Market-Using AHP Technique”, International Journal of Marketing Studies, 3 (2), ss. 142-150.
• Apak, S., Göğüş, G. G. ve Karakadılar, İ. S. (2012), “An Analytic Hierarchy Process Approach with a Novel Framework for Luxury Car Selection”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 58, ss. 1301-1308.
• Asghari, F., Amidian, A. A., Muhammadi J. ve Rabiee, H. (2010), “A Fuzzy ELECTRE Approach for Evaluating Mobile Payment Business Model”, The Fourth International Conference on Management of e-Commerce and e-Government, ss. 351-355.
• Ballı, S. ve Karasulu, B. (2007), “En Uygun Otomobil Seçimi Problemi için Bir Bulanık Promethee Yöntemi Uygulaması”, D.E.Ü.İ.İ.B.F. Dergisi, 22 (1), ss. 139-147.
• Blaikie, N. (2003), Analyzing Quantitative Data: From Description to Explanation. Sage, Londra.
• Byun, D. H. (2001), “The AHP Approach for Selecting an Automobile Purchase Model”, Information & Management, 38 (5), ss. 289-297.
• Cohen L, Manion L ve Morrison K. (2000), Research Methods in Education. 5. baskı. Routledge, Londra.
• Durmaz, Y. ve Diyarbakırlıoğlu, İ. (2011), “A Theoretical Approach to the Role of Perception on the Consumer Buying Decision Process”, Asian Journal of Business and Management Sciences, 1 (4), ss. 217-221.
• Ertuğrul, İ. ve Karakaşoğlu, N. (2013), “Electre ve Bulanık AHP Yöntemleri ile Bir İşletme için Bilgisayar Seçimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25 (2), ss. 23-41.
• Fenton, N. ve Wang, W. (2006), “Risk and Confidence Analysis for Fuzzy Multicriteria Decision Making”, Knowledge-Based Systems, 19 (6), ss. 430-437.
• Fetscherin, M. ve Toncar, M. (2010), “The Effects of the Country of Brand and the Country of Manufacturing of Automobiles: An Experimental Study of Consumers' Brand Personality Perceptions”, International Marketing Review, 27 (2), ss. 164-178.
• Güngör, İ. ve İşler, D. B. (2012), “Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı ile Otomobil Seçimi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 1 (2), ss. 21-33.
• Hawkins, D. I. ve Mothersbaugh, D. L. (2010). Consumer Behavior: Building Marketing Strategy. 11. Baskı, McGraw-Hill Irwin, Boston.
• Jamieson, S. (2004), “Likert Scales: How to (Ab) Use Them”, Medical Education, 38 (12), ss. 1217-1218.
• Kabak, M. ve Uyar, Ö. O. (2013), “Lojistik Sektöründe Ağır Ticari Araç Seçimi Problemine Çok Ölçütlü Bir Yaklaşım”, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 28 (1), ss. 115-125.
• Kahraman, C. (2008), “Multi-Criteria Decision Making Methods and Fuzzy Sets”, Fuzzy Multi-Criteria Decision Making, ss. 1-18.
• Kavak, B. (2013), Pazarlama Ve Pazar Araştırmaları: Tasarım ve Analiz. 1. baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Orel, F. D. (2004), “Market Markaları ve Üretici Markalarına Yönelik Tüketici Algılamaları”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (2), ss. 157-174.
• Önüt, S. ve Soner, S. (2008), “Transshipment Site Selection Using the AHP and TOPSIS Approaches under Fuzzy Environment”, Waste Management, 28 (9), ss. 1552-1559.
• Saaty, T. L. (2008), “Decision Making with the Analytic Hierarchy Process”, International Journal of Services Sciences, 1 (1), ss. 83-98.
• Soba, M. (2012), “PROMETHEE Yöntemi Kullanarak En Uygun Panelvan Otomobil Seçimi ve Bir Uygulama”, Journal of Yasar University, 28 (7), ss. 4708-4721.
• Şişman, B. ve Eleren, A. (2013), “En Uygun Otomobilin Gri İlişkisel Analiz ve Electre Yöntemleri İle Seçimi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18 (3), ss. 411-429.
• Wu, M.C. ve Chen, T.Y. (2011), “The ELECTRE Multicriteria Analysis Approach Based on Atanassov’s Intuitionistic Fuzzy Sets”, Expert Systems with Applications, 38 (10), ss. 12318-12327.
• Wu, S. I. ve Lo, C. L. (2009), “The Influence of Core-Brand Attitude and Consumer Perception on Purchase Intention towards Extended Product”, Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, 21 (1), ss. 174-194.
• Yousefi, A. ve Hadi-Vencheh, A. (2010), “An Integrated Group Decision Making Model and Its Evaluation by DEA for Automobile Industry”, Expert Systems with Applications, 37 (12), ss. 8543-8556.