ORTA GELİR TUZAĞININ BELİRLEYİCİLERİ: DİSKRİMİNANT ANALİZİ

Yıl 2018, Cilt:32 Sayı:1, 45 - 64, 11.01.2018

Fatma Ünlü , Rıfat Yıldız

Öz

İktisadi büyüme
ve kalkınmasını gerçekleştirmek isteyen orta gelirli ülkelerin karşı karşıya
kaldığı yapısal sorunlar orta gelir tuzağı kavramını gündeme getirmiştir. Dolayısıyla
bu ülkelerde kişi başına düşen gelirin uzun yıllar aynı kalmasına neden olan faktörlerin
belirlenmesi araştırmacıların ilgisini söz konusu alana çekmiştir. Buradan
hareketle çalışmanın amacı; orta gelir tuzağında olan ve olmayan ülkeleri
birbirinden ayıran temel faktörlerin belirlenmesine katkıda bulunmaktır. Bu
amacı gerçekleştirmek için diskriminant analizinden faydalanılmıştır. Analize orta
gelir tuzağında olan 19 ülke ile tuzakta olmayan 21 orta gelirli ülke ve 34
yüksek gelirli ülke dahil edilmiştir. Yenilik, kurumsal, makroekonomik, eğitim
ve demografik olmak üzere beş grupta temsil edilen 22 değişken kullanılmıştır. Analiz
sonuçlarından elde edilen bulgulara göre; orta gelir tuzağında olan ve olmayan
ülkeleri birbirinden ayıran temel unsurlar; eğitim, yenilik ve kurumsal
faktörlerdir.

Anahtar Kelimeler

Orta Gelir Tuzağı, Yenilik, Beşeri Sermaye, Diskriminant Analizi

Kaynakça

• Aviliani, H. S. ve Hasanah, H. (2014), “Addressing the Middle Income Trap: Experience of Indonesia”, Asian Social Science, 10(7), ss.163-172.
• Bozkurt, E. (2014), Orta Gelir Tuzağı: Türkiye ve Seçilmiş Gelişmekte Olan Ülkeler Üzerine Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
• Bozkurt, E.; Bedir, S.; Özdemir, D. ve Çakmak, E. (2014), “Orta Gelir Tuzağı ve Türkiye Örneği”, Maliye Dergisi, 167, ss. 22-39.
• Bulman, D.; Eden, M. ve Nguyen H. (2014), “Transitioning from Low-Income Growth to High-Income Growth: Is There A Middle Income Trap?”, World Bank Policy Research Working Paper, No: 7104.
• Cai, F. (2012), “Is There a Middle-income Trap? Theories, Experiences and Relevance to China”, China& World Economy, 20 (1), ss.49-61.
• Dalgıç, B.; Varol İyidoğan, P. ve Balıkçıoğlu, E. (2014), “Orta Gelir Tuzağından Çıkışta Hangi Faktörler?”, Maliye Dergisi, 167, ss.116-125.
• Dewitte, R. (2014), Middle income trap and Export sophistication: Assessment and Economic Policy Implications, Ghent University Faculty of Economic and Business Administration, Unpublished Master Thesis, Ghent.
• Egawa, A. (2013), “Will Income Inequality Cause a Middle Income Trap in Asia?”, Bruegel Working Paper, No: 2013/06, Internet Address: http://bruegel.org/2013/10/will-income-inequality-cause-a-middle-income-trap-in-asia/, Date of Access: 12.08.2015.
• Eichengreen, B.; Park, D. ve Shin, K. (2014), “Growth Slowdown Redux”, Japan and World Economy, 32, ss.65-84.
• Flaaen, A.; Ghani, E. ve Mishra, S. (2013), “How to Avoid Middle Income Traps? Evidence from Malaysia”, World Bank Policy Research Working Paper, No: 6427.
• Gill, I. ve Kharas, H. (2007), An East Asian Renaissance: Ideas for Economic Growth, Washington: World Bank Publications.
• Han, X. ve Wei, S. J. (2016), ”Re-examining the Middle-Income Trap Hypothesis (MITH): What to Reject and What to Revive?”, Economic Policy 63rd Panel Meeting, Hosted by the De Nederlandsche Bank Amsterdam, 22-23 April 2016.
• Heritage Foundation. (2016), “Economic Freedom Index”, Internet Address: http://www.heritage.org/issues/economic-freedom, Date of Access: 05.08.2016.
• Kanapathy, V. ve Hazri, H. (2013), “Political Economy Dimension of A Middle Income Trap: Challenges and Opportunities for Policy Reform (Malaysia)”, Internet Address: http://www.econ.chula.ac.th /public/publication/books/pdf/Political%20Economy%20Dimension%20of%20aMiddle%20Income%20Trap%20Malaysia.pdf, Date of Access: 12.07.2015.
• Kanapathy, V.; Hazri, H.; Phongpaichit, P. ve Benyaapikul, P. (2014), “Middle Income Trap: Economic Myth, Political Reality”, The Asia Foundation, Internet Address: http://asiafoundation.org/publications/pdf/1277, Date of Access: 25.06.2014.
• Kang, B.; Nabeshima, K. ve Cheng, F. (2015), “Avoiding the Middle Income Trap: Indigenous Innovative Effort vs Foreign Innovative Effort”, Institute of Developing Economies Discussion Paper, No: 509.
• Koldere-Akın, Y. (2008), Veri Madenciliğinde Kümeleme Algoritmaları ve Kümeleme Analizi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Kumagai, S. (2014), “The Middle Income Trap from the Viewpoint of Trade Structures”, Institute of Developing Economics Discussion Paper, No: 482. Nakip, M. (2006). Pazarlama Araştırmaları Teknikler ve (SPSS Destekli) Uygulamalar (Genişletilmiş İkinci Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özdamar, K. (1999), Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi-2 (Çok Değişkenli Analiz) SPSS-Minitab, İkinci Baskı, Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Pramualsilp, J. (2015), “What Helps Countries Avoid the Middle-income Trap? A Study of Policy and Institutional Determinants”, Internet Address: https://lup.lub.lu.se/student-papers/search/publication/7862485, Date of Access: 04.03.2016.
• Şahin, İ.; Başer, K. ve Karanfil, M. (2015), “Orta Gelir Tuzağı Üzerine Ampirik Bir Çalışma: Türkiye Örneği (1980-2013)”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7 (2), ss.225-235.
• The World Bank. (2016), “World Development Indicators”, Internet Address: http://data.worldbank.org/data-catalog/world-development-indicators, Date of Access: 14.08.2016.
• Transparency International. (2016), “Corruption Perceptions Index”, Internet Address: http://www.transparency.org/research/cpi/overview, Date of Access: 07.08.2016.
• Tuğcu, C. T. (2015), “How to Escape the Middle Income Trap: International Evidence from A Binary Dependent Variable Model”, Theoratical and Applied Economics, XXII (602), ss.49-56.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2011), Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi, Genişletilmiş 3. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Ünlü, F. (2016), Orta Gelir Tuzağı ve Yenilik: Teori ve Uygulama, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ünsal, A. (2000), “Diskriminant Analizi ve Uygulaması Üzerine Bir Örnek”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, ss.19-36.
• Verma, J. P. (2013), Data Analysis in Management with SPSS Software, India: Springer.
• Yeldan, E. (2012), “Türkiye Orta Gelir Tuzağına Yaklaşırken”, İktisat ve Toplum Dergisi, 21-22, ss. 26-30.
• Yeldan, E.; Taşçı, K.; Voyvoda, E. ve Özsan, M. E. (2012), Orta Gelir Tuzağından Çıkış: Hangi Türkiye?, Cilt1: Makro/Bölgesel/Sektörel Analiz, TÜRKONFED, İstanbul.
• Zampelis, G. (2015), Growth Slowdowns and Middle Income Trap: An Empirical Study on Latin American Countries, Erasmus School of Economics, International Economics Faculty, Unpublished Master Thesis, Rotterdam.