CARİ İŞLEMLER BİLANÇOSUNDAKİ DEĞİŞMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER: BRIC ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 32 Sayı: 4, 1265 - 1288, 05.10.2018

Fehim Bakırcı , Dr. Okan Doğan , Bahar Burtan Doğan

Öz

Öz: Farklı ülkelerin değişik
büyüme performansları ve entegrasyon hamleleri, dünya iktisat tarihinde muhtelif
eksen ve paradigma kaymalarına yol açmıştır. Çalışmanın konusunu teşkil eden
Brezilya, Rusya Federasyonu, Hindistan ve Çin Halk Cumhuriyeti’ni kapsayan bu
sonuncu kayma, Jim O’Neill tarafından 2001 yılında “BRIC” terimi ile ifade
edilmiştir. Dünyanın ekonomik liderliği unvanını 1890’da İngiltere’den devralan
ABD, bu liderliğini ilk etapta 2050 olarak ifade edilen beklentilerin çok
öncesindeki bir yıl olan 2014’te Çin Halk Cumhuriyeti’ne devretmiştir. Çin Halk
Cumhuriyeti ile ABD arasındaki bu devir–teslim; aslında 20. yüzyılın farklı
iktisadî başarı öykülerinin son halkasını teşkil eden BRIC mucizesinin ete
kemiğe bürünmesidir. Çalışmada BRIC ülkelerinin ekonomik performansları
detaylarıyla ele alınmış ve bu eksen kaymasından münferiden değil birlikte hareket
etmeleri halinde daha fazla menfaat elde edebilecekleri ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

BRIC, Ülke Sınıflandırmaları, Dünya Ekonomisi, Uluslararası İktisat, Panel Veri Analizi

Kaynakça

• Akbaş, Y.E. (2012), Ekonomik Büyüme, Cari Açık ve Kısa Vadeli Sermaye Akımları Arasındaki Karşılıklı İlişkilerin İncelenmesi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi, SBE. Araz, S. (2015), “Küresel Güney ve BRICS Ülkeleri”, http://akademikperspektif.com/2015/02/25/kuresel–guney–ve–brics–ulkeleri/ (Erişim Tarihi: 20 Mayıs 2016).Atabay Baytar, R. (2012), “Türkiye ve BRIC Ülkeleri Arasındaki Ticaret Hacminin Belirleyicileri: Panel Çekim Modeli Analizi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi SB. Dergisi, 11(21)/ Bahar 2012–l, 403–424.Avcı, S. (2015), Cari Açık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi–Türkiye Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi SBE.Bitzis, G., Paleologos, John M. and Papazoglou, C. (2008), “The Determinants of the Greek Current Account Deficit: The EMU Experience”, Journal of International and Global Economic Studies, 1(1), 105–122,Chinn, M. and Prasad, E.S. (2000), Medium–Term Determinants of Current Accounts in Industrial and Developing Countries: an Empirical Exploration, Massachusetts: National Bureau of Economic Research (NBER) Working Paper Series, No: 7581. Çakır, A. (2012), Cari Açık–Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi SBE.Direkçi, T. ve Kaygusuz, S. (2013), “Kısa Vadeli Sermaye Hareketlerinin Makroekonomik Değişkenler ile Olan Etkileşimi: Türkiye Örneği”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, (5)9, 28–42.Dolgikh, E. and Kokin, S. (2009), “The Chinese and the other BRIC Countries: The Comparative Analysis”, 16th International Conference on Management Science and Engineering, Moscow, 14–16 September 2009, In: Conference Proceedings (Editors: H.Lang and Y.Yang), 885–889.Elbasan, P. (2011), “BRICS: Çok Kutuplu Bir Dünyaya Doğru”, http://www.bilgesam.org/incele/86/–brics––cok–kutuplu–bir–dunyaya–dogru/#V7QkopiLTIU, Erişim Tarihi: 20 Mayıs 2016.Erataş, F., Başçı, N.H. ve Çınar, S. (2015), “Para Arzının Post Keynesyen Yorumu: Gelişmiş Ülkeler Örneği”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(15), 398–409.Frank, W.P. and Frank, E.C. (2010), “International Business Challenge: Can The BRIC Countries Take World Economic Leadership Away from the Traditional Leadership in the Near Future?”, International Journal of Arts and Sciences, 3(13), 46–54.Freund, C. and Warnock, F. (2005), “Current Account Deficits in Industrial Countries: The Bigger They are, the Harder They Fall?”, Massachusetts: National Bureau of Economic Research (NBER) Working Paper Series, No: 11823.Göçer, İ. (2012), “Türkiye’de Cari Açığın Nedenleri, Finansman Kalitesi ve Sürdürülebilirliği: Ekonometrik Bir Analiz”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi. 8(1), 213–242.Gök, B. (2008), Türkiye’de Cari Açık ve Kısa Vadeli Sermaye Hareketleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi SBE.Güngör, B. (2010), Türkiye’de Cari İşlemler Hesabı Dengesi ve Portföy Yatırımları İlişkisi, Yayınlanmamış YL Tezi, Ege Üniversitesi SBE.Herwartz, H. and Siedenburg, F. (2007), “Determinants of Current Account Imbalances in 16 OECD Countries: An Out–of–Sample Perspective”, Review of World Economics, 143(2), 349–374.Hitt, M.A., H. Li and W.J. Worthington (2005), “Emerging Markets as Learning Laboratories: Learning Behaviors of Local Firms and Foreign Entrants in Different Institutional Contests”, Management and Organization Review, 1, 353–80.Im, K.S., Pesaran, M.H. and Shin, Y. (2003), “Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels”, Journal of Econometrics, 115, 53–74.Işık, H.B., Kılınç, E.C. ve Bilgin, O. (2015), “Tarım Kredilerinin Tarımsal Üretim Üzerindeki Etkisi”, EY International Congress on Economics II “Growth, Inequality and Poverty”, Ankara/Turkey: November 5–6.Kandil M. and Greene J. (2002), The Impact of Cyclical Factors on the US Balance of Payments, Washington: IMF Working Paper, No: WP/02/45.Kostakoğlu, S.F. ve Dibo, M. (2011), “Türkiye’de Cari Açık ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin VAR Yöntemi ile Analizi”, Eskişehir: Anadolu International Conference in Economics II (EconAnadolu 2011), June 15–17.Lebe, F., Kayhan, S. Adıgüzel, U. and Yiğit, B. (2009), The Empirical Analysis of the Effects of Economic Growth and Exchange Rate on Current Account Deficit: Romania and Turkey Samples. Journal of Applied Quantitative Methods, 4(1), 69–81.Morsy, H. (2009), “Current Account Determinants for Oil-Exporting Countries”, IMF Working Paper, No: 28, 1-13.Narin, M. ve Kutluay, D. (2013), “Değişen Küresel Ekonomik Düzen: BRIC, 3 G ve N–11 Ülkeleri”, ASOMEDYA, Ocak–Şubat 2013, 31–50.Oeking, A. and Zwick, L. (2015), On the Relation between Capital Flows and the Current Account, Bochum: RUHR Economic Papers.O’Neill, J. (2001), “Building Better Global Economic BRICs”, New York: Goldman Sachs Global Economics, Paper No: 66.O’Neill, J. (2013), The Growth Map: Economic Opportunity in the BRICs and Beyond, New York: Portfolio. Özsoylu, A.F. ve Algan, N. (2011), Dünya Ekonomisinin Yeni Aktörleri: BRIC (Brezilya–Rusya–Hindistan–Çin), Adana: Karahan Kitabevi.Pesaran, M.H., Shin, Y. and Smith, R.J. (1999), “Pooled Mean Group Estimation of Dynamic Heterogeneous Panels”, Journal of the American Statistical Association, 94, 621–634.Prasad, E.S., Rajan, R.G. and Subramanian, A. (2007), Foreign Capital and Economic Growth, Massachusetts: National Bureau of Economic Research (NBER) Working Paper Series, No: 13619. Sandalcılar, A. (2012), “Türkiye’nin BRIC Ülkeleriyle Ticari Potansiyeli: Panel Çekim Modeli Yaklaşımı”, Journal of Yaşar University, 25(7), 4.164–4.175.Şahin, A. (2008), “Hindistan Raporu”. Güney Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi, http://www.setav.org/ups/dosya/28432.pdf, Erişim Tarihi: 20 Mayıs 2016.Şahin, İ. and Muçuk, M. (2014), The Effect of Current Account Deficit on Economic Growth: The Case of Turkey, Reykjavik: 11th International Academic Conference.Turguter, Y. (2011), Türkiye Ekonomisinde Cari İşlemler Açığı ve İktisadi Büyüme İlişkisinin Analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi SBE.Tarı R. ve Bozkurt, H. (2006). “Türkiye’de İstikrarsız Büyümenin Var Modelleri İle Analizi (1991.1–2004.3)”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, (4), 12–28.Telatar, O.M. ve Terzi, H. (2009), “Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Cari İşlemler Dengesi İlişkisi”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(23), 119–134.Westerlund, J. (2006), “Testing for Panel Cointegration with Multiple Structural Breaks”, Oxford Bulletin of Economics & Statistics, 68, 101–132.Wilson, D. and Purushothaman, R. (2003), “Dreaming With BRICs: The Path to 2050”, New York: Goldman Sachs Global Economics, Paper No: 99.Yalçınkaya, Ö. ve Temelli, F. (2014), “Ekonomik Büyüme ile Cari İşlemler Dengesi Arasındaki İlişki: BRICS ve MINT (1992–2013)”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(4), 201–224.Yılmaz, Ö. ve Akıncı, M. (2011), “İktisadi Büyüme ile Cari İşlemler Bilançosu Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği”, Atatürk Üniversitesi SBE, 15 (2): 363–377.Zengin, E. ve Ayaz, M. (2014), “Sosyal Sermaye Ölçütleri ve Türkiye”, Türkçe Konuşan Ülkelerin Kalkınması İçin Ulusal Stratejiler, V. Türk Dünyası Sosyologlar Birliği Kongresi Materyalleri, Almatı: 25–26 Nisan 2014, 281– 291.www.worldbank.orghttps://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/