BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDA PROPAGANDA AMAÇLI KULLANILAN POSTERLERİN KORKU ÇEKİCİLİĞİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ: BÜYÜK BRİTANYA ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Sayı: 15, 111 - 136, 10.12.2018

Caner Çakı

https://doi.org/10.32952/atauniiletisim.404361

Cited By: 3

Öz

İnsanların belli
bir konu hakkında karar alma sürecini etkileyen korku temelli ikna yöntemi olan
korku çekiciliği, propaganda disiplinin önemli bir unsurudur. Özellikle savaş
dönemlerinde kitleleri kendi safına çekmek isteyen grupların propaganda posterlerinde,korku
çekiciliğinin sıklıkla kullandığı gözlemlenmiştir. Propaganda posterlerinin ilk
defa uluslararası düzeyde Birinci Dünya Savaşı'nda yoğun olarak kullanıldığı
düşünüldüğünde, bu savaşta korku çekiciliğinin propaganda amaçlı nasıl ve ne
yönde kullandığı önemli bir konu haline gelmiştir.

                Bu çalışmada Birinci Dünya
Savaşı'nda kullanılan propaganda posterleri korku çekiciliği bağlamında
incelenmeye çalışmıştır. Çalışma, Birinci Dünya Savaşı'nda ilk profesyonel
propaganda ofisi olan Savaş Propaganda Bürosu'nun (diğer adıyla Wellington
House) kurulduğu Büyük Britanya İmparatorluğu özelinde gerçekleştirilmiştir. WW1Propaganda
sitesi tarafından belirlenen Britanya İmparatorluğu'nun propaganda posterleri
çalışma kapsamında incelenmiştir. Toplam 306 propaganda posteri içerisinden
içerik analizi yöntemi kullanılarak 5 korku çekiciliği temalı propaganda
posteri belirlenmiştir.Daha sonra bu posterler Fransız Roland Barthes'ın düzanlam
(denotation) ve yananlam (connotation) boyutunda göstergebilimsel analize tabi
tutularak ele alınmıştır. Elde edilen bulgular çerçevesinde; İngilizlerin
Birinci Dünya Savaşı'nda propaganda posterlerinde korku çekiciliği kavramını
yeterli ölçüde kullanmadıkları, kullanılan korku çekiciliği posterlerinde ise
Almanların sunum kodları içerisinde "barbar","işgalci" ve
"sömürgeci" metaforlarında yansıtıldığı görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Propaganda, Poster, Korku Çekiciliği

Kaynakça

• AKARCALI, Sezer (2003). İkinci Dünya Savaşında İletişim ve Propaganda. Ankara: İmaj Yayınevi.
• AKTAŞ, Özgür (2012). Propaganda Posterlerinde Savaş ve Barış Temasının İşlenişi Üzerine Öğrenci Görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2).
• ARCHIVE.ORG (2018). Propaganda Posteri, https://archive.org/details/ Is This Tomorrow America Under Communism Catechetical Guild Erişim Tarihi: 09 Mart 2018.
• AZİZ, Aysel (2007). Siyasal İletişim. 2. Baskı. Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
• BALCI, Şükrü (2007). Negatif Siyasal Reklâmlarda İkna Edici Mesaj Stratejisi Olarak Korku Çekiciliği Kullanımı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(17), ss. 73-106.
• BARTHES, Roland (2017). Görüntünün Retoriği, Sanat ve Müzik. (Çev. Ayşenaz Koş, Ömer Albayrak). 2. Baskı. İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
• BARTHES, Roland (2016a). Göstergebilimsel Serüven. (Çev. Mehmet Rifat-Sema Rifat). 8.Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• BARTHES, Roland (2016b). S/Z. (Çev. Sündüz Öztürk Kasar). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• BARTHES, Roland (2015a). Bir Deneme Bir Ders: Eiffel Kulesi ve Açılış Dersi. (Çev., Mehmet Rifat, Sema Rifat). 2. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• BARTHES, Roland (2015b). Yazı ve Yorum. (Çev: Tahsin Yücel). 4. Baskı, İstanbul: Metis Yayınları.
• BARTHES, Roland (2008). Ara Olaylar. (Çev. Sema Rifat). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• BARTHES, Roland (2014). Çağdaş Söylenler, (Çev.Tahsin Yücel). 4. Baskı. İstanbul: Metis Yayınları.
• BOGACZ, Ted (1986). " A Tyranny of Words": Language, Poetry, and Antimodernism in England in the First World War. The Journal of Modern History, 58(3), 643-668.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Şener,KILIÇÇAKMAK, Ebru, AKGUN, Özcan Erkan, KARADENİZ, ŞirinveDEMİREL, Funda (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 18. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• BUITENHUIS, Peter (2011). The Great War of Words: British, American and Canadian Propaganda and Fiction, 1914-1933. Canada: UBC Press.
• ÇAKI, Caner, ZORLU, Yaşar, KARACA, Mustafa (2017). Türk Sinemasında Nazizm İdeolojisi:“Kırımlı” Filmi ve Göstergebilimsel Analizi. Sosyoloji Konferansları - Istanbul Journal of Sociological Studie, No: 56 (2017-2) / 65-93.
• ÇANKAYA, Erol (2008). İktidar Bu Kapağın Altındadır. Gösteri Demokrasisinde Siyasal Reklamcılık.İstanbul: Boyut Yayın Grubu.
• DHM (Lebendiges Museum Online) (2018). Propaganda Posteri, https://www. dhm. de / lemo / bestand /objekt /sieg -oder - bolschewismus-1943. html. Erişim Tarihi:09 Mart 2018.
• DOOB, W. Leonard. (1950). Goebbels' Principles of Propaganda. Public Opinion Quarterly, 14(3), 419-442.
• FAWCETT, Bill (2011). Tarih Boyunca Yalan ve Propaganda. (Çev. Nuray Önoğlu). İstanbul: Hitkitap.
• FISKE, John (2017). İletişim Çalışmalarına Giriş. (Çev. Süleyman İrvan).5. Basım.Ankara:Bilim ve Sanat Yayınları.
• GARRISON, H. Arthur (2004). Defining Terrorism: Philosophy of the Bomb, Propaganda by Deed and Change through Fear and Violence. Criminal Justice Studies, 17(3), 259-279.
• GAZİ, Mehmet Ali, ÇETİN, Muharrem ve ÇAKI, Caner (2017), The Research of The Level of Social Media Addiction of University Students, International Journal of Social Sciences and Education Research, Volume: 3(2), pp. 549-559.
• GERAY, Haluk (2014). İletişim Alanından Örneklerle Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• GUIRAUD, Pierre (2016). Göstergebilim. (Çev.Mehmet Yalçın). 3.Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.
• GÜRDİN, Bahar (2016). Sigara Karşıtı Televizyon Reklamlarında Kullanılan Korku Çekiciliği Faktörü Etkinliğinin Beyin Görüntüleme Tekniği İle Ölçümü. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• HILEY, Nicholas (1986). Counter-Espionage and Security in Great Britain during the First World War. The English Historical Review, 101(400), 635-670.
• IŞIK, Mehmet ve EŞİTTİ, Şakir (2015). I. Dünya Savaşı Propaganda Afişlerinde Kadın Temsillerinin Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Göstergebilimsel İncelenmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi; Yıl: 2015 Cilt: 70 Sayı: 3.
• JOWETT, S. Garthve ve O'DONNELL, Victoria (2014). Propaganda &Persuasion. USA: Sage.
• KARACA, Mustafa, ÇAKI, Caner ve Doğan, Halit (2017). Yerel Medya Çalışanlarının Örgütsel İntikam Davranışları Üzerine Nitel Bir Çalışma: Malatya Örneği. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 193-216.
• KALKAN KOCABAY, Hasibe (2008). Tiyatroda Göstergebilim. 1. Basım. İstanbul: E Yayınları.
• KALLIS, A. Aristotle (2005). Nazi Propaganda and The Second World War. USA: Springer.
• KENNEDY, M. David (2004). Over Here: The First World War and American Society. USA: Oxford University Press.
• KÖSEOĞLU, Yakup ve AL, Hamza (2013). “Bir Siyasal Propaganda Aracı Olarak Sosyal Medya”, Akademik İncelemeler Dergisi, 8 (3), 103-125.
• KURUOĞLU, Huriye (2006). Propaganda ve Özgürlük Aracı Olarak Radyo. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• LOC (Library of Congress) (2018). Propaganda Posteri, https://www.loc.gov/resource/cph.3g08365/. Erişim Tarihi: 09 Mart 2018.
• MARQUIS, Alice Goldfarb (1978). Words as Weapons: Propaganda in Britain and Germany during the First World War. Journal of Contemporary History, 13(3), 467-498.
• MESSINGER, S. Gary (1992). British Propaganda and the State in the First World War. Great Britain: Manchester University Press.
• MESSINGER, S. Gary (1993). An Inheritance Worth Remembering: The British Approach to Official Propaganda during the First World War. Historical Journal of Film, Radio and Television, 13(2), 117-127.
• MONGER, David (2012). Patriotism and Propaganda in First World War Britain: The National War Aims Committee and Civilian Morale. The Great Britain: Liverpool University Press.
• QUILLIN, M. James (2004). Information and Empire: Domestic Fear Propaganda in Republican Rome, 200-149 BCE. Journal of Institutional and Theoretical Economics (JITE)/Zeitschrift für die gesamte Staatswissenschaft, 160(4), 765-785.
• ÖYMEN, Onur (2014). Bir Propaganda Silahı Olarak Basın. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• RIFAT, Mehmet (2013). Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü: Kavramlar, Yöntemler, Kuramcılar, Okullar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• ROSKOS‐EWOLDSEN, R. David, YU, H. Jessy ve RHODES, Nancy (2004). Fear Appeal Messages Affect Accessibility of Attitudes Toward The Threat and Adaptive Behaviors. Communication Monographs, 71(1), 49-69.
• SANDERS, M. L. (1975). Wellington House and British Propaganda during the First World War. The Historical Journal, 18(1), 119-146.
• SHATZMILLER, Maya (1993). Crusaders and Muslims in Twelfth-Century Syria (Vol. 1). The Netherlands: Brill.
• SIĞIRCI, İlhami (2016). Göstergebilim Uygulamaları, Metinleri, Görselleri ve Olayları Okuma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• SNYDER, A. Alivin (1997). Warriors of Disinformation: American propaganda, Soviet Lies, and the Winning of the Cold War: an Insider's Account. New York: Arcade Publishing.
• STRACHAN, Hew (2014). The Oxford Illustrated History of the First World War: New Edition. Italy: Oxford University Press.
• SWISSINFO (2018). Propaganda Posteri, https://www.swissinfo.ch/ger/minarettverbot/590418 Erişim Tarihi:09.03.2018.
• TANYERİ MAZICI, Emel ve ÇAKI, Caner (2018). Adolf Hitler’in Korku Çekiciliği Bağlamında Kamu Spotu Reklamlarında Kullanımı. Erciyes İletişim Dergisi, 5 (3), 290-306
• TARHAN, Nevzat (2010). Psikolojik Savaş, Gri Propaganda.13.Baskı. İstanbul:Timaş Yayınları.
• TEKİNALP, Şermin ve UZUN, Ruhdan (2013). İletişim Araştırmaları ve Kuramları. 4. Baskı. İstanbul: Derin Yayınları.
• TUNC, Tanfer Emin (2012). Less Sugar, More Warships: Food as American Propaganda in the First World War. War in History, 19(2), 193-216.
• WW1PROPAGANDA (2018). Propaganda Posteri, http://www. ww1propaganda. com Erişim Tarihi: 09 Mart 2018.
• YAYLAGÜL, Levent (2017). Kitle İletişim Kuramları. Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar. 8. Baskı. Ankara:Dipnot Yayınları.
• YOURMAN, Julius (1939). Propaganda Techniques within Nazi Germany. The Journal of Educational Sociology, 13(3), 148-163.