BibTex RIS Kaynak Göster

-

Yıl 2015, Sayı: 30, 85 - 105, 05.05.2015

İsmail Seçer

Öz

The purpose of this study is to done the reliability and validity study of the Coping Strategies with Bullying Scale developed to determine the strategies that the elementary school and high school students use in coping with bullying. The work group of the study consists of 1712 elementary and high school students, 905 boys and 807 girls, gettin educated in Erzurum city center in 2013-2014 educational years and selected with appropriate sampling method. The factor structure of the scale was analyzed with exploratory factor analysis and a sixdimension structure explaining the 55,19 % of the total variance was obtained, and it was found out that the model fit of this structure is at good level ( X2/sd=1.53, RMSEA=.058, RMR=.044, SRMR: .057, NFI=.91, NNFI= .92, CFI=.92, IFI=.92, RFI=.94, AGFI=.90, GFI=.92). Internal consistency, half-split and test-retest reliability analyses were done to determine the reliability of the scale, and enough scores were obtained to decide the reliability of the scale. In direction with the obtained results through the study, it can be said that Coping Strategies with Bullying Scale is a valid and reliable instrument to be used in determining the coping strategies of elementary and high school students

Anahtar Kelimeler

Bulling Cope With Bully Development of Scale Factor Analysis

Kaynakça

  • Akbulut, Y.(2010). Sosyal Bilimlerde SPSS Uygulamaları. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık
  • Andreou, E. (2000). Bully/victim problems and their association with psychosocial constructs in 8 to 12 year old Greek school children. Aggressive Behavior, 26, 49-56
  • Batsche, G. M. & Knoff, H. M. (1994). Bullies and their victims: Understanding a pervasive problem in the schools. School Psychology Review, 23(2), 165- 174.
  • Besag, V.E. (1995). Bullies and Victims in Schools. A Guide to Understanding and Management. Philadelphia: Open University Press.
  • Boivin, M. & Hymel, S. (1997). Peer experiences and social self-perceptions: A sequential model. Development Psychology, 33(1), 135-145
  • Büyüköztürk, Ş.& Çakmak, E.& Akgün, Ö.& Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA Yayınları
  • Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.
  • Bryman, A. & Cramer, D. (2001). Quantitative data analysis with SPSS release 10 for Cole, D.A. (1987). Utility of confirmatory factor analysis in test validation research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55, 1019-1031.
  • Coloroso, B. (2003). The bully, the bullied, and the bystander: From preschool to high
  • school. Harper Collns Publishing, http://books.google.com/books.
  • Erişim Tarihi: 04.05.2010
  • Çankır, Ş. (2006) Okullarda zorbalık: türleri, etkileri ve önleme stratejileri. I. Şiddet ve Okul Sempozyumu, MEB ve Unicef İşbirliği, İstanbul.
  • Garrett, A. G. (2003). Bullying in American schools. Jefferson: McFarlandve company, Inc. Publisher
  • Goldstein, A. P. (2002). The psychology of group aggression. New York: John WileyveSons Inc.
  • Graham, S. & Juvonen, J. (1998). Self blame and peer victimization in middle school: An attributional analysis. Developmental Psychology, 34(3), 587-599.
  • Farrington, D. P. (1993). Understanding and preventing bullying. In M. Tonry and N. Morris (Eds.) Crime and justive. Chicago: University of Chicago Press.
  • Field, A. (2009). Discovering Statistic Using SPSS for Windows. London: SAGE Publications
  • Folkman, S., & Lazarus, R.S. (1988). Coping as a mediator of emotion. Journal of Personality and Sıcial Psychology, 54(3), 466-475
  • Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structural analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 55-65.
  • Kline, R.B. (2011). An Easy Guide to Factor Analysis.New York: The Guilford Press
  • Landis, J. R., & Koch, G. G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33, 159-174
  • Marcoulides, G. & Schumacher, R.(2001). New developments and Technıques ın structural Equatıon modelıng. London: Lawrence Erlbaum Assocıates, Publıshers
  • Meydan, C.H.& Şeşen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık
  • Milli Eğitim Bakanlığı (2006). Eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve azaltılması strateji ve eylem planı (2006-2011+). Ankara: MEB Özel Eğitim ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara
  • Morrison, B. E. (2003). Regulating Safe School Communities: Being Responsive and Restorative. Journal of Educational Administration, 41(6), 689-704.
  • Pallant, J. (2001). SPSS Survival Manual. Maidenhead, PA: Open University Press
  • Pekel, N. (2004). Akran Zorbalığı Grupları Arasında Sosyometrik Statü, Yalnızlık ve Akademik Başarı Durumlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Pişkin, M. (2002). Okul zorbalığı: Tanımı,Türleri, İlişkili Olduğu Faktörler ve Alınabilecek Önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(2), 531- 562.
  • Pişkin, M. (2003). Okullarımızda Yaygın Bir Sorun: Akran Zorbalığı. Yedinci Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bildirileri. Malatya: 09-11 Temmuz 2003, Malatya-İnönü Üniversitesi.
  • Pişkin, M. & Ayas, T. (2011). Lise Öğrencileri Arasındaki Zorbalık Olaylarının Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Bakımından İncelenmesi, İlköğretim Online, 102(2), 550 – 568.
  • Rigby, K. (2002). New Perspectiveson Bullying, London: Jesica Kingsley.
  • Rigby, K. (2003). Consequences of bullying in schools. The Canadian Journal of Psychiatry, 48, 583-59
  • Robinson, J. P.& Shaver, P. R., & Wrightsman, L. S. (1991). Criteria for Scale Selection and Evaluation in Measure of Personality and Social Psychological Attitudes. San Diego: California Academic Press.
  • Sharp, S. (1995). How much does bullying hurt? Educational and Child Psychology, 12, 81–88.
  • Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi: Analiz ve Raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık
  • Seçer, İ. (2014). Akran Zorbalığına Uğrayan Ergenlerin Mağduriyet Algılamaları ve Kullandıkları Başa Çıkma Stratejilerine Grupla Psikolojik Danışmanın Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum
  • Smith, P. K. ve Thompson, D. A. (1991). Practical approach to bullying. London: David Fulton.
  • Schriesheim, C.A. & Eisenbach, R.J. (1995). An Exploratory and Confirmatory Factor Analytic Investigation of Item Wording Effects on Obtained Factor Structures of Survey Questionnaire Measures. Journal of Management, 6, 1177-1193.
  • Schumacher, R.& Lomax, R. (2004). A Beginner’s Guide to Structual Equation Modelling. London: Lawrence Erlbaum Assocıates, Publıshers
  • Sun, J. &Dunne, M.P.& Hou, X.& Xu, A. (2011) Educational Stress Scale for Adolescents: Development, Validity, and Reliability with Chinese Students. Journal of Psychoeducational Assessment. 29(6) 534–546
  • Seçer, İ.& Veyis, F. & Gökçen, A. (2014). Eğitim Stres Ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim-Online. 14(1), (Basımda)
  • Şahin, N.H.& Durak, A. (1995). Stresle Başa çıkma Tarzları Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması, Türk Psikoloji Dergisi, 10(34): 56-73.
  • Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
  • Tattum, D. P. (1994). Bullying in schools. (Tattum, D. P ve Lane, D. A. Ed.). Staffordshire: Trentham Books Limited.
  • Olweus, D. (1999). Sweden. In P. K. Smith, Y. Morita, J. Junger-Tas, D. Olweus, R. Catalano, ve P. Slee (Eds.) The nature of school bullying. A cross-national perspective. London and New York: Routledge.
  • Olweus, D. (1999). The nature of school bullying. Across-national perspective, London and Nev York: Routledge.
  • Olweus, D. (2003) A profile of bullying at school. Educational Leadership, 60, 12-17.
  • Olweus, D. (1995). Bullying or peer abuse at school: Facts and intervention. Current Directions in Psychological Science, 4, 196-200.
  • Olweus, D. (2005) Bullying at School: What We Know and What We Can Do. Blackwell Publishing, Oxford.
  • Özen, D. Ş. ve Aktan, T. (2010). Bağlanma ve Zorbalık Sisteminde Yer Alma: başa çıkma stratejilerinin aracı rolü. Türk Psikoloji Dergisi. 25 (65), 101-113
  • Uludağlı, N. P. & Uçanok, Z. (2005). Akran Zorbalığı Gruplarında Yalnızlık ve Akademik Başarıları ile Sosyometrik Statüye Göre Zorba-Mağdur Davranışı Türleri, Türk Psikoloji Dergisi, 20(56), 77–92
  • Yöndem, Z. & Totan, T. (2008). Ergenlerde Zorbalık ve Başetme. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(35), 28-37

ZORBALIKLA BAŞA ÇIKMA STRATEJİLERİ ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2015, Sayı: 30, 85 - 105, 05.05.2015

İsmail Seçer

Öz

Bu araştırmanın amacı ortaokul ve lise öğrencilerinin zorbalıkla başa çıkmak için kullandıkları stratejileri belirlemek üzere geliştirilen Zorbalıkla Başa Çıkma Stratejileri Ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. Araştırmanın çalışma grubu 2013-2014 eğitim öğretim yılında Erzurum şehir merkezinde öğrenim gören ve uygun örneklem yöntemiyle seçilen 905 erkek ve 807 kız olmak üzere toplam 1712 ortaokul ve lise öğrencisinden oluşmaktadır.Ölçeğin faktör yapısı açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile incelenmiş ve toplam varyansın % 55,19’unu açıklayan altı boyutlu bir yapı elde edilmiş ve bu yapının model uyumunun iyi düzeyde olduğu bulunmuştur ( X2/sd=1.53, RMSEA=.058, RMR= .044, SRMR= .055, NFI=.91, NNFI= .92, CFI=.92, IFI=.92, RFI=.94, AGFI=.90, GFI=.92). Ölçeğin güvenirliğini belirlemek için iç tutarlılık, iki yarı ve test tekrar test güvenirlik analizleri yapılmış ve ölçeğin güvenirliğine karar vermek için yeterli değerlere ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, Zorbalıkla Başa Çıkma Stratejileri Ölçeğinin ortaokul ve lise öğrencilerinin zorbalıkla başa çıkmak için kullandıkları stratejileri belirleme sürecinde kullanılabilecek güvenirliği ve geçerliği olan bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Zorbalık Başa Çıkma Ölçek Geliştirme Faktör Analizi

Kaynakça

  • Akbulut, Y.(2010). Sosyal Bilimlerde SPSS Uygulamaları. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık
  • Andreou, E. (2000). Bully/victim problems and their association with psychosocial constructs in 8 to 12 year old Greek school children. Aggressive Behavior, 26, 49-56
  • Batsche, G. M. & Knoff, H. M. (1994). Bullies and their victims: Understanding a pervasive problem in the schools. School Psychology Review, 23(2), 165- 174.
  • Besag, V.E. (1995). Bullies and Victims in Schools. A Guide to Understanding and Management. Philadelphia: Open University Press.
  • Boivin, M. & Hymel, S. (1997). Peer experiences and social self-perceptions: A sequential model. Development Psychology, 33(1), 135-145
  • Büyüköztürk, Ş.& Çakmak, E.& Akgün, Ö.& Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA Yayınları
  • Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.
  • Bryman, A. & Cramer, D. (2001). Quantitative data analysis with SPSS release 10 for Cole, D.A. (1987). Utility of confirmatory factor analysis in test validation research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55, 1019-1031.
  • Coloroso, B. (2003). The bully, the bullied, and the bystander: From preschool to high
  • school. Harper Collns Publishing, http://books.google.com/books.
  • Erişim Tarihi: 04.05.2010
  • Çankır, Ş. (2006) Okullarda zorbalık: türleri, etkileri ve önleme stratejileri. I. Şiddet ve Okul Sempozyumu, MEB ve Unicef İşbirliği, İstanbul.
  • Garrett, A. G. (2003). Bullying in American schools. Jefferson: McFarlandve company, Inc. Publisher
  • Goldstein, A. P. (2002). The psychology of group aggression. New York: John WileyveSons Inc.
  • Graham, S. & Juvonen, J. (1998). Self blame and peer victimization in middle school: An attributional analysis. Developmental Psychology, 34(3), 587-599.
  • Farrington, D. P. (1993). Understanding and preventing bullying. In M. Tonry and N. Morris (Eds.) Crime and justive. Chicago: University of Chicago Press.
  • Field, A. (2009). Discovering Statistic Using SPSS for Windows. London: SAGE Publications
  • Folkman, S., & Lazarus, R.S. (1988). Coping as a mediator of emotion. Journal of Personality and Sıcial Psychology, 54(3), 466-475
  • Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structural analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 55-65.
  • Kline, R.B. (2011). An Easy Guide to Factor Analysis.New York: The Guilford Press
  • Landis, J. R., & Koch, G. G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33, 159-174
  • Marcoulides, G. & Schumacher, R.(2001). New developments and Technıques ın structural Equatıon modelıng. London: Lawrence Erlbaum Assocıates, Publıshers
  • Meydan, C.H.& Şeşen, H. (2011). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık
  • Milli Eğitim Bakanlığı (2006). Eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve azaltılması strateji ve eylem planı (2006-2011+). Ankara: MEB Özel Eğitim ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara
  • Morrison, B. E. (2003). Regulating Safe School Communities: Being Responsive and Restorative. Journal of Educational Administration, 41(6), 689-704.
  • Pallant, J. (2001). SPSS Survival Manual. Maidenhead, PA: Open University Press
  • Pekel, N. (2004). Akran Zorbalığı Grupları Arasında Sosyometrik Statü, Yalnızlık ve Akademik Başarı Durumlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Pişkin, M. (2002). Okul zorbalığı: Tanımı,Türleri, İlişkili Olduğu Faktörler ve Alınabilecek Önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(2), 531- 562.
  • Pişkin, M. (2003). Okullarımızda Yaygın Bir Sorun: Akran Zorbalığı. Yedinci Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bildirileri. Malatya: 09-11 Temmuz 2003, Malatya-İnönü Üniversitesi.
  • Pişkin, M. & Ayas, T. (2011). Lise Öğrencileri Arasındaki Zorbalık Olaylarının Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Okul Türü Bakımından İncelenmesi, İlköğretim Online, 102(2), 550 – 568.
  • Rigby, K. (2002). New Perspectiveson Bullying, London: Jesica Kingsley.
  • Rigby, K. (2003). Consequences of bullying in schools. The Canadian Journal of Psychiatry, 48, 583-59
  • Robinson, J. P.& Shaver, P. R., & Wrightsman, L. S. (1991). Criteria for Scale Selection and Evaluation in Measure of Personality and Social Psychological Attitudes. San Diego: California Academic Press.
  • Sharp, S. (1995). How much does bullying hurt? Educational and Child Psychology, 12, 81–88.
  • Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi: Analiz ve Raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık
  • Seçer, İ. (2014). Akran Zorbalığına Uğrayan Ergenlerin Mağduriyet Algılamaları ve Kullandıkları Başa Çıkma Stratejilerine Grupla Psikolojik Danışmanın Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum
  • Smith, P. K. ve Thompson, D. A. (1991). Practical approach to bullying. London: David Fulton.
  • Schriesheim, C.A. & Eisenbach, R.J. (1995). An Exploratory and Confirmatory Factor Analytic Investigation of Item Wording Effects on Obtained Factor Structures of Survey Questionnaire Measures. Journal of Management, 6, 1177-1193.
  • Schumacher, R.& Lomax, R. (2004). A Beginner’s Guide to Structual Equation Modelling. London: Lawrence Erlbaum Assocıates, Publıshers
  • Sun, J. &Dunne, M.P.& Hou, X.& Xu, A. (2011) Educational Stress Scale for Adolescents: Development, Validity, and Reliability with Chinese Students. Journal of Psychoeducational Assessment. 29(6) 534–546
  • Seçer, İ.& Veyis, F. & Gökçen, A. (2014). Eğitim Stres Ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim-Online. 14(1), (Basımda)
  • Şahin, N.H.& Durak, A. (1995). Stresle Başa çıkma Tarzları Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması, Türk Psikoloji Dergisi, 10(34): 56-73.
  • Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon.
  • Tattum, D. P. (1994). Bullying in schools. (Tattum, D. P ve Lane, D. A. Ed.). Staffordshire: Trentham Books Limited.
  • Olweus, D. (1999). Sweden. In P. K. Smith, Y. Morita, J. Junger-Tas, D. Olweus, R. Catalano, ve P. Slee (Eds.) The nature of school bullying. A cross-national perspective. London and New York: Routledge.
  • Olweus, D. (1999). The nature of school bullying. Across-national perspective, London and Nev York: Routledge.
  • Olweus, D. (2003) A profile of bullying at school. Educational Leadership, 60, 12-17.
  • Olweus, D. (1995). Bullying or peer abuse at school: Facts and intervention. Current Directions in Psychological Science, 4, 196-200.
  • Olweus, D. (2005) Bullying at School: What We Know and What We Can Do. Blackwell Publishing, Oxford.
  • Özen, D. Ş. ve Aktan, T. (2010). Bağlanma ve Zorbalık Sisteminde Yer Alma: başa çıkma stratejilerinin aracı rolü. Türk Psikoloji Dergisi. 25 (65), 101-113
  • Uludağlı, N. P. & Uçanok, Z. (2005). Akran Zorbalığı Gruplarında Yalnızlık ve Akademik Başarıları ile Sosyometrik Statüye Göre Zorba-Mağdur Davranışı Türleri, Türk Psikoloji Dergisi, 20(56), 77–92
  • Yöndem, Z. & Totan, T. (2008). Ergenlerde Zorbalık ve Başetme. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(35), 28-37
Toplam 52 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

İsmail Seçer

Yayımlanma Tarihi 5 Mayıs 2015
Gönderilme Tarihi 25 Mayıs 2015
Yayımlandığı Sayı Yıl 2015 Sayı: 30

Kaynak Göster

APA Seçer, İ. (2015). ZORBALIKLA BAŞA ÇIKMA STRATEJİLERİ ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi(30), 85-105.