Türklerin Karadeniz’e Çıkışında Vezirköprü-Havza-Ladik Hattının Önemi / The Importance of The Vezirköprü-Havza-Ladik Route in Turks’ Accession to The Blacksea

Yıl 2010, Sayı: 45, 141 - 154, 02.04.2018

İbrahim Tellioğlu

Öz

Ö Z E T

Samsun’un güneyindeki Canik Dağları, sahil şeridi ile iç bölgeyi birbirinden ayırır.

Amisos kolonisinin kurulmasından itibaren Karadeniz sahilinde iç kesimle tek

bağlantısı olan yer olarak ün kazanan Samsun’un güvenliği için Vezirköprü-Havza-

Ladik hattı büyük önem taşımaktadır. Hititler devrinde ortaya çıkan bu stratejik

önemin yanı sıra Amasya’ya ulaşan yollar üzerinde bulunmaları sebebiyle Ladik ve

Havza, İstanbul’dan Mezopotamya’ya varan güzergahtaki kilit noktalardan birisi

olması sebebiyle de Vezirköprü büyük kıymet kazanmıştır. Bu hattı kullanarak

Karadeniz’e ulaşmak için çaba gösteren her topluluk gibi Türkler de Vezirköprü-

Havza-Ladik koridoruna gereken önemi vermişlerdir.

Anahtar Kelimeler: Samsun, Vezirköprü, Havza, Ladik, Türkler

AB S T R AC T

The Canik Mountains located in the south of Samsun separates the coastal line

from the inner regions. The Vezirköprü-Havza-Ladik route is of strategic

importance for the security of Samsun known as the only city in the coastal Black

Sea having a connection with the hinterland since the establishment of the Amisos

colony. Apart from this strategic importance of Samsun first appearing in Hittite’s

era, Ladik and Havza, for their location on the road to Amasya and Vezirköprü, as a

key strategic position it holds on the route from İstanbul to Mesopotamia, are also

strategically important. Turks have fully been aware of this strategic importance as

others trying to reach the Blacksea through this route were.

Keywords: Samsun, Vezirköprü, Havza, Ladik, Turks

Anahtar Kelimeler

Samsun, Vezirköprü, Havza, Ladik

Kaynakça

• Akropolites, Georgios (2008). Vekayinâme (Çev. B. Umar), İstanbul.
• Anderson, J. G. C. (1900). “Pontica”, The Journal of Hellenic Studies, 20, 151-158.
• ----------------------. (1903). Studia Pontica, I, A Journey of Exploration in Pontus, Bruxelles.
• Anna Kommena (1996). Alexiad (Çev. B. Umar), İstanbul.
• Âşıkpaşaoğlu (1992). Âşıkpaşaoğlu Tarihi (Yay. Atsız), İstanbul.
• Atasoy, Sümer (1997). Amisos Karadeniz Kıyısında Antik Bir Kent, Samsun.
• Aziz b. Erdeşir-i Esterâbadî (1990). Bezm u Rezm (Çev. M. Öztürk), Ankara.
• Balard, Michel (1989). La Mer Noire et la Romanie Génoise XIII.-XV. Siécles, London.
• Baykara, Tuncer (2001). Türk Kültür Tarihine Bakışlar, Ankara.
• Blanchard, R, F. Grenard (1929). Géographie Universale, VIII, Paris.
• Boardman, John (1962-1963). “Greek Archaeology on the Shores of the Black Sea”, Archaeological Reports, 9, 34-51.
• Bratıanu, G. I. (1929). Recherches sur le Commerce Génois dans la Mer Noire au XIII Siècle, Paris.
• Bryer Anthony, David Winfield (1985). The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos, I, Washington.
• Chronique (1906). Chronique de Michel le Syrien, III/II (Çev. J. B. Chabot), Paris.
• Czichon, Rainer Maria, Jörg Klinger (2010). “Nerik Zalpa”, Aktüel Arkeoloji Dergisi, 18, 58-66.
• Dilcimen, Kâzım (1940.) Canik Beyleri, Samsun.
• Drews, Robert (1976). “The Earliest Greek Settlements on the Black Sea”, The Journal of Hellenic Studies, 98, 18-31.