Öz
The using of person name has an important function in terms of persons, society and public administration. Names gain an identity to individuals, protect the culture of society; and serve public administration in maintaining relationship with individuals. The purpose of this study is to determine etymologically similarities and differences between the most commonly used person names in the province of Agri and across the country; is to analyze them in terms of linguistic characteristics. The study is a descriptive study based on screening model. Data were collected through document review. In the study, 255 names have been totally examined, including most commonly used 51 boys and 70 girls name in Turkey, and 66 boys and 68 girls name mostly used in the province center of Agri. It can be said that there is a great similarity between the names used in Agri province and the most preferred names in Turkey, but context of political movements in recent years, some differences have begun to appear due to emerging belonging to ethnic.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Acıpayamlı, Orhan. (1992). Türk kültüründe “ad koyma folkloru”nun morfolojik ve fonksiyonel yönlerden incelenmesi. IV. Milletler Arası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildiri Kitabı, s. 115, Ofset Repromat Matbaası, Ankara.
- Ağırman, C. (1998). Ad koyma ve Hz. Peygamber’in isimlere karşı tutumu. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2, 123-14.
- Aksan, D. (1987). Her yönüyle dil. Cilt I. Ankara: Atatürk Kültür ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara.
- Amanoğlu, E. K. (2000). Divanü Lugatit-Türk’deki kişi adları üzerine. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 15, 5-14.
- Anderson, J. M. (1997). On the grammar of names. http://www.fb10.unibremen.de/linguistik/dpng/pdf/Anderson2002OnTheGrammarOfNames.pdf s. 2; 02013.
- Bayraktar, N. (2006). Dil bilimi . Ankara: Nobel Yayın.
- Culler, J. (2000). Literary theory: a very short ıntroduction. Oxford University Press.
- Çağmar, M. E. (2003). Araplarda ad koyma. Nüsha, 8, 94-105.
- Çakan, A. V. (2004). Türklerin ad koyma gelenekleri üzerine bir inceleme. Millî Folklor, 61, 124-1
- Çelik, C. (2005). İsim kültürü ve din. Konya: Çizgi Kitabevi.
- Ebu Dâvud, Edeb 69, (4948). http://www.dindersi.biz/2010/01/isim-koyma-hakkndahadisler.html
- Gökyay, O. Ş. (2007). Dedem Korkudun kitabı. Birinci Basım. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- İnan, A. (1972). Tarihte ve bugün Şamanizm. Ankara: TDK Yayınları.
- Kurt, Y. (1992). Adana sancağı kişi adları. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, XV/26, 1692
- Kurul (1998). Ad koyma. İslam Ansiklopedisi İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. C. 1. Matushansky, O. (2008). On the linguistic complexity of proper names. Linguistics And Philos 21, 573-627.
- Örnek, S. V. (2000). Türk halk bilimi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Sakaoğlu, S. (2001). Türk ad bilimi I. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Sarıtaş, S. (2009). Balıkesir üniversitesi öğrencilerinin günümüzdeki adlar ve ad verme hakkındaki görüşleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 422-4
- Saussure, F. (1998). Genel dilbilimin dersleri. (çev. Berke Vardar). İstanbul: Matbaa 70.
- Seyfettin, Ö. (1911). Genç Kalemler, 2(1).
- Kişi Adları Sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları Uysalı, B. (2012). Alevi inanç sisteminde adlar ve dil-kimlik ilişkisi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergis, 62, 237-249.
- Vardar, B. (1982). Dilbilimin temel kuram ve ilkeleri . Ankara. TDK Yayınları. http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_kisiadlari&view=kisiadlari http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1331 http://www.gazete32.com.tr/faydali/rojin-isminin-anlami-nedir-h48271.html http://www.hurriyet.com.tr/strateji/7241132.asp (011.2012) http://www.turkcebilgi.com/ansiklopedi/onomastik https://eksisozluk.com/kisi-adlari-sozlugu--848913
Öz
Kişi adlarının kullanımı gerek kişi gerekse toplum ve kamu yönetimi bakımından önemli bir işleve sahiptir. Adlar, kişiye kimlik kazandırmakta, toplum kültürünü korumakta; kamu yönetiminin kişilerle olan ilişkisini sürdürmesine hizmet etmektedir. Bu çalışmanın amacı, ülke geneli ile Ağrı ilinde en çok kullanılan kişi adlarının köken olarak benzerlik ve farklılıklarını belirlemek ve onları dilbilimsel özellikleri açısından incelemektir. Araştırma, tarama modeline dayalı betimsel bir çalışmadır. Veriler doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Çalışma kapsamında Türkiye genelinde en çok kullanılan 51 erkek, 70 kadın adı ile Ağrı il merkezinde en çok kullanılan 66 erkek ve 68 kadın adı olmak üzere toplam 255 ad incelenmiştir. Çalışma sonunda Ağrı ilinde kullanılan adlar ile Türkiye genelinde tercih edilen adlar arasında büyük ölçüde benzerlik olduğu; ancak son yıllardaki siyasi hareketler kapsamında ortaya çıkan etnik aidiyete bağlı olarak az da olsa bir farklılaşma belirmeye başlamıştır.
Anahtar Kelimeler
Ağrı ili kişi adı simgeleştirme dilbilim kişi adları bilimi.
Kaynakça
- Acıpayamlı, Orhan. (1992). Türk kültüründe “ad koyma folkloru”nun morfolojik ve fonksiyonel yönlerden incelenmesi. IV. Milletler Arası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildiri Kitabı, s. 115, Ofset Repromat Matbaası, Ankara.
- Ağırman, C. (1998). Ad koyma ve Hz. Peygamber’in isimlere karşı tutumu. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2, 123-14.
- Aksan, D. (1987). Her yönüyle dil. Cilt I. Ankara: Atatürk Kültür ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara.
- Amanoğlu, E. K. (2000). Divanü Lugatit-Türk’deki kişi adları üzerine. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 15, 5-14.
- Anderson, J. M. (1997). On the grammar of names. http://www.fb10.unibremen.de/linguistik/dpng/pdf/Anderson2002OnTheGrammarOfNames.pdf s. 2; 02013.
- Bayraktar, N. (2006). Dil bilimi . Ankara: Nobel Yayın.
- Culler, J. (2000). Literary theory: a very short ıntroduction. Oxford University Press.
- Çağmar, M. E. (2003). Araplarda ad koyma. Nüsha, 8, 94-105.
- Çakan, A. V. (2004). Türklerin ad koyma gelenekleri üzerine bir inceleme. Millî Folklor, 61, 124-1
- Çelik, C. (2005). İsim kültürü ve din. Konya: Çizgi Kitabevi.
- Ebu Dâvud, Edeb 69, (4948). http://www.dindersi.biz/2010/01/isim-koyma-hakkndahadisler.html
- Gökyay, O. Ş. (2007). Dedem Korkudun kitabı. Birinci Basım. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- İnan, A. (1972). Tarihte ve bugün Şamanizm. Ankara: TDK Yayınları.
- Kurt, Y. (1992). Adana sancağı kişi adları. DTCF Tarih Araştırmaları Dergisi, XV/26, 1692
- Kurul (1998). Ad koyma. İslam Ansiklopedisi İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. C. 1. Matushansky, O. (2008). On the linguistic complexity of proper names. Linguistics And Philos 21, 573-627.
- Örnek, S. V. (2000). Türk halk bilimi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Sakaoğlu, S. (2001). Türk ad bilimi I. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Sarıtaş, S. (2009). Balıkesir üniversitesi öğrencilerinin günümüzdeki adlar ve ad verme hakkındaki görüşleri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 422-4
- Saussure, F. (1998). Genel dilbilimin dersleri. (çev. Berke Vardar). İstanbul: Matbaa 70.
- Seyfettin, Ö. (1911). Genç Kalemler, 2(1).
- Kişi Adları Sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları Uysalı, B. (2012). Alevi inanç sisteminde adlar ve dil-kimlik ilişkisi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergis, 62, 237-249.
- Vardar, B. (1982). Dilbilimin temel kuram ve ilkeleri . Ankara. TDK Yayınları. http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_kisiadlari&view=kisiadlari http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1331 http://www.gazete32.com.tr/faydali/rojin-isminin-anlami-nedir-h48271.html http://www.hurriyet.com.tr/strateji/7241132.asp (011.2012) http://www.turkcebilgi.com/ansiklopedi/onomastik https://eksisozluk.com/kisi-adlari-sozlugu--848913
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 17 Eylül 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Sayı: 52 |
- Makale Dosyaları