ÖZNESİZ CÜMLELER ÜZERİNE

Yıl 2017, Sayı: 59, 305 - 313, 31.05.2017

Turgut Baydar

Öz

Türk dilinin üzerinde durulması gereken konularından biri de söz dizimidir. Çünkü söz dizimi bir tamlayan - tamlanan dili olan Türkçenin en önemli taraflarından biridir. Özne de Türkçe söz diziminin önemli bir unsurudur. Bugüne kadar özne üzerinde çeşitli çalışmalar yapılsa da sözde özneden, öznesiz cümlelere kadar araştırmacıların üzerinde hemfikir olamadıkları pek çok konu bulunmaktadır.

Eldeki yazıda da Türkçe söz dizimindeki öznesiz cümleler ele alınacaktır.

Bir cümlede çeşitli nedenlerden dolayı özne açıkça ifade edilmeyebilir. Bu, söz konusu cümlenin öznesiz olduğu anlamına gelmez. 

Türkçede bir cümlenin, yargının, hükmün nasıl oluştuğu bellidir. Bir cümleden, yargıdan, hükümden bahsediliyorsa zaten orada, bir kelime / kelime grubu şeklinde bulunsun ya da bulunmasın, doğrudan bir özne vardır demektir. Bu bakış açısıyla makalede öznesiz cümle / cümlelerin olup olamayacağı sorgulanacak ardından da Türkçe söz diziminde öznesiz cümlelerin olamayacağı ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe söz dizimi, cümle / yargı / hüküm, özne, öznesiz cümle(ler )

ON SENTENCES WITHOUT SUBJECT

Öz

Syntax one of the issues to be dealt with on the Turkish language. Because the syntax of a complement - completion language which is one of the most important aspects of Turkish. The subject is also an important element of the Turkish syntax. So far, several studies on the subject have been undertaken, the so-called subject, there are many issues they can not agree on the research until the sentence without subject .

Sentences without subject in the present report will be discussed in Turkish syntax.

Due to various reasons the subject in a sentence can be clearly defined. This does not mean that such a sentence is without subject.

A sentence in Turkish, the judiciary, the verdict is clear how it is formed. From a sentence, the judiciary, if there is already talk of terms, words / phrases are found in the form of whether or not, it means there is a direct subject. In this perspective, the article without subject sentences / phrases then be queried whether there are will not be introduced in the Turkish syntax of the sentence without subject.

Anahtar Kelimeler

Turkish syntax, sentence / judgment / provisions, subject, sentence(s) without subject

Kaynakça

• Balyemez, Sedat. (2016). Dil Bilgisi Üzerine Açıklamalar, Ankara: Pegem Akademi Yay., s.180-181.
• Baydar, Turgut. (2013). “Özne Türleri Üzerine”, Ankara: VI. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri (4 Cilt), 20-25 Ekim 2008, s.713-728.
• Börekçi, Muhsine. (2015). “Söz Dizim Kuramları Bağlamında Türkçe Söz Dizimi”, Ankara: Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, Volume 10/16 Fall, s.355-370.
• Börekçi, Muhsine. (2004). “Türkçe Öğretimi Bakımından Çatı Kavramı”, Ankara: V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri I, 20-26 Eylül 2004, s.487-499, 2004
• Demir Nurettin - Yılmaz Emine.(2003). Türk Dili El Kitabı, Ankara: Grafiker Yay., s.209-210.
• Ercilasun, Ahmet Bican. (2009). “Kelime Grubundan Cümleye”, Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi, 27-28 Ağustos 2007, Bildiriler, C. 1., 2. bs.,İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Yay., s.166-174.
• Ergin, Muharrem. (1989). Türk Dil Bilgisi, 18. bs., İstanbul: Bayrak Yay.
• Gülsevin, Selma. (2011). “Geçişli Fiillerle Kurulmuş ‘Deyimleşmiş Birleşik Fiiller’in Yüklem Olduğu Cümlelerde Nesne Meselesi”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 6/1 Winter, s.1181-1185.
• Güneş, Sezai. (2002). Türk Dili Bilgisi, İzmir.
• Karaağaç, Günay. (2011). Türkçenin Söz Dizimi, İstanbul: Kesit Yay.