Hz. Muhammed Döneminde Medine’de İktisadî Hayat

Yıl 2018, Sayı: 63, 447 - 484, 30.09.2018

Cem Tüysüz , Zehra Hıra

https://doi.org/10.14222/Turkiyat3960

Öz

Bu
araştırmanın konusu ve amacı, Hz. Peygamber döneminde Medine’deki iktisadî
hayatın tarım, hayvancılık ve ticaret başlıkları açısından incelenmesi ve
değerlendirilmesidir. Bunun için ilk başlıkta İslam’da iktisadın mahiyetine ve
önemine vurgu yapılacaktır. İkinci başlıkta genel olarak Arabistan’da tarım ve
özelde Medine ve çevresinin doğal yapısı, Medine’nin tarım arazileri, tarım
ürünleri ve tarım ürünlerinin vergilendirilmesi ele alınacaktır. Üçüncü
başlıkta Hz. Peygamber döneminde hayvancılığın yeri ve önemi, yetiştirilen
hayvanlar, bunlardan elde edilen ürünler ve hayvanların vergilendirilmesi
açıklanacaktır. Dördüncü başlıkta ticaret yolları, panayırlar, ticaret
kervanları, hicretten önce ve sonra Medine’de ticaret, kullanılan paralar ve
ticaret mallarının vergilendirilmesi hakkında bilgiler verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Tarım, Hayvancılık, Ticaret, Vergi, Medine

Kaynakça

• Abdülbâkî. Muhammed Fuâd. (1996). el-Mu’cemü’l-Müfehres li-Elfâzı’l-Kur’âni’l- Kerîm. Kahire: Dâru’l-Hadis. Açık. Fatih. (2015). “Hicret Sonrası İlk İslam Medeniyetinin İnşa Sürecinde Toplumsal Kurumların Yapısı”. Akademik Bakış: Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E- Dergisi. 52. s. 285-309. Ağırman. Mustafa. (1997). “Hâris b. Ka’b”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XVI. 197-198. Ağırman. Mustafa. (1998). “Hz. Peygamber’in Medine’yi İslamlaştırma ve Hicret Projesi”. EKEV Akademi Dergisi -Sosyal Bilimler. I/2: 57-85. Ahmed b. Hanbel. Ahmed Muhammed b. Hanbel (1992). el-Müsned. İstanbul: Çağrı Yayınları. Akgül. Ahmet. (2001). Cahiliyeden Hz. Peygamber Devrinin Sonuna Kadar Ticarî Hayat. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Şanlıurfa. Algül. Hüseyin. (1995). “Fedek”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XII. 294-295. Algül. Hüseyin. (1998). “Himyerîler”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XVIII. 62-63. Apak. Âdem. (2007). “Hz. Peygamber’in Hicret Sonrası Medine’de Örnek Toplum Oluşturma Adımları Üzerine”. Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı Sempozyumu. [İslami İlimler Dergisi Yayınları]. 315-324. Apak. Âdem. (2014). İslam Öncesi Arap Tarihi ve Kültürü. İstanbul: Ensar Yayınları. Artuk. İbrahim. (1995). “Fels”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XII. 309-311. Askerî. Hasan b. Abdullah. (ty.). Kitâbü Cemhereti’l-Emsâl. Beyrut: Dâru’l-Fikr. Âşur. Muhammed Tahir. (1988). İslam Hukuk Felsefesi. (Çev. Vecdi Akyüz-Mehmet Erdoğan). İstanbul: İz Yayınları. Ateş. Ali Osman. (2007). “Asr-ı Saadette Dinler ve Gelenekler”. Bütün Yönleriyle Asrı Saadette İslam. İstanbul: Ensar Yayınları. Avcı. Casim. (2002). “Kureyş”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXVI. 442- 444. Aydınlı. Abdullah. (1994). “Ebû Zer el-Gıfârî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. X. 266-269. Azizova. Elnure. (2011). Hz. Peygamber Döneminde Çalışma Hayatı ve Meslekler. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Yayınları. Azizova. Elnure. (2012). “Teyma”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XLI. 53- 54. Azizova. Elnure. (2012). “Ukâz”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XLII. 61-62. Azizova. Elnure. (2012). “Vâdilkurâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XLII. 421-423. Bayındır. Abdülaziz. (2016). Ticaret ve Faiz. İstanbul: Süleymaniye Vakfı Yayınları. Belâzûrî. Ahmed b. Yahya b. Câbir. (1988). Fütûhu’l-Büldân. Beyrut: Mektebetü’l-Hilâl. -------. (1996). Ensâbü’l-Eşrâf. Beyrut: Dâru’l-Fikr. Berkî. Ali Himmet. (1982). Mecelle. İstanbul: Hikmet Yayınları. Berrû. Tevfik. (2001). Târîhu’l-Arabi’l-Kadîm. Dımaşk: Dâru'l-Fikr. Beyhakî. Ahmed b. Hüseyin. (1405). Delâilü’n-Nübüvveti ve Ma’rifetü Ahvâli Sâhibi’ş- Şerîati. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye. Bilge. Mustafa L. (2013). “Yemâme”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XLIII. 399-400. Bilmen. Ömer Nasuhi. (1973). Büyük Tefsir Tarihi. İstanbul: Bilmen Yayınları. Bilmen. Ömer Nasuhi. (1990). Hukukı İslamiyye ve Istılahatı Fıkhıyye Kamusu. İstanbul: Bilmen Yayınları. Bozkurt. Nebi. (1993). “Çadır”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. VIII. 158-162. Bozkurt. Nebi. (1998). “Hurma”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XVIII. 391-393. Bozkurt. Nebi. (2000). “Îs Seriyyesi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXII. 465. Bozkurt. Nebi–Küçükaşcı. Mustafa Sabri. (2003). “Medine”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXVIII. 305-311. Bozkurt. Nebi–Küçükaşcı. Mustafa Sabri. (2003). “Mekke”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXVIII. 555-563. Buhârî. Ebû Abdullâh Muhammed b. İsmâil. (1992). el-Câmiu’s-Sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları. Buhl. Fr. (1993). “Medine”. Milli Eğitim Bakanlığı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. VII. 460. Cahız. Amr b. Bahr. (1410). el-Bursân ve’l-Urcân ve’l-Umyân ve’l-Hûlân. Beyrut: Dâru’l- Ceyl. Cahız. Amr b. Bahr. (1423). er-Resâilü’l-Edebiyye. Beyrut: Mektebetü’l-Hilâl. Cevad Ali. (2001). el-Mufassal fi Tarihi’l-Arab Kable’l-İslam. Beyrut: Dâru’s-Sâkî. Çubukçu. Asri. (1992). “Buas”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. VI 340. Dârimî. Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman. (1991). Sünenü Dârîmî. Dımaşk: Dâru’l-Kalem. Davudoğlu. Ahmed. (1983). Sahîh-i Müslim Tercüme ve Şerhi. İstanbul: Sönmez Neşriyat. Ebû Ceyb. Sa’dî. (1982). el-Kâmûsu’l-Fıkhıyye. Dımaşk: Dâru’l-Fikr. Ebû Dâvûd. Süleymân b. Eş’as b. İshâk. (1992). Sünenü Ebî Dâvûd. İstanbul: Çağrı Yayınları.Ebû Ubeyd. Kâsım b. Sellâm. (1989). Kitâbü’l-Emvâl. Kahire: Dâru’ş-Şurûk. Ebû Ubeyde. Ma’mer b. el-Müsennâ. (1986). Kitâbu’l-Hayl. Kahire: Mektebetü’n-Nahda. Ebû Ya’lâ el-Ferrâ. Muhammed b. Hüseyin (2000). el-Ahkamu’s-Sultaniyye. Beyrut: Dâru’l-İlmiyye. Erdem. Sargon. (1989). “Amalika”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. II. 556- 558. Erdoğan. Mehmet. (1998). Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Rağbet Yayınları.Erkal. Mehmet. (2007). “Asr-ı Saâddette Vergi”. Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadet’te İslam. İstanbul: Ensar Yayınları. Erkal. Mehmet. (2007). “Öşür”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXXIV. 97- 100 Erkal. Mehmet. (2009). İslam’ın Erken Döneminde Vergi Hukuku Uygulamaları. İstanbul: İsam Yayınları. Erkal. Mustafa. (1993). Sosyoloji. İstanbul: Der Yayınları. Eskicioğlu. Osman. (1989). Nüzulünden İtibaren Kur’ân-ı Kerim Bilgileri. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. Esmaî. Ebû Saîd Abdülmelik b. Kureb. (2003). Kitâbu’l-İbil. Dımaşk: Dâru’l-Beşâir. Ezdî. Ebûbekr Muhammed b. Hasan. (1987). Cemheratü’l-Lüğa. Beyrut: Dâru’l-İlm. Ezherî. Muhammed b. Ahmed. (2001). Tehzîbü’l-Luğa. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l- Arabî. Ezrakî. Ebü'l-Velîd Muhammed b. Abdullah. (1995). Ahbâru Mekke Vemâ Câe fîhâ Mine’l-Âsâr. Beyrut: Dâru’l-Endelüs. Fâsî. Muhammed b. Ahmed. (2000). Şifâü’l-Garâm bi-Ahbâri’l-Beledi’l-Harâm. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye. Fayda. Mustafa. (1993). “Câhiliye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. VII. 17-19. Fayda. Mustafa. (1998). “Abdullah b. Cüd’ân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. I. 93-94. Fayda. Mustafa. (2006). “Nesi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXXII. 578- 579. Ferâhidî. Halil b. Ahmed. (ty.). Kitâbü’l-Ayn. Beyrut: Dâru Mektebeti’l-Hilâl. Fîrûzâbâdî. Muhammed b. Yakûb. (2005). el-Kâmûsu’l-Muhît. Beyrut: Müessesetü’r- Risâle. Gazâlî. Muhammed b. Muhammed. (1989). İhyâu Ulûmiddîn. (Çev. Mehmet A. Müftüoğlu). İstanbul: Tuğra Neşriyat. Grohmann. A. (1993). “Öşür”. İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Milli Eğitim Basımev. IX. 482. Habergetiren. Ömer Faruk. (2015). İslam Hukukunda Sermaye ve Sermaye Hareketleri. İstanbul: Kitabî Yayınları. Halife b Hayyât. Ebû Amr. (1397). Târîhu Halîfeti İbn Hayyât. Beyrut: Dâru’l-Kalem. Hamevî. Şihâbüddîn Ebû Abdullah. (1995). Mu’cemü’l-Büldân. Beyrut: Dâru Sâdır. Hamidullah. Muhammed. (1962). “el-Îlâf veya İslâm’dan Önce Mekke’nin Diplomatik Münasebetleri”. (Çev. İsmail Cerrahoğlu). Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 9/6: 213-222. Hamidullah. Muhammed. (1963). İslam’da Devlet İdaresi. (Çev. Kemal Kuşçu). İstanbul: Ahmed Said Matbaası. Hamidullah. Muhammed. (1998). “Hayber”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XVII. 20-22. Hamidullah. Muhammed. (2007). “Asr-ı Saadet Öncesi Medine’de Sosyo-Ekonomik Hayat”. (Çev. İhsan Süreyya Sırma). Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadet’te İslam. İstanbul: Ensar Yayınları. Hatiboğlu. İbrahim. (2006). “Muhayrik en-Nadrî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXXI. 22. Hemdânî. Ebu Muhammed Hasan b. Ahmed. (1884). Sıfatü Cezirati’l-Arab. Leiden: Matbaatü Beril. Hemdânî. Ebu Muhammed Hasan b. Ahmed. (2004). el-İklîl min Ahbâri’l-Yemen ve Ensâbi Himyer. San’a: Vizâratü's-Sekâfe ve’s-Seyâha. Hittî. Philip K. (1989). Siyasî ve Kültürel İslâm Tarihi. (Çev. Salih Tuğ). İstanbul: Boğaziçi Yayınları. İbn Asâkir. Ali b. Hüseyin. (2000). Mu’cemü’ş-Şuyûh. Dımaşk: Dâru’l-Beşâir. İbn Habîb. Ebû Ca’fer Muhammed b. Habîb. (2010). el-Muhabber. Beyrut: Dâru’l-Âfâk. İbn Hacer. Şihabüddin Ahmed b. Ali. (1853). el-İsâbe fî Temyîzi’s-Sahâbe. Kahire: Dârü’t-Türâs. İbn Haldûn. Veliyyüddîn Abdurrahmân b. Muhammed. (2017). Mukaddime. (Haz. Süleyman Uludağ). İstanbul: Dergah Yayınları. İbn Hallikân. Şemseddîn Ahmed b. Muhammed. (ty.). Vefeyâtü’l-Âyân ve Enbâ’u Ebnâi’z- Zamân. Beyrut. İbn Hazm. Ebu Muhammed Ali b. Ahmed. (1983). Cemheretu Ensâbi’l-Arab. Beyrut: Dâru’l-Kürübi’l-İlmiyye. İbn Hibban. Muhammed b. Hibban b. Ahmed. (1417). es-Siretü’n-Nebeviyye ve Ahbaru’l- Hulefa. Beyrut: Kütübü’s-Sekafiyye. İbn Hişâm. Ebû Muhammed Cemalüddîn Abdülmelik. (1955). es-Siretü’n-Nebeviyye. Kahire: Matbaatü Mustafa. İbn Kesîr. Ebü’l-Fidâ İsmail b. Şahabiddîn. (1976). es-Sîretü’n-Nebeviyye. Beyrut: Dâru’l- Marife. İbn Kesîr. Ebü’l-Fidâ İsmail b. Şahabiddîn. (1981). el-Bidâye ve’n-Nihâye. Beyrut: Mektebetü’l-Maârif. İbn Kuteybe. Abdullah b. Müslim. (1992). el-Maârif. Kahire: Dâru’l-Maârif. İbn Mâce. Muhammed b. Yezîd (1997). Sünenü İbn Mâce. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l- İlmiyye. İbn Manzûr. Cemâlüddîn Muhammed. (1994). Lisanü’l-Arab. Beyrut: Dâru Sâdır. İbn Rüşd. Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed. (1985). Bidâyetü’l-Müctehid ve Nihâyetü’l- Muktesıt. İstanbul: Kahraman Yayınları. İbnü’l-Cevzî. Ebu’l-Ferec Abdurrrahman b. Ali. (1992). el-Muntazam fî Târîhi’l-Mulûk ve’l-Ümem. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye. İbnü’l-Cevzî. Turuku’l-Hükmiyye fi’s-Siyâseti’ş-Şeriyye. Mekke: Dâru Âlemi’l-Fevâid. İbnü’l-Esîr. Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed. (1997). el-Kâmil fi’t-Târih. Beyrut: Dâru’l- Kütübi’l-Arabî. İsfahani. Muhammed b. Amr. (1986) el-Mecmûu’l-Muğîs fî Ğarîbeyi’l-Kur’ân ve’l-Hadis. Cidde: Dâru’l-Medenî. Kalkaşendî. Ebu’l-Abbas Ahmed b. Ali. (1980). Nihâyetü’l-Ereb fî Marifeti Ensâbi’l- Arab. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Lübnânî. Kallek (1993). “Danek”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. VIII. 457-458. Kallek (1997). Asr-ı Saâdet’te Yönetim Piyasa İlişkisi. İstanbul: İz Yayınları. Kallek (2002). “Kırat”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXV. 437-439. Kallek (2006). “Müd”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXXI. 457-459. Kallek (2007). “Pazar”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXXIV. 194-203. Kallek (2007). “Asr-ı Saadette Devlet ve Piyasa İlişkisi”. Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadette İslam. İstanbul: Ensar Yayınları. Kapar. M. Ali. (1996). “Gıfâr (Benî Gıfâr)”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XIV. 49. Kapar. M. Ali. (2007). “Asr-ı Saadette Müşrikler ve Müşriklerle İlişkiler”. Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadette İslam. İstanbul: Ensar Yayınları. Karaçam. İsmail. (1990). Sonsuz Mucize Kur’an. İstanbul: Çağ Yayınları. Kârî. Nureddîn Ali. (2002). Mirkâtü’l-Mefâtih Şerhu Mişkâti’l-Mesâbih. Lüban: Dâru’l- Fikr. Kayhan. Veli. (2006). “Kur’an’a Göre İsraf ve İktisat”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi. 6/2. s. 149-195. Keskioğlu. Osman. (1989). Kur’an-ı Kerim Bilgileri. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.Kisbet. Mustafa. (2015). İslam Hukukunda Tüketicinin Korunması. İstanbul: Nizamiye Akademi Yayınları. Koçyiğit. Tahsin. (2015). “Asabiyetten Uhuvvete-Medine’de Hz. Peygamber’in (SAV) İslâm Kardeşliğine Dayalı Bir Toplum Oluşturma Stratejisi Üzerine”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. I/41: 9-42. Köksal. Asım. (1987). İslam Tarihi. İstanbul: Şamil Yayınları. Köksal. İsmail. (2003). “İslam Hukuku Açısından İsraf Ekonomisi Üzerine Bir Değerlendirme”. Marife Dergisi. 1. s. 201-210. Kurt. Halil. (2013). “Yemen”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XLIII. 400-401. Kurtubî. Muhammed b. el-Ferec. (1426). Akdıyetü Rasûlillah. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabî. Küçükaşçı. Mustafa Sabri. (1997). “Harre”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XVI. 244-245. Küçükaşçı. Mustafa Sabri. (1998). “Hicaz”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XVII. 432-437. Küçükaşçı. Mustafa Sabri. (2010). “Tâif”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXXIX. 443-447. Lecker. Michael. (2004). “İslâm Öncesi ve İslâm’ın İlk Döneminde Medine (Yesrib) Pazarları Üzerine”. (Çev. Ahmet Turan Yüksel). İstem. 2/4: 247–256. Mahmudov. Elşad. (2009). “Sîfülbahr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXXVII. 156-157. Mahmudov. Elşad. (2010). Sebep ve Sonuçları Açısından Hz. Peygamber’in Savaşları. İstanbul: İsam Yayınları. Mahmudov. Elşad. (2012). “Uşeyre Gazvesi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XLII. 229-230. Makdisî. Muhammed b. Ahmed. (1991). Ahsenü’t-Tekâsim fî Ma’rifeti’l-Ekâlim. Beyrut: Dâru Sâdır. Makrîzî. Ahmed b. Ali. (1999). İmtâu’l-Esmâ‘. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye. Mâverdî. Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed. (2000). el-Ahkâmu’s-Sultâniyye. Kahire: Dâru’l-Hadîs. Meydânî. Ahmed b. Muhammed. (1972). Mecma‘u’l-Emsâl. Beyrut: Dâru’l-Marife. Miras. Kamil. (1984). Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi ve Şerhi. Ankara: Yedigün Matbaası. Müslim. Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî. (1981). el-Câmiu’s-Sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları. Nesâî. Ebû Abdurrahman Ahmed b. Ali. (1992). Sünenü’n-Nesâî. İstanbul: Çağrı Yayınları. Nevevî. Ebû Zekeriyya Muhyiddîn Yahya. (1392). Şerhu Müslim. Beyrut: Dâru İhyâi’t- Türâsi’l-Arabî. Nüveyrî. Ahmed b. Abdülvehhab b. Muhammed. (1423). Nihâyetü’l-Ereb fî Fünûni’l- Edeb. Kahire: Dâru’l-Kütübi’l-Vesâiki’l-Kavmiyye. Oğuz. Orhan. (1992). İktisada Giriş. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları. Önkal. Ahmet. (1988). “Abdurrahman b. Avf”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. I. 157-158. Önkal. Ahmet. (2001). “Karede Seriyyesi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXIV. 487. Önkal. Ahmet. (1992). “Buvât Gazvesi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. VI. 478. Önkal. Ahmet. (1993). “Cürhüm”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. VIII. 138. Önkal. Ahmet. (2006). “Mustalik”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXXI. 360-361. Özaydın. Abdülkerim. (1996). “Hac”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.XIV. 386-389. Özkuyumcu. Nadir. (2007). “Asr-ı Saaddette Yahudiler İle İlişkiler”. Bütün Yönleriyle Asr- ı Saadet’te İslam. İstanbul: Ensar Yayınları. Râzî. Ebû Abdullah Zeynüddîn. (1999). Muhtâru’s-Sıhah. Beyrut: Mektebetü’l-Asriyye. Râzî. Fahreddîn Muhammed b. Ömer. (1992). Mefâtîhu’l-Gayb. (Çev. Komisyon). Ankara: Çağ Yayınları. Sadr. Muhammed Bakr. (1993). İslam Ekonomisinin Genel Yapısı. (Çev. Mehmet Keskin. Sadeddin Ergün). Ankara: Rehber Yayınları. Safa. Mustafa. (2015). Hz. Peygamber Döneminde Medine’nin Sosyal Yapısı. Ankara: Araştırma Yayınları. Safedî. Selâhaddîn Halil b. İzziddîn Aybeg. (2000). el-Vâfî bi’l-Vefeyât. Beyrut: Dâru İhyâi’Türâsi’l-Arabî. Sahillioğlu. Halil. (1994). “Dinar”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. IX. 352- 355. Saîd el-Efgânî. (1960). Esvâku’l-Arab fi’l-Câhiliyye ve’l-İslâm. Dımaşk. Sakatî. Muhammed b. Ebû Muhammed. (1931). Âdâbü’l-Hisbe. Paris. Sem’ânî. Abdülkerim b. Muhammed. (1962). el-Ensâb. Haydarâbâb: Meclisü Dâirati’l- Maârifi’l-Osmaniyye. Semhûdî. Ali. b. Abdullah b. Ahmed. (1999). Vefâü’l-Vefâ bi-Ahbâri Dâri’l-Mustafâ. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye. Sıddıki. S. A. (1968). İslam Devletinde Mali Yapı. (Çev. Rasim Özdenören). İstanbul: Fikir Yayınları. Sıddîkî. Muhammed Necatullah. (1984). İslam Ekonomi Düşüncesi. (Çev. Yaşar Kaplan). İstanbul: Bir Yayınları. Soysaldı. Mehmet. (2005). “Kur’an’da İsraf Kavramı”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 18-19. s. 93-120. Sönmez. Âbidin. (1984). Rasûlullah’ın Diplomatik Münasebetleri. İstanbul: İnkılab Yayınları. Şafak. Ali. (1992). Hukuk Terimleri Sözlüğü. Ankara: Rehber Yayınları. Taberânî. Ebu’l-Kâsım Süleyman b. Ahmed. (ty.). el-Mu’cemü’l-Evsat. Kahire: Dâru’l- Harameyn. Taberî. Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr. (1387). Târîhu Taberî. Beyrut: Dâru’t-Turâs. Taylan. Muslihiddin Adil. (2017). İlm-i İktisâd. (Transkripsiyon. Emine Öztürk). Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları. Tilimsânî. Muhammed b. Ebubekr. (1983). el-Cevheratü fî Nesebi’n-Nebiyyi ve Ashabihi’l-Aşerati. Riyad: Dâru’r-Rifâî. Tirmizî. Sünen. EbûÎsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. (ty.) Sünenü Tirmizî/el-Câmiu’s-sahîh. Beyrut: Dâru’l-Fikr. Tuğ. Salih. (1984). İslam Vergi Hukukunun Ortaya Çıkışı. İstanbul: İiahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları. Uludağ. Süleyman. (1988). İslam’da Faiz Meselesine Yeni Bir Bakış. İstanbul: Dergâh Yayınları. Ünlü. Nuri. (1992). İslam Tarihi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları. Vâkıdî. Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer. (1989). el-Meğâzî. Beyrut: Dâru’l-A’lemi. Yazır. Elmalılı Hamdi. (1982). Hak Dini Kur’ân Dili. İstanbul: Eser Neşriyat. Yeniçeri. Celal. (1980). İslam İktisadının Esasları. İstanbul: Şamil Yayınları. Yezidî. Muhammed b. Abbas. (1938). el-Emâlî. Haydarâbâd: Matbaatü Cemiyyetü Daru’l-Maarif. Yılmaz. Faruk. (2011). İslam Ekonomi Felsefesi. Ankara: Berikan Yayınları. Yiğit. İsmail. (2009). “Sevîk Gazvesi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XXXVI. 585. Yiğit. İsmail. (2011). “Tebük Gazvesi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. XL. 228-230. Zebîdî. Muhammed b. Muhammed. (ty.). Tâcü’l-Arûs. min Cevâhiri’l-Kâmûs. İskenderiye: Dâru’l-Hidâye. Zehebî. Muhammed b. Ahmed b. Osman. (2006). Siyeru A’lâmi’n-Nubelâ. Kahire: Dâru’l- Hadîs. Zemahşerî. Ebu’l-Kasım Mahmud b. Amr. (1987). el-Müstaksâ fî Emsâli’l-Arab. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye. Zübeyrî. Mus’ab b. Abdullah. (1982). Nesebü Kureyş. Kahire: Dâru’l-Maârif.