Ekolojik Açıdan Kentsel Alan Kullanımları: Çanakkale Kent Merkezi Örneği

Yıl 2011, Cilt: 42 Sayı: 1, 79 - 89, 20.02.2013

A. Esra Cengiz , Ahmet Gönüz

Öz

Bu araştırma, Çanakkale kent merkezi ve yakın çevresinde ekolojik faktörlerin de dikkate alındığı bir kentsel alan kullanım
planlamasının oluşturulması ve ekolojik açıdan kullanımların uygunluğunun irdelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma
kapsamında; “En Yüksek Değerler Haritası Yaklaşımı”na dayanan bir yöntem kullanılmıştır. Araştırma alanı için seçilen altı
kullanım tipinin uzmanlar tarafından belirlenen öncelik sıralamasına göre (koruma, tarım, orman, rekreasyon, yerleşim, sanayi) bir
arada yer aldığı öneri alan kullanım haritası oluşturulmuştur. Araştırmanın sonucunda; yaklaşık 34 km²’lik araştırma alanının;
%4,88’i, koruma, %50,00’si tarım, %11,67’si orman, %2,73’si rekreasyon, %29,85’si yerleşim ve %0,44’si sanayi için uygun
bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çanakkale, Ekolojik Planlama, Alan Kullanım Planlaması, En Yüksek Değerler Haritası (EYDH)

Kaynakça

• Akpınar, N., Çelem, H., 2000. Madencilik sonrası peyzaj onarımında alan kullanım planlamasına yönelik bir yöntem: en yüksek değerler haritası yaklaşımı. Peyzaj Mimarlığı Kongresi, 19-21 Ekim 2000, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası, Ankara, 383-391.
• Akten, M., 2008. Isparta Ovasının Optimal Alan Kullanım Planlaması Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Isparta.
• Anonim, 2001. Güzelyalı-Dardanos 1/5000 Ölçekli Nazım İmar
• Planı, Çanakkale Belediyesi İmar Müdürlüğü, Çanakkale.
• Anonim, 2008. Çanakkale İli Arazi Varlığı Sayısal Haritası,
• Çanakkale Tarım İl Müdürlüğü Verileri, Çanakkale.
• Anonim, 2010a. Çanakkale Belediyesi (Resmi Olmayan) Sayısal
• İmar Haritası, Çanakkale Belediyesi İmar Müdürlüğü, Çanakkale.
• Anonim 2010b. Kepez Belediyesi 1/5000 Ölçekli Mülkiyet Paftası,
• Kepez Belediyesi İmar Müdürlüğü, Çanakkale.
• Demirel, Ö., 2010. Ülke mekansal planlaması içinde ekolojik ağırlıklı disiplin olma yönünde bir misyon taşıyan peyzaj mimarlığı mesleğinin yeri ve üzerine düşen ya da yapması gerekenler, http://sablon.sdu.edu.tr/fakulteler/orman/pemat/sunum_5.pdf (10 Ocak 2011).
• Dramstad, W. E., Olson, J. D., Formon, R. T. T., 1996. Landscape Ecology Principles in Landscape Architecture and Land-Use Planning. Harvard University Graduate School of Design, Island Press, ISBN: 1-55963-514-2, 80 P., Washington.
• Golany, G., 1995. Ethics and Urban Design: Culture, Form and Environment. John Wiley and Sons, 124 P., New York.
• Hendrix, W. G., Fabos, J. G., Price, J. E., 1988. An ecological approach to landscape planning using geographic information system technology. Landscape and Urban Planning, 15 (3-4): 211-225.
• Karaelmas, O., 2003. Çerkeş Havzası’nın Optimal Alan Kullanımının Belirlenmesi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.
• Keleş, R., Hamamcı, C., 1993. Çevrebilim. İmge Kitabevi Yayınları: 67, ISBN: 975-533-024-0, 21-37, Ankara.
• Makhzoumi, J., Pungetti, G., 1999. Ecological Landscape Desing and Planning. ISBN: 0-419-23250-8, 330 P., London.
• Marsh, W. M., 1997. Landscape Planning Environmental Applications. John Wiley&Sons, ISBN: 0-471-24207-1, 434 P., New York.
• McHarg, I.L, 1992. Desing With Nature. Published for The American Museum of Natural History, 197 P., New York.
• Ndubisi, F., 2002. Ecological Planning-A Historical and Comparative Synthesis. The John Hopkins University Press, 106 P., Baltimore and London.
• Niemelä, J., 1999. Ecology and urban planning. Biodiversity and Conservation, 8 (1): 37-46.
• Odum, E. P. ve Barrett, G. W., 2008. Ekolojinin Temel İlkeleri. Palme Yayınları: 469, Çeviri Editörü (Prof. Dr. Kani Işık), ISBN: 978-9944-341-74-5, 374-412, Ankara.
• Ortaçeşme, V., 1996. Adana İli Akdeniz Kıyı Kesiminin Ekolojik Peyzaj Planlama İlkeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi ve Optimal Alan Kullanım Önerileri, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Adana.
• Özcan, A. U., 2009. Ankara-Hasanoğlan Taş Ocaklarının Onarımı ve Kentsel Kullanım Açısından Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.
• Öztürk, B., 2004. Kentsel Açık ve Yeşil Alan Sistemi Oluşturulması: Kayseri Kent Bütünü Örneği, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.
• Sancar, C., 2000. Kentsel Gelişim Alanlarının Saptanmasında GIS ve Ekoloji-Ekonomi Duyarlı Planlama Modeli, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Trabzon.
• Sılaydın, M. B., 2007. Ekolojik planlama: kent ölçeğinde yürütülen planlama eylemi ve koruma çabaları ile mümkün mü? Ekolojik Mimarlık ve Planlama Sempozyumu, 27-28 Nisan 2007, Antalya, 86-88.
• Steiner, F., 2000. The Living Landscape: An Ecological Approach to Landscape Planning. 275 P., Arizona State Univ. Press.
• Termorshuizen, J. W., Opdam, P., Brink, A., 2007. Incorporating ecological sustainability in to landscape planning. Landscape and Urban Planning, 79 (3-4): 374-384.
• Tozar, T., 2006. Doğal Kaynakların Sürdürülebilirliği için Geliştirilen Ekolojik Planlama Yöntemleri, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Planlama Programı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Tuğaç, M. G., 2005. Kırsal Peyzajda Ekolojik Kriterlere Göre Alan Kullanım Kararlarının Saptanması: Bala Devlet Üretme Çiftliği Örneği, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.
• Yeşil, M., 2010. Tozanlı Havzası Tokat-Almus İlçesi Ekolojik Temelli Kırsal Peyzaj Planlaması, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum.
• Yıldız, D. N., 2006. Tortum Çayı Havzasının Uygun Alan Kullanımlarının CBS ile Belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum.
• Yılmaz, B., 2001. Bartın İli ve Yakın Çevresi Peyzaj Potansiyelinin Saptanması ve Değerlendirilmesi Üzerinde Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.
• Yılmaz, E., 2005. Bir Arazi Kullanım Planlaması Modeli: Cehennemdere Vadisi Örneği, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayınları, No: 253, DOA Yayın No: 37, ISSN: 1300-7912, 133 s., Tarsus.
• Zengin, M., 2007. Ardahan Kura Nehri ve Yakın Çevresi Alan Kullanımlarının Belirlenmesi ve Optimal Alan Kullanım Önerileri, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum.