Karasu Irmağında Ağır Metal Kirliliğinin Tespiti ve Su Kalitesine Göre Sınıflandırılması

Yıl 2012, Cilt: 43 Sayı: 1, 69 - 77, 20.02.2013

Adem Sönmez , Olcay Hisar Telat Yanık

Öz

Karasu Irmağından seçilen 5 istasyondan 12 ay boyunca alınan su örnekleri Bakır (Cu), Çinko (Zn), Mangan (Mn),
Kurşun (Pb), Nikel (Ni), Kadmiyum (Cd) ve Demir (Fe) bakımından incelenmiştir. Elde edilen ağır metal verilerine göre
istasyonlar arasında tüm ağır metallerin değişimlerinde önemli derecede farklılıklar gözlemlenmiştir (p < 0.01). Aylara göre ağır
metallerin değişimleri incelendiğinde örnekleme noktalarından elde edilen verilerin istatistiki olarak önemli ölçüde değişmediği
tespit edilmiştir (p > 0.05). Ancak, aylar x istasyonlar interaksiyonu istatistikî bakımdan çok önemli (p < 0.01) bulunmuştur. Irmağın
önemli ölçüde kirliliğe maruz kaldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karasu Irmağı, ağır metal, su kalitesi

Kaynakça

• Akçay, H., Oğuz, A., Karapire, C. 2003. Study of heavy metal pollution and speciation in BuyakMenderes and Gediz river sediments. Water Research, Pergamon.
• Alam, M.G.M., Tanaka, A., Stagnitti, F., Allinson, G. And Maekawa, T. 2001. Observations on the effects of caged carp culture on water and sediment metal concentrations in lake Kasumigaura, Japan. Ecotoxicology and Environmental Safety, 48:107-115.
• Altuner, Z., Gürbüz, H., 1989. Karasu nehri fitoplankton topluluğu üzerine bir araştırma. Istanbul Ünv. Su Ürünleri Dergisi, 1-2 151-176.
• Aras, M.S., 1988. Aras nehri ve Karasu ırmağında yaşayan tatlı su kefallerinin büyüme durumları ve et verim özelliklerinin karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Atatürk Ünv. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Erzurum.
• Arıman, S., Cüce, H., Özbayrak, E., Bakan, G., Büyükgüngör, H. 2007. Orta Karadeniz Kıyı Şeridi Nehirleri Su ve Sediman Ortalamalarında Ağır Metal Kirliliği. 7. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi. Yaşam Çevre Teknoloji. 24-27 Ekim, İzmir.
• ATSDR 2010. http://www.atsdr.cdc.gov/toxprofiles/phs5.html
• Baltacı, F. 2000. Su Analiz Metotları. DSİ. İçme ve Kanalizayon Dairesi Yayınları, Ankara.
• Bigersson, B., Sterner, O., Zimerson, E.,1988. Cheime und Gesundheit ‘’ Eineverstndliche Einführung in die Toxikologie’’ VCH Verlagsgeselchaft. ISBN:3-527-26455-8.
• Duffus, J. H., Howard G.J. Worth, “Fundamental toxicology for chemists”, Cambridge, UK : Royal Society of Chemistry Information Services, c1996
• Fifield FW, Haines PJ (1997) Environmental Analytical Chemistry. Blackie Academic and Professional, London.
• Gray, N.F., 1996. Drinking Water Quality: Problems and Solutions, John Wiley & Sons Ltd.Baffins Lane, Chichester, England, p315.
• He, M., Wang, Z., Tang, H. 1997. Spatial and temporal patterns of acidity and heavy metals in redicting the potential for ecological impact on the Le An river polluted by acid mine drainage. The Science of the Total Environment. 206:67-77.
• Kahvecioğlu, Ö., Kartal, G., Güven, A., Timur, S., 2008. Metallerin Çversel Etkileri-I. İTÜ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Ders Notları.
• Karamanis, D., Stamouils, K., Ioannides, K., Patiris, D. 2008. Spatial and seasonal trends of natural radioactivity and heavy metals in river waters of Epirus, Macedonia and Thessalia. Desalination.
• Kayar, N.V., Çelik, A. 2003. Gediz Nehri Kirlilik Parametrelerinin Tayini ve Su Kalitesinin Belirlenmesi. Çev-Kor Dergisi. Cilt:12, Sayı:47, 17-22.
• Rainbow, P.S., 1995, Biomonitoring of Heavy Metal Availability in the Marine Environment. Mar. Poll. Bull., 31, 4-12, 183- 192.
• Rether, A., 2002. Entwicklung und Charakterisierung Wasserlöslicher Benzoylthioharnstoffunktionalisierter Polymere zur Selektiven Abtrennung von Schwermetallionen aus Abwassern und Prozesslösungen. Doktora Tezi. Münih Teknik Üniversitesi.
• Rios-Arana, J.V., Walsh, E.J., Gardea-Torresdey, J.L. 2003. Assessment of arsenic heavy metal concentrations in water and sediments of the Rio Grande at El Paso-Juarez metroplex region. Environment International.
• Sin, S.N., Chua, H., Lo, W., Ng, L.M. 2001. Assessment of Heavy Metal cations in sediments of Shing Mun River, Hong Kong. Environment International.
• Sönmez, A.Y., Hisar, O., Karataş, M., Arslan, G., Aras, M.S., 2008. Sular Bilgisi. Nobel Yayın Dağıtım A.Ş. Ankara.
• Türkmen, A.2003. İskenderun Körfezinde Deniz Suyu, Askıdaki Katı Madde, Sediment ve Dikenli Taş İstiridyesinde Ağır Metal Birikimi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi.
• Toroğlu, E., Toroğlu, S., Alaeddinoğlu, F. 2006. Aksu Çayında akarsu Kirliliği. Coğrafi Bilimler Dergisi. 4(1), 93–103.
• Uslu, O., Türkman, A., 1987. Su Kirliliği ve Kontolü. T.C Başbakanlık Çevre Genel Müdürlüğü Yayınları Eğitim Dizisi.
• Yanık T, Atamanalp M., 2001. Balık Yetiştiriciliğinde Su Kirliliğine Giriş. Atatürk Üniv. Ziraat Fakültesi Yayınları