Karabuğday (Fagophyrum esculentum Moench)’da Hasat Zamanının Ot ve Tohum Verimi İle Bazı Özelliklere Etkileri

Yıl 2021, Cilt: 52 Sayı: 1, 20 - 26, 26.01.2021

Mehmet Kerim Güllap , Mustafa Tan , Sedat Severoğlu , Abdullah Yazıcı

https://doi.org/10.17097/ataunizfd.716737

Cited By: 1

Öz

Araştırma Erzurum sulu şartlarında karabuğday (Fagophyrum esculentum Moench)’ın ot ve tohum üretiminde hasat zamanını belirlemek amacıyla 2018 ve 2019 yıllarında yürütülmüştür. Tesadüf blokları deneme deseninde üç tekerrürlü olarak yürütülen çalışmada, ot ve tohum üretimi için ayrı ayrı denemeler kurulmuştur. Ot hasatları çiçeklenme başlangıcı, yarı çiçeklenme ve tam çiçeklenme dönemlerinde; tohum hasatları ise %50 tohum olgunlaştırma, %75 tohum olgunlaştırma ve %100 tohum olgunlaştırma dönemlerinde yapılmıştır. Araştırmada kuru madde verimi, bitki boyu, yaprak oranı, ham protein oranı, ADF ve NDF oranı, tohum verimi, 1000-tane ağırlığı ve hasat indeksi incelenmiştir. Hasat zamanının gecikmesi kuru madde verimi, tohum verimi, bitki boyu, yaprak oranı ve otun ADF ve NDF oranını artırmıştır. En yüksek kuru madde verimi (478.4 kg/da) tam çiçeklenme, en yüksek tohum verimi (162.9 kg/da) tam olgunlaşma döneminde elde edilmiştir. Ot kalitesinde bir miktar kayıp olmasına rağmen ot için hasatların tam çiçeklenme döneminde yapılması uygun bulunmuştur. Tohum üretimlerinde ise salkımlardaki tohumların tamamen olgunlaşmasını beklemek gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Alternatif ürün, Bitkisel özellikler, Karabuğday, Ot kalitesi, Üretim

The Effects of Harvest Stage on Hay and Seed Yields and Some Properties in Buckwheat (Fagophyrum esculentum Moench)

Öz

The research was carried out in 2018 and 2019 in order to determine the harvest stage of buckwheat (Fagophyrum esculentum Moench) in the irrigated conditions of Erzurum. In the research carried out according to the randomized complete blocks design with three replications, separate trials were established for hay and seed production. Forage harvests at the beginning of flowering, half-flowering and full-bloom stages; seed harvests at the 50% seed ripening, 75% seed ripening and 100% seed ripening stages were made. In the study, dry matter yield, plant height, leaf ratio, crude protein ratio, ADF and NDF ratio, seed yield, 1000-grain weight and harvest index were examined. The delay in harvest time increased dry matter yield, seed yield, plant height, leaf ratio and ADF and NDF ratio of the hay. The highest dry matter yield (478.4 kg da-1) was determined at the full flowering stage, while the highest seed yield (162.9 kg da-1) was obtained at the full ripening stage. Although there is some loss in hay quality, it has been found suitable for harvesting in full bloom period for hay production. In seed production, it is necessary to wait for the seeds in the panicles to mature completely.

Anahtar Kelimeler

Alternative crop, Plant characteristics, Buckwheat, Forage quality, Production

Kaynakça

• Referans1 Acar, R., 2009. Karabuğday (köşeli buğday)’ın tarımı. Konya Ticaret Borsası Derg., 11(31): 30-37.
• Referans2 Acar, R., Güneş, A., Gumadov, N., Topal, İ., 2011. Farklı bitki sıklıklarının karabuğdayda (Fagopyrum esculentum Moench.) verim ve bazı verim unsurlarına etkisi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Derg., 25(3): 47-51.
• Referans3 Akçura, S., 2013. Çanakkale Koşullarında Karabuğdayda Farklı Ekim Sıklığı ve Sıra Arası Mesafesinin Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkisi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniv. Fen Bilimleri Enst., Y. Lisans Tezi, Çanakkale.
• Referans4 Biçer, A., 2019. İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Karabuğday’da (Fagopyrum esculentum Moench.) Organik Gübre Dozlarının Verim ve Bazı Kalite Özelliklerine Etkisi. Siirt Üniv. Fen Bilimleri Enst. Y. Lisans Tezi, Siirt.
• Referans5 Campbell, C.G., 1983. Manor buckwheat. Canadian J. Plant Sci., 63: 1053-1054.
• Referans6 Campbell, C.G., 1997. Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench.) promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops. 19. Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research, Gatersleben/Int. Plant Genetic Res. Inst., Rome, Italy.
• Referans7 Gubbels, G.H., Campbell, C.G., 1986. Effect of seeding rate on height, yield and quality of large - seeded and semi dwarf buckwheat genotypes. Can. J. Plant Sci., 66: 61-66.
• Referans8 Güzelsarı, U., Kan, Y., 2016. Karaman ekolojik şartlarında ikinci ürün olarak yetiştirilen karabuğdayın (Fagopyrum esculentum Moench) agronomik ve kalite özelliklerinin araştırılması. Selçuk Tarım Bilimleri Derg., 3(2): 200-204.
• Referans9 Hulihalli, M.U.K, Kumar, B.N.A., 2018. Production potential of buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) as influenced by genotypes and fertilizer levels in Northern Transition Zone of Karnataka, India. Int. J. Curr. Microbiol. App. Sci., 7(9): 537-545.
• Referans10 Inamullah, S.G., Ayub, M., Khan, A.A., Anwar, S., Khan, S.A., 2012. Response of common buckwheat to nitrogen and phosphorus fertilization. Sarhad J. Agric., 28: 171-178.
• Referans11 Kacar, B., İnal, A., 2013. Bitki Analizleri, Nobel Yayıncılık, 912 s., Ankara.
• Referans12 Kara N., 2014. Yield and mineral nutrition content of buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench): The effect of harvest times. SDÜ Ziraat Fakültesi Derg., 9(1): 85-94.
• Referans13 Kara, N., Gürbüzer, G., 2018. Karabuğdayın yazlık olarak Isparta doğal yağış koşullarında farklı ekim zamanlarında yetiştirilme olanaklarının araştırılması. Türk Tarım-Gıda ve Teknoloji Derg., 6(1): 46-50.
• Referans14 Kara, N., Yüksel, O., 2014. Karabuğday’ı hayvan yemi olarak kullanabilir miyiz? Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Derg., 1(3): 295-300.
• Referans15 Karafaki, R., 2017. Samsun Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Karabuğday’ın (Fagopyrum esculentum Moench.) Önemli Tarımsal Özellikleri ile Bazı Kalite Kriterlerine Etkisi. Ondokuz Mayıs Üniv. Fen Bilimleri Enst., Y. Lisans Tezi, Samsun.
• Referans16 Keleş, G., Ateş, S., Güneş, A., Halıcı, İ., 2012. Kimyasal ve biyolojik silaj katkıları ile silolanmış karabuğday silajının fermantasyon özellikleri. Uluslararası Türk ve Akraba Topluluklar Zootekni Kong., 11-13 Eylül 2012, s: 281-285, Isparta.
• Referans17 Özyiğit, Y., M. Bilgen, 2006. Bazı baklagil yembitkilerinde farklı biçim dönemlerinin bazı kalite faktörleri üzerine etkisi. Akdeniz Üniv. Ziraat Fakültesi Derg., 19(1): 29-34.
• Referans18 Polat, H.İ., 2019. Karabuğdayın (Fagopyrum esculentum Moench.) Farklı Gelişme Dönemlerinde Bazı Verim ve Kalite Değerlerinin Araştırılması. Selçuk Üniv. Fen Bilimleri Enst., Y. Lisans Tezi, Konya.
• Referans19 Radices, L., Mikohazi, D., 2010. Principles of common buckwheat production. The European J. Plant Sci. and Biot., 4: 57-63.
• Referans20 Sağsöz, S., 1995. Tohumluk Bilimi. Atatürk Üniv. Yay. No 677, Ziraat Fak. Yay. No: 302, Ders Kitabı Serisi No: 54, Erzurum, 299 s.
• Referans21 Sürmen, M., Kara, E., 2017. Yield and quality features of buckwheat-soybean mixtures in organic agricultural conditions. Turkish J. Agric.-Food Sci. and Tech., 5(13): 1732-1736.
• Referans22 Tan, M., 2018. Baklagil ve Buğdaygil Yem Bitkileri. Atatürk Üniv. Ziraat Fakültesi Ders Yay. No: 256, Erzurum, 356 s.
• Referans23 Tan, M., Severoğlu, S., Yazıcı, A., 2019. Çayır ve meralarda yetişen bazı baklagil ve buğdaygil yem bitkilerinin besleme değerlerinin belirlenmesi. Iğdır Üniv. Fen Bilimleri Enst. Derg., 9(3): 1776-1784.
• Referans24 Van Soest, P.J., Robertson, J.B., Lewis, B.A., 1991. Method for dietary fiber, neutral detergent fiber, and nostarch polysaccharides in relation to animal nutrition. J. Dairy Sci., 74: 3583-3597.
• Referans25 Yavuz, H., 2014. Aydın Ekolojik Koşullarında Farklı Ekim Sıklığının Karabuğdayda (Fagopyrum esculentum Moench.) Verim ve Bazı Kalite Özelliklerine Etkisi. Adnan Menderes Üniv. Fen Bilimleri Enst., Y. Lisans Tezi, Aydın.
• Referans26 Yıldız, N., Bircan, H., 1991. Araştırma ve Deneme Metotları. Atatürk Üniv. Yay. No: 697, Ziraat Fak. Yay. No: 305, Ders Kitapları Serisi No: 57, Erzurum, 277 s.
• Referans27 Yıldız, N., Yalçın, E., 2013. Karabuğdayın (buckwheat) kimyasal, besinsel ve teknolojik özellikleri. Gıda, 38(6): 383-390.