AHMET RASİM’İN KÜLLİYÂT-I SAY Ü TAHRİR ADLI ESERİNDE HALKÇI VE ANSİKLOPEDİST TAVIR

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 307 - 320, 03.03.2025

Hacer Gülşen

Öz

Bu makalede Ahmet Rasim’in Külliyât-ı Say ü Tahrir adlı eserinde yer alan makalelerinin dil ve üslûp özellikleri üzerinde durulacaktır. IL Abdülhamit devrinde çeşitli gazete ve dergilerde yayımlanmış musâhabe ve makalelerden oluşan Külliyât-ı Sây ü Tahrir, İstanbul’da 1325 (1907) yılında, Şirket-i Mürettibiye Matbaası’nda, kitapçı Nasrullah tarafından basılır. Ahmet Rasim, makalelerinde, dilde ve edebî düşüncede millî olanı almak ve başka milletlerin kültür kaynaklarına da başvurarak bir terkibe ulaşmak ister. Onun, Külliyât-i Sây ü Tahrir'de kullandığı kaynakları, doğu-batı medeniyetine ait bilgileri okuyucularına aktarmak isteyen bir ansiklopedist olduğunu da gösterir. Ahmet Rasim’in bütün makalelerinin dil açısından tahlili, Osmanlının çok unsurlu kültür mozayiğini ortaya çıkarır. Kullandığı çok sayıda sözlük ve ansiklopedi, yazarın zengin bir dil malzemesine sahip olduğunu da gösterir. Ahmet Rasim, zaman zaman kelimeciliğe düşerse de bu ansiklopedik bilgi vermek isteğinden kaynaklanır.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Mithat, Edebiyat, Dil, Üslûp

LANGUAGE AND STYLE IN AHMET RASİM'S WORK CALLED KÜLLİYAT-I SAY Ü TAHRİR

Öz

This article will focus on the linguistic and stylistic features of Ahmet Rasim's articles in his work titled Külliyât-ı Say ü Tahrir. Külliyât-i Sây ü Tahrir, consisting of companions and articles published in various newspapers and magazines during the reign of Abdulhamid II, was printed by the bookseller Nasrullah at the Şirket-i Mürettibiye Printing House in Istanbul in 1325 (1907). In his articles, Ahmet Rasim wants to take what is national in language and literary thought and reach a composition by referring to the cultural resources of other nations. The sources he used in Külliyât-i Sây ü Tahrir also show that he is an encyclopedist who wants to convey information about eastern and western civilization to his readers. Linguistic analysis of all Ahmet Rasim's articles reveals the multi-element cultural mosaic of the Ottoman Empire. The numerous dictionaries and encyclopedias he used show that the author has a rich linguistic material. Although Ahmet Rasim sometimes falls into literalism, this stems from his desire to provide encyclopedic information.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Mithat, Literature, Language, Style

Kaynakça

• Ahmet Rasim (1325/1907). Külliyât-i Sây û Tahrir, İstanbul: Şirket-i Mürettibiye Matbaası.
• Aktaş, Ş. (1987). Ahmet Rasim, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Bahadınlı, Y. Z. (1984). Türkçe Deyimler Sözlüğü ve Kaynakları, İstanbul: Hür Yayınevi.
• Caferoğlu, A. (1940). Anadolu Dialektolojisi Üzerine Malzeme- I, İstanbul: Burhanettin Basımevi.
• Gökyay, O. Ş. (1969). Eşkâl-i Zaman, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınevi.
• Hacıeminoğlu, M. N. (1972). “Ahmet Rasim’de Dil ve Üslûp,” İstanbul: Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, (1), 197-216.
• Tanpınar, A. H. (1988). 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, 7. Baskı, İstanbul: Çağlayan Kitapevi.