1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşında Avusturya Diplomasisi*

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 18, 151 - 181, 23.12.2018

Mithat Aydın

Öz

1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi), 19.
Yüzyılın son çeyreğinde Avrupalıların “Hasta Adam“ dedikleri Osmanlı
Devleti’nin mirası üzerinde büyük devletlerin rekabet ve çatışmasını bütün
boyutlarıyla gözler önüne sermiştir. Bu suretle savaşın neden olduğu miras
paylaşımı sadece Osmanlı Devleti’nin tasfiyesinde değil, aynı zamanda 19.
Yüzyıl Avrupa güçler dengesi ve düzeninin şekillenmesinde büyük sonuçlar
doğurmuştur. Avusturya diplomasisi, bu sürecin belirleyici unsurlarından biri
olmuştur. Bu bağlamda nasıl ki Avusturya 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’na giden
yolu açan 1875 Hersek ve 1876 Bulgaristan isyanlarında Kont Andrassy’nin aktif
politikasıyla inisiyatifi elinden bırakmadıysa, krizden kendini korumak ve
kendi payına düşeni almak için İngiltere ve Rusya ile kurduğu ilişki ile de kilit
devlet özelliğine sahip olmuştur. Avusturya; Rusya ile 1877 Martında yaptığı
antlaşmayla Bosna-Hersek’e karşılık Rusya’yı Balkanlarda “büyük bir Slav
devleti kurmaması” koşuluyla serbest bırakıp savaşın önünü açan bir rol
oynadığı gibi, İngiltere’nin Rusya’ya karşı -İngiliz Başbakan Benjamin Disraeli
ve Kraliçe Victoria’nın çok arzu ettiği üzere- savaşa girmek için ihtiyaç duyduğu
tek müttefik güç durumunda idi. Bu makale, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın
ortaya çıkışı, Ayastefanos Antlaşması ve Berlin Kongresi’ne uzanan süreçte Avrupalıların
“Doğu Sorunu” dedikleri Osmanlı Devleti’nin tasfiyesi sorununun seyrinde
Avusturya diplomasisinin rolünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmada
Osmanlı ve İngiliz belgeleri ile dönemin gazetelerinden Basiret gazetesinden
yararlanılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Kont Juluis Andrassy, Benjamin Disraeli, Plevne, Doğu Sorunu

Австрийская дипломатия в османско-русской войны 1877-1878 гг.

Öz

Османско-русская война 1877-1878 года ( тур. 9з.война)
расскрыла во всех измерениях соперничество и конфликт великих государств в
наследии Османской империи, которую называли европейцы «больным человеком» в
последней четверти 19века. Разделение ее наследия, вызванным
войной, имело большие результаты не только в
ликвидации Османского государства, но и в формировании баланса и порядка
европейских держав в 19 веке.
Австрийская дипломатия стала одним из решающих факторов этого процесса. Благодаря активной политики графа Андраши, Австрия
держала инициативу в свои руки в восстании в Герцеговине 1875 г. и в Болгарии в
1876 г., которые являлись причиной османско-русской войны. А также она
установив отношения с Англией и Россией, приобрела статус государства, которая
имела ключевую
роль в балканском вопросе, чтобы защищат себя и от
кризиса и получить свою долю. Австрия, по мартовскоу договору 1877 года с
Россией, в обмен на согласие на свободное действие России на Балканах, при
условии несоздания «большого славянского государства», требовала уступки в
Боснии и Герцеговине. Таким образом Она пролажила путь войны. К тому же Австрия
считалась Англией единственным союзником чтобы вступить войну против России,
как этого желали английский премьер-министр Бенджамин Дизраэли и королева
Виктория. В данной статье рассматривается - раскрыть причины османско-русской
войны и определить роль австрийской дипломатии в решении проблемы ликвидации
Османской империи, по состоянию которую европейцы называли «Восточным вопросом»
в процессе Османско-русской войны 1877-1878 гг. и конгресса в Берлине. В этом
исследовании использовались османские и британские документы и газета Basiret.

Anahtar Kelimeler

Граф Джулюс Андраши, Бенджамин Дизраэли, Плевна, Восточный вопрос

Austrian Diplomacy During the 1877-1878 Ottoman-Russian War

Öz

1877-1878
The Ottoman-Russian War (93 War), in the last quarter of the 19th century,
revealed the competition and conflict of the great states on the legacy of the
Ottoman Empire, which the Europeans called the in Sick Man. In this way, the sharing of the heritage caused by the
war had great consequences not only in the liquidation of the Ottoman Empire,
but also in the shaping of the 19th century European power balance and order.
Austrian diplomacy has been one of the significant
elements of this process. In this context,
Just as Austria does not leave its active politics of Count Andrassy in 1875
Herzegovina and 1876 Bulgaria rebellions, which opened the way of 1877-1878
Ottoman-Russian War, so it has also become a key state with the relationships
it established with the Britain and Russia in order to protect itself from the
crisis and to take its share. Austria played an important role on the outbreak of
1877-1878 Ottoman Russia war, releasing Russia on the condition that it does
not establish a large Slavic state in the Balkans in exchange for Bosnia and
Herzegovina in the Budapest Treaty. In addition, Austria was the single allied
force that Britain needed to enter the war against Russia, as British Prime
Minister Benjamin Disraeli and Queen Victoria desired. This article aims to
reveal the role of the Austrian diplomacy in the course of the problem of the
liquidation of the Ottoman State called the “EastProblem”, during the on going
of the Ottoman-Russian War of 1877-1878 and the Treaty of Ayastefanos and the
Berlin Congress at that time. Ottoman and British documents and Basiret
newspaper were used in the study.

Anahtar Kelimeler

Kont Julius Andrassy, Benjamin Disraeli, Plevne, Eastern Question

Kaynakça

• BUCKLE, G. E., The Life of Benjamin Disraeli, 1876-1881, vol.VI, New York: The Macmillan Company, 1920. GREEN, F. V., 93 Harbi: Tüm Cepheleriyle 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Türkçesi: Sebahattin Şenol, Muhammet Şeviker, İstanbul: İz Yayıncılık:1041, 2018. JELAVİCH, B., The Ottoman Empire, the Great Powers, and the Straits Question 1870-1887, Bloomington and London: Indiana University Press, 1973. KURAT, Y. T., Henry Layard’ın İstanbul Elçiliği (1877-1880), İstanbul: Ankara Üniversitesi Basımevi, 1968. Mahmud Celâleddin Paşa, Mir’ât-ı Hakîkat / Tarihî Hakîkatların Aynası, c.I-II-III, Haz: İsmet Miroğlu, İstanbul: Berekât Yayınevi, 1983. MİLLMAN, R., Britain and the Eastern Question 1875-1878, Oxford: Clarendon Press, 1979. MOUROİS, A., Disraeli’nin Hayatı, Çev: İsmail Hakkı Âlişan, İstanbul: Dün ve Yarın Tercüme Külliyatı, 1935. ROSSİER, E., Avrupa’nın Siyasi Tarihi 1815-1919, Çev: Ali Kemali Aksüt, İstanbul, 1944. RUPP, G. H., A Wavering Friendship: Russia and Austria, Cambridge, Mass, USA: Harvard University Press, 1941. STOJANOVİĆ, M. D., The Great Powers and The Balkans 1875-1878, Cambridge: Cambridge University Press, 1939. ŞAHİN, T., Öncesiyle Sonrasıyla 93 Harbi, 1. Baskı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları: 868, 1988. TAYLOR, A.J.P., The Struggle for Mastery in Europe 1848-1918, New York, 1988, s.242. TURAN, O., 1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi (93 Harbi), İstanbul: Harp Akademileri Basımevi, 1978. Uluslararası İlişkiler Tarihi/Başlangıçtan Bugüne Diplomasi Tarihi, c.2, Ed: Vladimir Potyemkin, Çev: Attila Tokatlı, 1. Baskı, May Yayınları, 1978. YAPP, M. E., The Making of the Modern Near East 1792-1923, London and New York, 1987.