Eski Mezopotamya’da Başörtüsü Kullanımı Üzerine

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 638 - 662, 05.07.2019

Sebahattin Bayram , Ömer Kahya

Öz

Eski Mezopotamya yazılı kaynaklarında geçen ve başa
takılan ya da giyilen nesneleri ve fonksiyonlarını ele alacağımız bu çalışmada
ağırlıklı olarak Sumerce ve Akadca sözlüklerden faydalanarak başörtüsü ile
bağdaştırılabilecek kelimeler üzerinde durulacaktır. Daha önce yapılmış çalışmalarda öne sürülmüş olan
görüşler dikkate alınarak kutsal fahişe karşılığı da verilen din kadınları
sınıfının başörtüsü kullandığına dair iddialar araştırılacaktır. Ayrıca konuyla
bağlantılı çalışmalar yapmış uzmanların yayınlarındaki görüşlere yer verilerek
başörtüsü ile ilgili tespit ve önerilere değinilecektir. Konumuzla alakalı
bilgilerin yer aldığı Orta Asur Kanunu’nun ilgili maddeleri ve diğer
dönemlerden başörtüsü ile bağlantılı olan bazı ilgili ifadeler incelenecek,
okuyuculara alanımız kapsamına giren konuyla ilgili gerçek bilgiler sunulmaya
çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Eski Mezopotamya, Sumerliler, Başörtüsü, Kutsal Fahişe, Orta Asur Kanunu

On the Use of Veil in Ancient Mesopotamia

Öz

In this paper, objects affixing or wearing on head and
their functions are searched in cuneiform sources of the Ancient Mesopotamia by
making use of Sumerian and Akkadian dictionaries and other studies. Claims have been suggested in some publications to the
subject are discussed and implications of using of veils of sacred prostitutes
are reconsidered. Arguments and suggestions in studies about veil and sacred
prostitutes made by some scholars are also dealt here. Middle Assyrian Laws
present information about veil used by women and some related statements of
other periods contain relating data. We try to reach some conclusions about
using of veil by examining these texts and correct some misinformation. It is
aimed to provide actual
information about this subject within the scope of our field.

Anahtar Kelimeler

Ancient Mesopotamia, Sumerians, Veil, Sacred Prostitutes, Middle Assyrian Laws

Об использовании головных платков в Древней Месопотамии

Öz

Данная статья исследует
слова, которые в письменных источниках Древней Месопотамии обозначали предметы,
надеваемые на или прикрываемые голову, и их функции. Исследуя преимущественно
Шумерские или Акадские словари были выявлены слова, по смыслу схожие со словами,
обозначающими головные платки. Принимая во внимание более ранние исследования,
было выявлено, что класс религиозных женщин, приравненных к священным жрицам
любви, носил головные платки. В данной работе было отведено место взглядам
ученых, опубликованным в их статьях по соответсвующей теме, определениям и
мнениям по поводу головного платка. Были изучены интересующие нас статьи из
Ассирийского свода законов и выражения о головном платке других периодов,
читателям были представлены достоверные данные по исследуемой теме.

 Древняя Месопотамия, Шумеры, головной платок, священая
жрица любви, Ассирийский свод законов 

Anahtar Kelimeler

Древняя Месопотамия, Шумеры, головной платок, священая жрица любви, Ассирийский свод законов

Kaynakça

• ALBAYRAK, İ., “Kültepe’den Değişik Bir Masraf Listesi”, Archivum Anatolicum 5, (2002): 1-10. ASSANTE, J., “The kar.kid/harimtu, Prostitute or Single Woman? A Reconsideration of the Evidence”, Ugarit-Forschungen 30, (1998): 5-96. BAYRAM, S., “Eski Mezopotamya’da Kutsal Evlilik Metinleri ve “Kutsal/Kült/Mabet Fahişe(si)” İbâresi”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 6, sy.2, (2019): 546-575. BUDIN, S., The Myth of Sacred Prostitution in Antiquity, New York: Cambridge University Press, 2008. ÇIĞ, M., Kur’an, İncil ve Tevrat’ın Sumer’deki Kökeni, İstanbul: Kaynak Yayınları, 1995. ÇIĞ, M., Ortadoğu Uygarlık Mirası, İstanbul: Kaynak Yayınları, 2006a. ÇIĞ, M., Vatandaşlık Tepkilerim, İstanbul: Kaynak Yayınları, 2006b. ÇIĞ, M., Bereket Kültü ve Mabet Fahişeliği, İstanbul: Kaynak Yayınları, 2006c. DERCKSEN, J. G., Nouvelles Assyriologiques Brèves et Utilitaires, 1998/28. DRIVER, G. R. and MILES, J. C., The Assyrian Laws, Reprint of Edition Oxford 1935, Aalen: Scientia Verlag, 2nd ed., 1975. FOXVOG, D. A, Elementary Sumerian Glossary, 2008. GÜNBATTI, C. Günbattı, “Kültepe’den Akadlı Sargon'a Âit Bir Tablet”, Archivum Anatolicum 3, (1997): 131-155 HALLO, W. W., “The Pennsylvania Sumerian Dictionary (PSD): A Review Article”, Journal of Cuneiform Studies 37, (1985): 114-126. HOFFNER, H. A., The Laws of the Hittites: A Critical Edition, Leiden - New York - Köln, Brill, 1997. KILIÇ, Y., Eskiçağ Aile Hukuku Asur, Babil ve Hitit Devletlerinin Yıkılışına Kadar, Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları, 2018. KILIÇ, Y.- DUYMUŞ, H. H., “Eski Mezopotamya’da Din Kadınları (Rahibeler)”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13, sy.1, Ankara, (2009):158-179. LERNER, G., “The Origin of Prostitution in Ancient Mesopotamia”, Signs: Journal of Women in Culture and Society 11, (1986): 236-254. MERNISSI, F., Beyond the Veil: Male-Female Dynamics in Muslim Society, Saqi, 2011. NEMET-NEJAT, K. R., “Women in Ancient Mesopotamia.” in Women’s Roles in Ancient Civlizations: A Reference Guide, ed. Bella Vivante, 85-106, Westport, Connecticu: Greenwood Press, 1999. ÖZGÜÇ, T., “Bitik Vazosu”, A. Ü. Dil ve Tarih Cağrafya Fakültesi Dergisi 26, sy. 1-2, (1958): 1-18. RICHARDSON, M. E. J., Hammurabi's Laws: Text, Translation, and Glossary, London, T-T Clark International, 2005. ROTH, M. T., Law Collections from Mesopotamia and Asia Minor, Atlanta, Scholar Press, 1997. SCHMÖKEL, H., Kulturgeschichte des alten Orient, Stuttgart, 1961. SPYCKET, A., La Statuaire du Proche-Orient Ancien, Leiden - Köln, Brill, 1981. STEINKELLER, P., “On Rulers, Priests and Sacred Marriage: Tracing the Evolution of Early Sumerian Kingship,” in Priests and Officials in the Ancient Near East: Papers of the Second Colloquium on the Ancient Near East – The City and its Life, ed. Watanabe, 103-137, K., Heidelberg, 1999. STOL, M., Women in the Ancient Near East, Berlin: de Gruyter, 2016. TOSUN M. ve YALVAÇ K., Sümer, Babil, Assur Kanunları ve Ammi- Şaduqa Fermanı, 2. Baskı, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1989. TSEVAT, M. “The Husband Veils a Wife”, Journal of Cuneiform Studies 27, (1975): 235-240. VITA, J.-P., “Textile Terminology in the Ugaritic Texts”, in Textile Terminologies in the Ancient Near East and Mediterranean from the Third to the First Millennia BC (ATS 8), eds. C. Michel, M.-L. Nosch, 323-337, Oxford: Oxbow Books, 2010. YILDIRIM, T. “New Scenes on the second relief vase from Hüseyindede and their Interpretation in the Light of Hittite Representative Art”, Studi Micenei Ed Egeo-Anatolici (L), (2008): 837-850.