Comparison of the Old Assyrian Calendar Month Names Used in Kültepe Texts and Used as Maturity Dates with Those of The Gregorian Calendar

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 4, 2054 - 2076, 31.12.2019

Yusuf Kılıç , Aslıhan Çayrak

Öz

Approximately 25.000 Old Assyrian cuneiform tablets were found during excavation in Kültepe. Thanks to this tablets that dated to B.C. the first quarter of a thousand, we have informations about Anatolias people political, economical life. The topic of Kültepe tablets is more about debt securities. In debt securit, poyable was sometimes determined according to Anatolia's people harvest time, sometimes, ıt was determined according to Old Assyrian calendar, this provided learning of the names of month in this calendar. As we known in Kültepe tablets and Assyrian's written sources, Assyrian calendar consists of 12 months that each has 31 or 30 day. The order of one year in the Old Assyrian calendar is shown ın work. Also, the etymology of the month names was made.

Anahtar Kelimeler

Old Assyrian, Kültepe Tablets

Kültepe Metinlerinde Geçen ve Vâde Tarihlemesi Olarak Kullanılan Eski Asur Takvimi Ay Adlarının Miladi Takvimdekilerle Karşılaştırılması

Öz

Kültepe'de yapılan kazılar esnasında yaklaşık 25.000 Eski Asur dilinde yazılmış çivi yazılı tablet ele geçirilmiştir. M.Ö. II. binyılın ilk çeyreğine tarihlenen bu tabletler sayesinde Asur ve Anadolu halklarının siyasi, sosyal ve ekonomik hayatları hakkında bilgi Sahibi olunmaktadır. Kültepe Tabletlerinin konusunu daha çok borç senetleri oluşturmaktadır. Borç işlemlerinde, borcun ödenmesi gereken vade, kimi zaman Anadolu'da yerli halkın hasat zamanına göre zirai tabirlerle, kimi zaman da Eski Asur Takvimine göre düzenlenmiştir. Dolayısıyla borç senetlerindeki bazı vade başlangıç ve bitiş tarihlemelerinin Eski Asur takvimine göre yapılması, bu takvimdeki ay adlarının öğrenilmesini sağlamıştır. Ayrıca Kültepe tabletleri ve Asurlulara ait daha birçok yazılı kaynaktan anlaşıldığı üzere Eski Asur Takvimi her biri 30 veya 31 günlük olan 12 aydan oluşmaktadır. Çalışmada Eski Asur Takvimi’ndeki bir yıllık ay sıralaması tablo üzerinden gösterilmiştir. Ayrıca ay adlarının etimolojisi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eski Asur, Kültepe Tabletleri

Сравнение названий месяцев в упомянутом в текстах Кюльтепе древнем Ассирийском календаре с Григорианским календарем

Öz

В результате раскопок в Кюльтепе было обнаружено около 25 000 клинописей на древнем ассирийском языке. С помощью этих табличек, датированных первой четвертью II тысячелетия до н.э., удалось получить сведения о политической, социальной и экономической жизни Ассирии и Анатолии тех времен. Основная часть содержания посвящена долговым документам. В них, в зависимости от времени сбора урожая местным населением, с использованием сельскохозяйственной терминологии были указаны сроки исполнения долговых обязательств в процессе долговых операций в соответствии с древним ассирийским календарем. Другими словами, использование датирования начала и конца исполнения обязательств в долговых документах с помощью ассирийского календаря позволило изучить названия месяцев. Так, из найденных в Кюльтепе клинописей и других письменных ассирийских источников стало ясно, что древний ассирийский календарь состоял из 12 месяцев, каждый из которых имел 30 или 31 день. В данной статье приведена таблица с упорядоченным списком месяцев древнего ассирийского календаря и этимология данных названий.

Anahtar Kelimeler

Древняя Ассирия, клинопись Кюльтепе

Kaynakça

• ALBAYRAK, İ., '' Kültepe Metinlerinde Geçen Besin Maddeleri'', IV. Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu Bildirileri, Kayseri (2003): 59-66.
• ALBAYRAK, İ., Kültepe Tabletleri IV, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2006.
• ALBAYRAK, İ. ve EROL, H., Kültepe Tabletleri IX-a, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2016.
• BALKAN, K., ''The Old Assyrian Week'', Studies In Honor of Benno Landsberger on His Seventy-Fifty Birthday, (ed. H. G. Güterbock and T. Jacopsen; Assyriological Studies 16), The University of Chicago Press, Chicago (1965): 159-175.
• BAYRAM, S., '' Kültepe Tabletlerinde Geçen Yeni Bir Vâde İfadesi ve Çıkan Neticeler'', X. Türk Tarih Kongresi, II, Ankara (1986): 453-462.
• BİLGİÇ, E., SEVER, H., GÜNBATTI, C. ve BAYRAM, S., Ankara Kültepe Tabletleri I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1990.
• BİLGİÇ, E. ve BAYRAM, S., Ankara Kültepe Tabletleri II, Ankara Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1995.
• CAD The Assyrian Dictionary of The Oriental Institute of The University of Chicago, (eds. I. J. Gelb, B. Landsberger, A. L.Oppenheim ve E.Reiner), Vol.1, Part I, Published by the Oriental Institute of the University of Chicago, Chicago 1964.
• CANCİK, E., KIRSCHBAUM. ve JOHNSON, J. C., ''Middle Assyrian Calendrıcs'', In State Archives of Assyria Bulletin, XIX, Padova (2011-2012): 87-157.
• ÇEÇEN, S., ‘’Koloni Devri Anadolu’sunda, Tarihi ve Sosyal Olayların Asurlu Tüccarlar Tarafından Târihleme Olarak Kullanılışı’’, Ankara Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi 35 (1991): 49-59.
• ÇEÇEN, S., ‘’Yerli Kralların Mabedleri Ziyareti ve Çıkan Neticeler’’, III. Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirisi, Çorum (1998): 119-124.
• DERCKSEN, J. G., ''Weeks, Months and Years in Old Assyrian Chronology'', Bibliotheca Orientalis, 68, sy. 3-4 (2011), 233-243.
• DONBAZ, V., “The Old Assyrian Month Name Kanwarta”, Journal of Cuneiform Studies, 24 (1971): 24-28.
• DONBAZ, V., “New Evidence on the Reading of the Old Assyrian Month-Name Kanwarta”, Ex Oriente Lux, 28 (1984): 3-9.
• DONBAZ, V., ''The 'House of the King' in the city of Aššur'', (ed. in H. Otten, E. Akurgal, H. Ertem, A. Süel), Hittite and Other Anatolian and Near Eastern Studies in Honor of Sedat Alp (Anadolu Medeniyetlerini Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları 1), Ankara (1992): 119-125.
• GÖKÇEK, L. G. ve İNCE G., ''Asur Ticaret Kolonileri Çağı'nda Anadolu'da İnanç Sistemi'', Fırat Üniversitesi Orta Doğu Araştırmaları Dergisi XII, sy. 1-2 (2016): 43-56.
• GÜNBATTI, C., Kültepe= Kaniş Anadolu'da İlk Yazı, İlk Belgeler, Kayseri: Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, 2017.
• ISMAİL, B. Kh. ve POSTGATE J. N., ''A Middle Assyrian Flock-Master's Archive from Tell Ali'', Iraq 70 (2008): 147-178.
• KÜÇÜKBEZCİ H. G., ''Asur Ticaret Koloniler Çağı'nda Asurlu Tüccarlar İle Anadolu Halkı Arasındaki İlişkiler'', Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, sy. 26 (2011): 25-58.
• LARSEN, M.T., Kültepe Tabletleri VI-c, Ankara Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2014. LEWY, J., ''The Assyrian Calendar'', Archiv Oritálni Orientalısches Instıtut, (1939): 35-36. MICHEL C., ''The Day Unit Within The Old Assyrıan Calendar'', (ed. in Ş. Dönmez) Studies Presented in Honour of Veysel Donbaz, Hal Archives-Ouvertes, Ege Publications, İstanbul (2010): 217-224.
• SABUNCUO, T., ''Çivi Yazılı Belgeler Işığında M.Ö. 2. Bin Yıl Anadolu'sunda Tarım'', (Basılmamış Yüksek Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011.
• SEVER, H., ''Köle Satışı Hakkında Yeni Kültepe Metinleri'', XXXIV. Uluslararası Assiriyoloji Kongresi, Ankara (1998): 485-494.
• SHIBATA, D., “Contiunity of Local Tradition in the Middle Habur Region in the 2nd millennium B.C:”, (eds. in H. Kühne) Studia Chaburensia, Wiesbaden (2010): 217-239.
• ŞAHİN, H. A., ''M.Ö. II. Bin Yılın İlk Çeyreğinde Anadolu'nun En Önemli Ticaret Merkezi Olan Kaniš Kārumu Levantinizmin İlk Örneği Midir?'', 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, Ankara (2012): 2895-2906.
• UZUNALİMOĞLU, A., ''Karum'un II. Tabakasından Bir Grup Borç Mukavelesi'', AMM. 1992 Yıllığı, (1993): 51-70.
• https://www.ishtartv.com/en/viewarticle,37896.html, Old Assyrian Calendar- Oxford Studies, 2016-03-22 18:40:24.