Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Bir Siyasetçi Profili: Ahmet Muhtar Fikri Bey (Gücüm) (1876-1930)

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 3, 1561 - 1582, 30.09.2020

İrşad Sami Yuca

Öz

Sosyal bilim sahasının önemli bir bölümü olan tarihte, biyografi çalışmaları genel manada popüler ve ilgi çekici bir alan olarak belirmektedir. Her ne kadar tarihsel açıdan önemli bir şahsiyetin hayat hikâyesi çalışmanın merkezine konularak ele alınmaya ve anlatılmaya gayret gösterilse de işin seyri başka mecralara akabilmektedir. Çünkü çalışmanın bütününde kişinin yaşadığı zaman aralığındaki bireysel tutum ve davranışları üzerinde izler bırakan ailesinin yanı sıra siyasi, kültürel, ekonomik, dini, sosyo-psikolojik ve benzeri birçok alanın da etkisi görülebilmektedir. Ayrıca biyografi çalışmalarında farklı disiplinler ile ilgili birçok yeni olay ve olgunun da keşfi yapılarak gün yüzüne yeni bilgiler çıkarılmaktadır. Bu çalışmada da benzer düşüncelerden hareketle II. Abdülhamid, II. Meşrutiyet, I. Dünya Savaşı, Milli Mücadele ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında Anadolu’nun Muş, Diyarbakır, Payas, Adana, Mersin ve Ankara ekseninde çok yönlü yapısıyla dolu bir hayat yaşamış, yakın dönem Türk tarihine önemli izler bırakmış olan Ahmet Muhtar Fikri Bey’in biyografisi ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Muhtar Fikri Bey, Adana, Mersin, Biyografi, Siyaset

An Adana Politician from Ottoman to Republic: Ahmet Muhtar Fikri (Gucum) Bey (1876-1930)

Öz

In history, which is an important field of social science, biography studies appear as a popular and interesting field in general. Although the life story of a historically important person is put at the centre of the study and efforts are made to address and explain it, the course of the work can flow into other mediums. Because in the whole of the study, the effects of political, cultural, economic, religious, socio-psychological and many similar fields can be seen in addition to the family, which leaves traces on the individual attitudes and behaviours during the period of time. In addition, many new events and phenomena related to different disciplines are discovered in biography studies and new information is revealed. In this study, based on similar thoughts, the Abdulhamid II., the II. Constitutional Monarchy, the World War I., the War of Independence and the first years of the Republic, the biography of Ahmet Muhtar Fikri, who lived a life full of multi-faceted structure in axis of Mus, Diyarbakir, Payas, Adana, Mersin and Ankara and left important political traces in the recent Turkish history, will be discussed.

Anahtar Kelimeler

A. Muhtar Fikri Bey, Adana, Mersin, Biography, Adversary, Politics

Kaynakça

• TBMM Albüm 1920-2010, TBMM Basın ve Halkla İlikliler Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 2010, s. 52.
• AKSOY, Elif B., “Cizre Örneğinde Etnisite İçi Karşılaşma Biçimleri”, H. Ü. SBE., (Yayınlanmamış Dr. Tezi), Ankara, 2913.
• BİRİNCİ, Ali, “Meşrutiyet Matbuatı (1324-1325) III”, Kebikeç, Sayı: 4, 1996, s. 39-42.
• BOZKURT, İbrahim, “Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Mersin Milletvekilleri ve Faaliyetleri”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 41, Sayı: 2, 2017, s. 81-112.