Behistun Yazıtı’nda Bahsi Geçen Fiziksel Şiddet İçerikli Cezalar

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 18 - 33, 25.03.2023

Serap Özkan

Öz

Fiziksel şiddet, insanlık tarihinde en sık karşılaştığımız cezalandırma yöntemlerinden biridir. İnsan yaşamının ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilen şiddet, doğal olarak insanoğlunun geride bıraktığı sayısız esere de yansımıştır. Antik Çağ’dan günümüze değin birçok uygarlık ya iktidarı ele geçirmek ya da korumak için fiziksel şiddete başvurmuştur. Pers kralî sanat eserleri üzerinde şiddet unsurlarından kaçınılmasına rağmen, Eski Yakın Doğu’dan aşina olduğumuz fiziksel şiddet içerikli cezaların benzerleri Behistun Yazıtı’nda karşımıza çıkar. I. Dareios tarafından yaptırılan Behistun Anıtı üzerindeki üç dilli yazıtta; Pers kralı’nın soy ağacıyla birlikte yaşamı boyunca yapmış olduğu işler ve isyancılara verdiği cezalar anlatılmıştır. İsyancı liderlere uygulanan kafa kesme, kazığa oturtma ve yüzün sakatlanması gibi fiziksel cezalar özellikle dikkat çekmektedir. Dareios, isyanları bastırmak için gereken tüm mesajları Behistun Yazıtı aracılığıyla ilan etmiştir. Başka bir deyişle, Behistun Yazıtı aynı zamanda bir kamu bildirisi olarak planlanmış olmalıdır. Anıtın yapıldığı dönemde çıkan isyanlar göz önüne alındığında, I. Dareios’un şiddet söylemlerindeki temel motivasyonu anlamak mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Behistun Yazıtı, fiziksel cezalar, kafa kesme, kazığa oturtma, yüzün sakatlanması

Punishments Containing Physical Violence Mentioned in Behistun Inscription

Öz

Physical violence is one of the most common punishment methods in human history. Violence, accepted as an inseparable part of human life, has been naturally reflected in countless works left behind by humanbeings. Many civilizations from ancient times to the present have resorted to physical violence either to seize power or to protect it. Despite the avoidance of violent elements in Persian royal artworks, similar physical violence-containing punishments with which we are familiar from the Ancient Near East appear in the Behistun Inscription. In the trilingual inscription on the Behistun Monument built by Darius I (Darius the Great), along with the family tree, the works of the Persian king throughout his life and the punishments he gave to the rebels are explained. Physical punishments such as beheadings, impalements, and facial mutilation against rebel leaders are particularly noteworthy (remarkable). Darius I announced all the necessary messages to suppress the rebellions through the Behistun Inscription. In other words, the Behistun Inscription must also have been planned as a public statement. Considering the riots that broke out during the period when the monument was built, it is possible to understand the fundamental motivation of Dairus's violent discourses.

Anahtar Kelimeler

Behistun Inscription, physical punishments, beheading, impalement, facial mutilation

Kaynakça

• BAGG, A., “Where is the Public? A New Look at the Brutality Scenes in Neo-Assyrian Royal Inscriptions and Art”, (Ed. Laura Battini), Making Pictures of War: Realia et Imaginaria in the Iconology of the Ancient Near East, Oxford 2016, s. 57-72.
• BRIANT, P., From Cyrus to Alexander: A History of the Persian Empire, (Çev. P. T. Daniels), Eisenbrauns 2002.
• BROSIUS, M., The Persians An Introduction, Routledge, New York 2006.
• FARROKH, K., Shadows in the Desert. Ancient Persia at War, Osprey Publishing, Oxford 2007.
• FOUCAULT, M., Özne ve İktidar, (Çev. I. Ergüden, O. Akınhay), Ayrıntı Yayınları, İstanbul 2016.
• FUCHS, A., “Waren die Assyrer grausam?”, Extreme Formen von Gewalt in Bild und Text des Altertums”, (Ed. Martin Zimmermann), H. Utz, München 2009, s. 65-119.
• HARPER, O., ARUZ J., ve TALLON F., The Royal City of Susa. Sources of Early Akkadian Literature, Metropolitan Museum of Art; Harry N. Abrams, Inc., Publishers, New York 1992.
• HYLAND, J., “The Casualty Figures in Darius’ Bisitun Inscription”, Journal of Ancient Near Eastern History 1.2, 2014, s. 173-199.
• KENT, R. G., Old Persian: Grammar, Texts, Lexicon, American Oriental Society, New Haven, Connecticut 1950.
• KUHRT, A., Eski Çağ’da Yakındoğu (MÖ 3000-300), (Çev. D. Şendil), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2009.
• KUHRT, A., The Persian Empire: A Corpus of Sources from the Achaemenid Period Routledge, Abingdon 2007.
• LECOQ, P., Les inscriptions de la Perse achéménide / traduit du vieux perse, de l'élamite, du babylonien et de l'araméen, présenté et annoté par, Gallimard, Paris 1997.
• LINCOLN, B., Religion Empire and Torture the case of Achaemenian Persia, with a postscript on Abu Ghraib, University of Chicago Press, Chicago 2007.
• LLEWELLYN-JONES, L., “That my Body is Strong: The Physique and Appearance of Achaemenid Monarchy”, Bodies in Transition: Dissolving the Boundaries of Embodied Knowledge, (Ed. Dietrich-Boschung-Alan Shapiro-Frank Waschek), Wilhelm Fink, Paderborn 2015, s. 211-248.