Engelsiz Çocuk Oyun Alanları

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 17 - 34, 27.08.2020

Sima Pouya Sümeyye Savaş

https://doi.org/10.5281/zenodo.4003793

Öz

Oyun çocuklar için hem eğlenme hem de eğitim aracıdır. Özellikle de engelli çocukların topluma kazandırılması açısından oyunun önemi yadsınamayacak derecede fazladır. Engelli çocuk, oyun yoluyla günlük hayattaki pratikleri daha kolay öğrenir ve uygular. Oyun çocukların birliktelik duygusunu geliştirir. Engelli çocuklar, aldıkları özel eğitimin yanı sıra belli sürelerde bazı etkinliklere normal çocuklarla birlikte katılmaları kişisel gelişimleri açısından çok önemlidir. Çocukların birlikte katılacakları etkinlikler için en önemli mekanlardan biri de şüphesiz engelsiz çocuk oyun alanlarıdır. Bu nedenle çocuk oyun alanları tasarlanırken tüm çocukların kullanabileceği ekipmanlar tasarlanmalıdır. Ekipmanlara engelli –engelsiz ayrımı yapılamamalıdır. Bu çalışmada engelsiz çocuk oyun alanlarının tasarım kriterleri dünyada yapılan örnekler üzerinden saptanmıştır. Sonuç olarak Türkiye’deki engelsiz çocuk oyunlarının birçok sıkıntısı olduğu açıklanmıştır. Bu sıkıntıları çözmeye yönelik tasarım önerileri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

engelli çocuk, oyun, çocuk oyun alanları, engelsiz çocuk oyun alanları

Barrier Free Children Play Area

Öz

Game is both entertaining and educational tool for children. With playing games, children learn the daily life practices more easily. Game develops children's sense of togetherness. For the children with disabilities in addition to special education they receive, participation in certain activities with normal children is very important to their personal development. Undoubtedly, one of the most important environment for children to attend activities together is unimpeded playgrounds. Therefore, equipment in playgrounds should be designed considering all children. Equipment should not be able to distinguish between normal and disabled. In this study, the design criteria of unimpeded playgrounds are demonstrated through examples.

Anahtar Kelimeler

disabled children, play, playground, Barries-free playgrounds

Kaynakça

• Issa Abdou, S.M. (2011). Inclusion of Physically Disabled Children Through Environmental Rehabilitation of Urban Spaces Case Study: Al Azhar Park, Cairo, Egypt Procedia Engineering, 53-58.
• Ak, İS. (2019). Engelli Çocuklar, Okullar ve Oyun Parkları. Htpp’den alınmıştır: https://beyond.istanbul/engelli-%C3%A7ocuklar-okullar-ve-oyun-parklar%C4%B1-5fd2ec989995
• Akandere M. (Ed.).(2006). Eğitici okul oyunları. (2. Baskı), Ankara: Nobel Yayıncılık. Aksoy, Y. (2011). Çocuk oyun alanları üzerine bir araştırma İstanbul, Isparta, Eskişehir, Erzurum, Kayseri, Ankara, Zonguldak ve Trabzon illeri örneği.
• Akküllah, G. T., & Güngör, S. (2009). Oyun Alanlarında Güvenlik Standartlarının Araştırılması ve Nene Hatun Parkı Örneğinde İrdelenmesi. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 23(47), 8-17.
• Bektaş, Y. (2003). İlköğretim Çağı Çocuklar ve Çocuk oyun Alanları. AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Semineri, Ankara.
• Başbakkal, Z., & Bilsin, E. (2014). Dünyada ve Türkiye'de Engelli Çocuklar. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 30(2), 65-78. Bulut, Z., & Kılıçaslan, Ç. (2011). Çocuğa özgüven kazandırmada önemli bir ilke; çocuk oyun alanlarında güvenlik. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 10(1), 78-85.
• Çankaya, G., & Ergin, H. (2015). Çocukların Oyunlara Göre Empati ve Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi.
• Çelik, A., Ender, E., & Akdeniz, N. S. (2015). Engelsiz Parklarda Peyzaj Tasarımı. International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 8(2), 05-11.
• Çiftçi, E. K., & Aydın, D. (2017). Engelli Çocuk ve Oyun. Türkiye Klinikleri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği-Özel Konular, 3(3), 176-184.
• Çukur, D. (2011). Okulöncesi çocukluk döneminde sağlıklı gelişimi destekleyici dış mekân tasarımı. Türkiye Ormancılık Dergisi, 12(1), 70-76.
• Çukur, D., & Özgüner, H. (2008). Kentsel Alanda Çocuklara Doğa Bilinci Kazandırmada Oyun Mekanı Tasarımının Rolü. Türkiye Ormancılık Dergisi, 9(2), 177-187.
• Dereli, H. M., & Uludağ, G. (2013). Bir Hak Olarak “Oyun”: Çocukların Oyun Hakkı. Çoluk Çocuk Anne Baba Eğitimci Dergisi, 26-27.
• Dönmez, N. B. (1992). Üniversite Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü ve Kız Meslek Lisesi Öğrencileri İçin Oyun Kitabı. İstanbul: Esin.
• Duman, G., & Koçak, N. (2013). Çocuk oyun alanlarinin biçimsel özellikleri açisindan değerlendirilmesi (Konya İli Örneği). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 64-81.
• İşçi, B., (2017). Peyzaj ve Çocuk Oyun Alanları. Doğa Dergisi. Htpp’den alınmıştır: https://www.dogadergisi.com/peyzaj-cocuk-oyun-alanlari/
• Kaya, S. (2013). Okul Öncesinde Oyunun İşlevleri. Eğitişim Dergisi, (s 37).
• Kısakürek, Ş., Külahlıoğlu, M., & Ardıç, E. Kent Parklarındaki Çocuk Oyun Alanlarının Kullanıcı İstekleri Açısından İrdelenmesi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 8(17), 36-46.
• Küçükali, A. (2015). Çocukların Oyun Oynama Hakkı ve Değişen Oyun Kültürü. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1), 1-14. Özdemir, A. (2017). Engelsiz Oyun Alanları İçin Kapsayıcı Tasarım Yaklaşımı. Ege Mimarlık Dergisi.
• Pouya, S., Bayramoğlu, E., & Demirel, Ö. (2016). Doğa ile Uyumlu Fiziksel Engelli Çocuk Oyun Alanları. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi (MBUD), 1(1), 51-60.
• Pagán-Rodríguez R. (2014). How do disabled individuals spend their leisure time?. Disability and health journal, 7(2), 196–205.
• Sürmen, A. 1998. Çocuk Psikolojisi ve Çocuk Oyun Alanı Düzenleme Prensipleri Arasındaki ilişkiler (ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Bitirme Tezi, Bartın).
• ŞEN, E. B., & ÖKSÜZ, Ç. (2016). Ankara’daki engelsiz parkların engelli çocukların kullanımına uygunluğunun değerlendirilmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 4(1), 15-25.
• Başkanlığı, G. İ. (2017). Engelliler İçin Vergi Rehberi. Mükellef Hizmetleri Daire Başkanlığı Yayın, (250).
• Bakanlığı, M., E. (2012). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Oyun Etkinliği I. Ankara
• Taşçı, B. G., Kaya, İ. (2011). Özürlü Çocuklar İçin Oyun Alanları Tasarlamak. Üç Aylık Mimarlık Kültürü Dergisi, 40.
• Tekkaya, E. (2001). Tasarlanmış çocuk hakları: Ankara çocuk oyun alanları. Milli Eğitim Dergisi, 151(s 25).
• Türkan, E. E. (2010). Balıkesir kenti çocuk oyun alanlarının irdelenmesi (Doctoral dissertation, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Uslu, A. (2005). Yaşlılıkta yaşam kalitesi ve sosyal etkileşimin sağlanması için dış mekân tasarımının rolü. 3. Ulusal Yaşlılık Kongresi Bildiriler Kitabı.
• Uslu, A., Şahin Körkmeçli, P., Güneş, M. (2017). Engelsiz Çocuk Oyun Alanlarının Evrensel Tasarım İlkelerine Göre İrdelenmesi: Ankara Örneği TMMOB Peyzaj Mimarları Odası 6. Peyzaj Mimarlığı Kongresi (Uluslar arası Katılımlı Bildiriler Kitabı, 2.).
• Ünal, M. (2009). Çocuk Gelişiminde Oyun Alanlarının Yeri ve Önemi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 95-110.
• Yavuzer, H. (2001). Doğum Öncesinden Ergenlik Sonuna Kadar Çocuk Psikolojisi. 20. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Yeşil, M., & Yeşil, P. (2017). The Investigation of the Accessibility of Children's Playgrounds in the Town of Ordu. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 5(9), 1024-1030.
• Yılmaz, S., Bulut, Z. (2002). Çocuk Oyun Alanları Planlama ve Tasarım İlkeleri, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 345-351.
• Yılmaz, Z. (2019). Özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin açık hava oyun parklarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Master's thesis, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Yörükoğlu, A. (2002).Çocuk Ruh Sağlığı. Çocuğun Kişilik Gelişimi, Eğitimi Ve Ruhsal Sorunları . ÖzgürYayınları, İstanbul