Uzaktan eğitim öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin incelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 4, 9 - 29, 31.10.2017

Burak Yılmazsoy , Mehmet Kahraman

Öz

Bu araştırmada, uzaktan eğitim öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın katılımcılarını Afyon Kocatepe Üniversitesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesinde uzaktan eğitim ile öğrenim gören toplam 139 öğrenci oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak, Young (1998) tarafından geliştirilen, Bayraktar (2001) tarafından Türkçeye uyarlanan “İnternet Bağımlılığı Ölçeği” ve katılımcıların kişisel özelliklerini belirlemek amacıyla “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; erkek öğrenciler, kız öğrencilere göre, kişisel bilgisayara sahip olmayan öğrenciler, kişisel bilgisayara sahip olan öğrencilere göre, sürekli internet erişimine sahip olan öğrenciler, sürekli internet erişimime sahip olmayan öğrencilere göre internet bağımlılık düzeylerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ancak bu farklılaşma anlamlı düzeyde değildir. Öğrencilerin internet bağımlılık düzeylerinin günlük internet kullanım süresine göre anlamlı derecede farklılaştığı, internet kullanım süresi arttıkça internet bağımlılığı düzeyinin de arttığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnternet bağımlılığı, uzaktan eğitim, problemli internet kullanımı, e-öğrenme

Kaynakça

• Adiele, I. & Olatokun, W. (2014). Prevalence and determinants of Internet addiction among adolescents. Computers in Human Behavior, 31, 100-110. Alaçam, H. (2012). Denizli Bölgesi Üniversite Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığının Görülme Sıklığı ve Yetişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ile İlişkisi, Uzmanlık Tezi, Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Denizli. Aslan, S. (2011). Akademisyenlerde İnternet Bağımlılık Düzeyleri ve Buna Bağlı Oluşabilecek Sağlık Sorunları Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya. Bakken, I. J., Wenzel, H. G., Götestam, K. G., Johansson, A. ve Oren, A. (2009). Internet addiction among Norwegian adults: A stratified probability sample study. Scandinavian Journal of Psychology, 50, 121- 127. Bayraktar, F. (2001). İnternet Kullanımının Ergen Gelişimindeki Rolü, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. Beard, K. W.ve Wolf, E. M. (2001). Modification in the Proposed Diagnostic Criteria for Internet Addiction. CyberPsychology and Behavior, 4(3), 377-383. Bozkur, B. (2013). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Bozkurt, H., Şahin, S., & Zoroğlu, S. (2016). İnternet Bağımlılığı: Güncel Bir Gözden Geçirme. Çağdaş Tıp Dergisi, 6(3), 235-247. Bölükbaş, K. (2003). İnternet cafeler ve internet bağımlılığı üzerine sosyolojik bir araştırma: Diyarbakır örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır. Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (17. Basım). Pegem Akademi Yayınları: Ankara. Byun, S., Ruffini, C., Mills, J. E., Douglas, A. C., Niang, M., Stepchenkova, S., ... & Blanton, M. (2009). Internet addiction: Metasynthesis of 1996–2006 quantitative research. CyberPsychology & Behavior, 12(2), 203-207. Canan, F., Ataoğlu, A., Nichols, L. A., Yıldırım, T., & Öztürk, O. (2010). Evaluation of psychometric properties of the internet addiction scale in a sample of Turkish high school students. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 13(3), 317-320. Caplan, S. E. (2005). A social skill account of problematic ınternet use. The Journal of Communication, 55 (4), 736. AUAd 2017, Cilt 3, Sayı 4, 9‐29 Yılmazsoy ve Kahraman 25 Chen, X., Li, F. H., & Long, L. L. (2007). Prospective study on the relationship between social support and internet addiction. Chinese Mental Health Journal, 21(4), 240-243. Chou, C. Ve Hsiao, M.C. (2000). Internet addiction, usage, gratification, and pleasure experience: The Taiwan college student’s case. Computers and Education, 35, 65-80. Christakis, D. A., Moreno, M. M., Jelenchick, L., Myaing, M. T., & Zhou, C. (2011). Problematic internet usage in US college students: a pilot study. BMC medicine, 9(1), 77. Çakır, O., Ayas, T., Horzum, M.B. (2011). Üniversite Öğrencilerinin İnternet ve Oyun Bağımlılıklarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44 (2), 95-117. Çetinkaya, M. (2013). İlköğretim Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığının İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Davis, R. A. (2001). A Cognitive–Behavioral Model of Pathological Internet Use. Computer in Human Behaviour, 77, 187-195. Davis, R. A., Flett, G. L., & Besser, A. (2002). Validation of a new scale for measuring problematic Internet use: Implications for pre-employment screening. Cyberpsychology & Behavior, 5(4), 331-345. Davis, R.A. (2002). What is internet addiction? Available at: www.victoriapoint.com/internetaddiction/articles.htm. Doğan, A. (2013). İnternet Bağımlılığı Yaygınlığı, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Doğan, U. – Kaya, S. – Eren, D. (2016). “Lise Öğrencilerinin Risk Alma Davranışlarının Yaşam Doyumu ve Psikolojik İyi Oluş Değişkenleri İle İlişkisi / High School Students’ Risk Taking Behaviors and Its Relation with Life Satisfaction and Psychological WellBeing”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Hayati Akyol Armağanı), Volume 11/3 Winter 2016, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9112, p. 953-964. Döner, C. (2011). İlköğretim Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığının Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Eastin, M. S., Greenberg, B. S., & Hofschire, L. (2006). Parenting the internet. Journal of Communication, 56, 486-504. Eroğlu, Y.,&Peker, A. (2015). Ergenlerde Akran İlişkileri ile Siber Zorbalık Statüleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Turkish Studies-International Periodical for the AUAd 2017, Cilt 3, Sayı 4, 9‐29 Yılmazsoy ve Kahraman 26 Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Şefik Yaşar Armağanı), Volume 10/11 Summer 2015, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8574, p. 593-606. Esen, E. (2010). Ergenlerde İnternet Bağımlılığını Yordayan Psiko-Sosyal Değişkenlerin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Esen, K. B. (2009). Çeşitli değişkenlere göre ergenlerde internet bağımlılığının yordanması. eJournal of New World Sciences Academy Education Sciences, 4(4), 1331-1340. Gençer, S.L. (2011). Ortaöğretim Öğrencilerinin İnternet Bağımlılık Durumlarının İnternet Kullanım Profilleri ve Demografik Özelliklere Göre Farklılıklarının İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta. Günüç, S. (2009). İnternet Bağımlılık Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Bazı Demografik Değişkenler ile İnternet Bağımlılığı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van. İnan, A. (2010). İlköğretim II. Kademede ve Ortaöğretim Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. Jang, K. S., Hwang, S. Y., & Choi, J. Y. (2008). Internet addiction and psychiatric symptoms among Korean adolescents. The Journal of School Health, 78(3), 165-171. Johansson, A. & Götestam, K. G. (2004). Internet addiction: Characteristics of a questionnaire and prevalence in Norwegian youth (12–18 years). Scandinavian Journal of Psychology, 45, 223–229. Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Yayın Dağıtım. Kaya, A. (2011). Öğretmen adaylarının sosyal ağ sitelerini kullanım durumları ve internet bağımlılığı düzeyleri. Fen Bilimleri Enstitüsü. İzmir. Kır, İ., & Sulak, Ş. (2014). Eğitim fakültesi öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(51), 150-167. Kuss, D. J., & Griffiths, M. D. (2011). Online social networking and addiction—a review of the psychological literature. International journal of environmental research and public health, 8(9), 3528-3552. Lin MP, Ko HC, Wu JYW. (2011) Prevalence and psychosocial risk factors associated with Internet addiction in a nationally representative sample of college students in Taiwan. Cyberpsychol Behav Soc Netw, 4: 741-6. AUAd 2017, Cilt 3, Sayı 4, 9‐29 Yılmazsoy ve Kahraman 27 Mak, K., Lai, C., Ko, C., & ve ark. (2014; 42). Psychometric properties of the Revised Chen Internet Addiction Scale (CIAS-R) in Chinese adolescents. J Abnorm Child Psychol, 1237-1245. Morahan-Martin, J., & Schumacher, P. (2000). Incidence and correlates of pathological Internet use among college students. Computers in human behavior, 16(1), 13-29. Niemz, K., Griffiths, M., & Banyard, P. (2005). Prevalence of pathological Internet use among university students and correlations with self-esteem, the General Health Questionnaire (GHQ), and disinhibition. CyberPsychology & Behavior, 8(6), 562-570. Özcan, K. N. ve Buzlu, S. (2005). Problemli internet kullanımını belirlemede yardımcı bir araç: İnternet bilişsel durum ölçeği’nin üniversite öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliği. Bağımlılık Dergisi, 6(1), 19-26. Şahin, M. (2011). İlköğretim okulu öğrencilerindeki internet bağımlılığı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: İstanbul. Taylan, H.H.,&Işık, M. (2015). Sakarya’da Ortaokul ve Lise Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic- ISSN: 1308-2140, Volume 10/6 Spring 2015,www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8286, p. 855-874. Toraman, M. (2013). İnternet Bağımlılığı ve Sosyal Ağ Kullanım Düzeylerinin Ortaöğretim Öğrencilerinin Akademik Başarıları ile İlişkisinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ. Tutgun, A. (2009). Öğretmen Adaylarının Problemli İnternet Kullanımlarının İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Üçkardeş, E. A. (2010). Mersin Üniversitesi Öğrencileri Arasında İnternet Bağımlılığının Değerlendirilmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi, Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı. Valkenburg, P.M., &Peter, J. (2007). Preadolescents’ and adolescents’ online communication and their closeness to friends. Developmental Psychology, 43, 267-277. http://dx.doi.org/10.1037/0012-1649.43.2.267 Wang, R., Bianchi, S. M., & Raley, S. B. (2005). Teenagers’ Internet use and family rules: A research note. Journal of Marriage and Family, 67(5), 1249-1258. We Are Social. (2016). Digital in 2016. We Are Social: https://www.slideshare.net/wearesocialsg/digital-in-2016 adresinden alındı. AUAd 2017, Cilt 3, Sayı 4, 9‐29 Yılmazsoy ve Kahraman 28 Yıldız, M.C., Bölükbaş, K. (2005). İnternet Kafeler, Gençlik ve Sosyal Sapma, İnternet ve Toplum, Ed.: A. Tarcan, Anı Yayıncılık, Ankara, 38-54. Yılmaz, D. (2010). Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalına Başvuran Cocuk ve Ergenlerde Bilgisayar Oyunu ve İnternet Kullanımı İle Utangaçlık ve Sosyal Fobi İliskisinin İncelenmesi. Uzmanlık Tezi, Uludağ Universitesi Tıp Fakültesi, Bursa. Yoo, H.J.J., Cho, S.C.C., Ha, J., Yune, S.K.K., Kim, S.J.J., Hwang, J., ve ark. (2004). Attention deficit hyperactivity symptoms and internet addiction. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 58(5), 487–494. Young, K. S. (1997). What makes the internet addictive: potential explanations for pathological internet use. 105th. Chicago, IL: Annual Conference of the American Psychological Association. Young, K. S. (2004). Internet addiction: A new clinical phenomenon and its consequences. American Behavioral Scientist, 48(4), 402-415. Young, K. S. (2007). Cognitive Behavior Therapy with Internet Addicts: Treatment Outcomes and Implications. CyberPsychology and Behavior, 10(5), 671-679. Young, K.S. (1998). http://netaddiction.com/internet-addiction-test/. Erisim Tarihi: 01/02/2014. Zorbaz, O. (2013). Lise Öğrencilerinin Problemli İnternet Kullanımının Sosyal Kaygı ve Akran İlişkileri Acısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.