Açık ve uzaktan yükseköğretim mezunları üzerine bir değerlendirme

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 3, 81 - 105, 31.07.2019

Ertuğ Can

Öz

Türkiye'de, özellikle son on yılda açık ve uzaktan eğitim alanında önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Özellikle, yükseköğretime erişim ve katılımda açık ve uzaktan eğitim sistemi önem kazanmaktadır. 2019 verilerine göre, yükseköğretime kayıtlı öğrencilerin çoğunluğu açık ve uzaktan eğitim öğrencisidir. Açık ve uzaktan eğitim sisteminde öğrenim gören öğrencilerin mezuniyet durumlarının araştırılması büyük önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı, açık ve uzaktan yükseköğretim mezunları üzerine genel bir değerlendirme yapmaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmada, güncel istatistiksel verilerden ve online kaynaklardan yararlanılmıştır. Araştırmada, 2013-2019 dönemine ilişkin açık ve uzaktan yükseköğretim programlarından mezun olan öğrencilere ilişkin sayısal veriler incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre, açık ve uzaktan eğitime kayıt yaptıran öğrenci sayısında sürekli bir artış olmaktadır. Ancak, açık ve uzaktan eğitim sisteminden mezun olan öğrenci sayısı oldukça düşüktür. Araştırma bulgularına göre, açık öğretim sisteminde öğrenim gören öğrencilerin öğrenme-öğretme süreçleri, ölçme ve değerlendirme sistemi ile öğrenci seçme ve yerleştirme kriterlerinin incelenmesi, geliştirilmesi, mezuniyetî etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve mezun sayısının arttırılmasına yönelik çabalara ihtiyaç bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Açıköğretim, uzaktan eğitim, açık ve uzaktan eğitim, mezun, yükseköğretim, Open education, distance education, open and distance education, graduate, higher education

Kaynakça

• Akar, H. (2016). Durum çalışması. (Ed. A.Saban ve A.Ersoy). Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Akyıldız, M. (2018). Açık ve uzaktan öğrenmede ölçme ve değerlendirme (editöre mektup). AUAd, 4(1), 4-7.
• Aydın, C.H. (2011). Açık ve uzaktan öğrenme: Öğrenci adaylarının bakış açısı. Ankara. Pegem Akademi.
• Anadolu Üniversitesi. (2018). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sistemi 2017 mezun izleme raporu. http://engelsizaof.anadolu.edu.tr/pdf/2017_mezun_raporu.pdf, web adresinden 23 Nisan 2019 tarihinde edinilmiştir.
• Anadolu Üniversitesi. (2019). 2018-2019 öğretim yılı mart öğrenci sayıları. https://www.anadolu.edu.tr/universitemiz/sayilarla-universitemiz/ogrencisayilari/2018-2019/mart 2019, Web adresinden 19 Mayıs 2019 tarihinde edinilmiştir.
• Atatürk Üniversitesi. (2019). Kayıtlı öğrenci sayıları. https://atauni.edu.tr/aktif-ogrencisayilari, 19 Mayıs 2019 tarihinde edinilmiştir.
• Anadolu Üniversitesi. (2019). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim, İktisat ve İşletme Fakülteleri Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği. https://www.anadolu.edu.tr/acikogretim/yonetmelikler, web adresinden, 18 Mayıs 2019 tarihinde edinilmiştir.
• Atatürk Üniversitesi. (2019). Açıköğretim Fakültesi Eğitim Öğretim ve Sınav Yönetmeliği. https://www.ataaof.edu.tr/AnaSayfa/Yonetmelik, web adresinden 18 Mayıs 2019 tarihinde edinilmiştir.
• Bakioğlu, A. ve Can, E. (2011). Açıköğretimde ölçme ve değerlendirme: Problemler ve öneriler. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi, Bildiri Kitabı, 2(1), 1263-1271. 27-29 Mayıs 2011, İstanbul.
• Bakioğlu, A. ve Can, E. (2007). Uzaktan öğretim öğrencilerinin tv ders programları bağlamında yönetimi değerlendirmeleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Dergisi, 25, 17-33.
• Bakioğlu, A. ve Can, E. (2013a). Türkiye’de E-öğrenme: Gelişmeler ve uygulamalar IV, Bölüm adı:(Açık ve uzaktan eğitimde akreditasyon). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları No:1969. (Editör:Yüzer, Volkan; Yamamoto, Gonca Telli; Demiray, Uğur).
• Bakioğlu, A. ve Can, E. (2013b). Student evaluation of distance learning in Turkey reasons of more than half repetition. Mediterranean Journal of Educational Research, 14(a), pp.825-830.
• Bakioğlu, A. ve Can, E. (2014). Uzaktan Eğitimde Kalite ve Akreditasyon. Vize Yayıncılık, Ankara.
• Boz Yüksekdağ, B. (2016). Açık ve uzaktan eğitimde öğrenme. AUAd, 2(4), 127-138.
• Boz Yüksekdağ, B. (2017). Açık ve uzaktan öğrenmede destek hizmetleri (editöre mektup). AUAd, 3(3), 4-8.
• Bozkurt, A. (2017).Türkiye’de uzaktan eğitimin dünü, bugünü, yarını. AUAd, 3 (2), 85-124.
• Cabı, E. ve Ersoy, H. (2017). Yükseköğretimde uzaktan eğitim uygulamalarının incelenmesi: Türkiye örneği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 7(3), 419-429.
• Can, E. (2004). Uzaktan eğitim öğrencilerinin eğitimlerini değerlendirmeleri. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004, Malatya.
• Can, E. (2014a). Açıköğretimde kredili sistem uygulamaları. Electronıc Journal of Vocatıonal Colleges. 4(02), s.1-7.
• Can, E. (2014b). Türkiye’de yükseköğretime geçişte açık ve uzaktan eğitim sistemi: Mevcut durum, sorunlar ve öneriler. Cumhuriyet’in Kuruluşundan Günümüze Eğitimde Kademeler Arası Geçiş ve Yeni Modeller Uluslararası Kongresi. Bildiri Kitabı, s.977- 996.16-18 Ocak 2014, Antalya.
• Can, E. (2016). Open and distance education accreditation standards scale: Validity and reliability studies. Internatıonal Journal of Envıronmental & Scıence Educatıon, 11(14), 6344-6356.
• Creswell, J.W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri (Çev Ed., M. Bütün ve S.B. Demir). Ankara: Siyasal.
• Durak, G. (2017). Uzaktan eğitimde destek hizmetlerine genel bakış: sorunlar ve eğilimler. AUAd, 3(4),160-173.
• Dündar, S., ve Diğerleri. (2017). Anadolu Üniversitesi çalışanlarının açık ve uzaktan öğretime ilişkin tutumları. AUAd, 3(4), 187-227.
• Genç, H. (2019). Uzaktan eğitimde kurumsal modeller ve öğrenen destek hizmetleri uygulamaları. AUAd, 5(2), 29-48.
• Gökmen, F.Ö., Duman, İ., ve Horzum, M.B. (2016). Uzaktan eğitimde kuramlar, değişimler ve yeni yönelimler. AUAd, 2(3), 29-51.
• Gür, B.S., Çelik, Z. ve Yurdakul, S. (2018). Yükseköğretime bakış 2018: İzleme ve değerlendirme raporu. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi.
• Holmberg, B. (1995). Theory and practice of distance education (Second edition). London: Routledge.
• İstanbul Üniversitesi. (2019). Üniversite hakkında genel bilgiler. https://ebs.istanbul.edu.tr/home/universite, web adresinden 19 Mayıs 2019 tarihinde edinilmiştir.
• İşman, A. (2008). Dünyada ve Türkiye’de uzaktan eğitimin geleceği ve öneriler. Uluslararası Uzaktan Eğitim Konferansı. 17-18 Ekim, Maltepe Üniversitesi, İstanbul. http://basin.maltepe.edu.tr/node/20 web adresinden 17/08/2012 tarihinde edinilmiştir.
• Keegan, D. (1990). Foundations of distance education. (2nd ed.). New York: Routledge.
• Moore, M. (1973). Toward a theory of independent learning and teaching. Journal of Higher Education. 44, 661-679.
• Moore, M.G. ve Kearsley, I.G. (2011). Distance education: a systems view of online learning (what’s new in education). (3rd ed.), Boston, MA: Wodsworth Publishing.
• Morgan, C.K. & Tam, M. (1999). Unraveling the complexities of distance education student attrition. Distance Education, 20 (19), 96-108.
• Özkanal, B. ve Özgür, A.Z. (2017). Türkiye’de yükseköğretimde açık ve uzaktan öğrenme yöntemi ile iletişim eğitimi üzerine değerlendirmeler. Selçuk İletişim. 9 (4), s.5-24.
• Öztürk, Ö. (2018). Açıköğretim Programlarına kayıt yaptıran ve yaptırmayan öğrencilerin Açıköğretim Sistemine yönelik görüşleri. AUAd, 4(2), 157-170.
• Peters, O. (1973). Die didaktische struktur des fernunterrichts. Weinheim: Beltz.
• Resmî Gazete. (2019). RG-24/04/2019- 30754) Anadolu Üniversitesi Açıköğretim, İktisat ve İşletme Fakülteleri Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği, 24 Nisan 2019 tarih ve 30754 sayılı Resmî Gazete.
• Resmî Gazete. (2019). RG-21/05/2019- 30780) Atatürk Üniversitesi Yaz Okulu Yönetmeliği, 21 Mayıs 2019 tarih ve 30780 sayılı Resmî Gazete.
• Simonson, M., Smaldino, S., Albright, M. & Zvacek, S. (2006).Teaching and learning at a distance: Foundations of distance education. (3rd ed). New Jersey: Prentice Hall.
• Topa Çiftçi, G. ve Görü Doğan, T. (2018). Açık ve uzaktan eğitim uygulamaları için ortam standartlarının belirlenmesi (editöre mektup). AUAd, 4(3), 12-15.
• UNESCO. (2002). Open and distance learning, trends, policy and strategy considerations.Divisions of higher education. Paris: UNESCO.
• Yamamoto, G. T. ve Can, E. (2013). Türkiye’de E-öğrenme: Gelişmeler ve uygulamalar IV, Bölüm adı:(Türkiye'de uzaktan eğitim uygulamalarının analizi). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları No:1969. (Editör: Yüzer, Volkan; Yamamoto, Gonca Telli; Demiray Uğur).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YÖK. (2017). Öğrenci sayıları. https://istatistik.yok.gov.tr/18 Şubat 2018 tarihinde edinilmiştir.
• YÖK. (2019). Öğrenci sayıları. https://istatistik.yok.gov.tr https://istatistik.yok.gov.tr/08 Mayıs 2019 tarihinde edinilmiştir.
• YÖK. (2019). 2019 Yükseköğretim kontenjanlarına ilişkin açıklama. https://www.yok.gov.tr/HaberBelgeleri/Haber/2019/58-2019-YKSKontenjanlari/2019_yks_kontenjanlarina_iliskin_aciklama.pdf, Web adresinden 18 Temmuz 2019 tarihinde edinilmiştir.
• YÖK. (2014).2013-2014 Öğretim yılı öğrenci sayıları. https://istatistik.yok.gov.tr/18 Ocak 2018 tarihinde edinilmiştir.
• YÖK. (2015).2014-2015 Öğretim yılı öğrenci sayıları. https://istatistik.yok.gov.tr/18 Ocak 2018 tarihinde edinilmiştir.
• YÖK. (2016).2015-2016 Öğretim yılı öğrenci sayıları. https://istatistik.yok.gov.tr/18 Ocak 2018 tarihinde edinilmiştir.
• YÖK. (2017).2016-2017 Öğretim yılı öğrenci sayıları. https://istatistik.yok.gov.tr/18 Ocak 2018 tarihinde edinilmiştir.