8-12 Eylül 2009 Tarihlerinde Marmara Bölgesi’nde Meydana Gelen Sel Olayının Yağış Analizi

Yıl 2011, , 209 - 220, 01.08.2011

Ümran Ali Kömüşçü Seyfullah Çelik Abdullah Ceylan

https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000125

Cited By: 17

Öz

Trakya’da ve özellikle İstanbul ve civarında 8-12 Eylül 2009 tarihleri arasında yaşanan sel afeti, 1957 Ankara ve 1995 İzmir sel afetlerinden sonra ülkemizde en fazla can kaybının yaşandığı sel afetleri arasında yer almıştır. Tarihin en büyük sel afetlerinden birini yaşayan Trakya bölgesi selden ciddi ölçüde etkilenmiş ve afet 32 can kaybı ile 3 bin 816 konut ve bin 490 işyerinin zarar görmesine neden olmuştur. Dere yataklarının yakınındaki fabrika, otoyol, köprü gibi yapılar dışında dere yatağının yakınına kurulan yerleşim yerlerinde yaşayan insanlar selden en çok zararı gören grup olmuştur. Bu çalışmada, 8-12 Eylül 2009 tarihlerinde Trakya’da ve özellikle İstanbul ve civarında sel afetine zemin hazırlayan şiddetli yağışların klimatolojik analizi yapılarak sel afeti ile ilişkilendirilmiştir. Bölgede yağışlar 7 Eylül 2009 tarihinde Trakya’nın batısında başlamış ve 8 Eylül 2009 tarihinde ise bölgenin büyük bölümünü içine alacak şekilde artarak devam etmiştir. Bölgede kaydedilen 24-saat yağış miktarları Bandırma’da 253 mm, Çatalca’da 205 mm, Erdek’te 170 mm ve Silivri’de 128 mm olarak kaydedilmiştir. Tüm Marmara Bölgesi için 7-10 Eylül 2009 tarihlerinde gerçekleşen 4-günlük ortalama yağış miktarı ise 74.1 mm olarak gerçekleşmiştir. Bu rakam eylül ayı uzun yıllar ortalaması olarak belirlenen 36,3 mm’nin iki katıdır. Yağış değerleri dışında, hesaplanan atmosfer kararsızlık indisleride taşkın öncesi dönemde şiddetli hava koşullarının uyarıcısı niteliğindedir. Uydu ve radar verileri de özellikle 7-9 Eylül tarihlerinde bölgede etkili olan şiddetli yağışların varlığını ortaya koymaktadır

Anahtar Kelimeler

İstanbul, sel afeti, meteorolojik koşullar, şiddetli yağış, kararsızlık indis değerleri

Rainfall analysis of the flood event that occurred in Marmara Region on 8-12 September 2009

Öz

A series of flash floods occurred between 8-12 September, 2009 in Thrace part of the Marmara region, and especially in İstanbul and its vicinity. The region was heavily affected from floods that occurred as a result of thunderstorms with torrential rains that swept the region which received its heaviest rainfall in the last 80 years The events were noted as the third deadliest floods after the 1957 Ankara and 1995 İzmir floods.. The floods led to the death of at least 32 people and caused extensive damage to both public and private properties in the region. This study examines climatology of rainfall conditions that led to the flash floods in theThrace part of the Marmara region, and especially İstanbul and its vicinity. The spatial and temporal distribution of the rainfall indicated that the severe storms first affected the western parts of the Marmara region and then covered the entire İstanbul, Silivri and Çatalca where the impact was felt most severely. The 24-hr rainfall amounts mostly varied between 100-253 mm in the region during those 4 days between 7-10 September 2009. The highest 24-hr rainfall amounts were recorded at Bandırma, Çatalca, Erdek, and Silivri stations with 253 mm, 205 mm, 170 mm, and 128 mm respectively. Average rainfall for the Marmara region was 74.1 mm considering the 4-day cumulative rainfall recorded between 7-10 September 2010. This amount is considerably over the long term normals for month of September, which is 36,3 mm. It is noted that almost all the instability indices values signalled severe weather situation and storm development prior to the flooding. Areal distribution of the severe rainfalls are portrayed better with the radar and satellite images analyzed for the flooding days in İstanbul and vicinity

Anahtar Kelimeler

İstanbul, flash flood, severe rainfall, instability indices, radar and satellite images

Kaynakça

• Atalay, İ. (2010). Uygulamalı Klimatoloji. Meta basım Matbaacılık, İzmir.
• Çelik, S.,Bacanlı, H., Görgeç H., Yayvan, M., Deniz, A. (2007) 16 Kasım 2007 Tekirdağ, 18 Kasım 2007 Marmaris, Bodrum ve Dalaman’da meydana gelen şiddetli yağışların sinoptik analizi, Yayımlanmamış bildiri, www.mehmetyayvan.com
• Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü. (2009) Günlük Sinoptik Haritalar, DMİ Bülteni,Ankara, Türkiye.
• Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü. (2007). Hava Analiz ve Tahmin Tekniği, DMİ Yayınları, Yayın No: 2006-1, Ankara.
• Doswell, C. (1982) The Operational Meteorology of Convective Weather. Volume 1:Operational Meso-analysis, NOAA Tech. Memo. NWS NSSPC-5, III, 40-45.
• Gökter, M. (2006) Türkiye'de Taşkın Afetleri ve Sivil Savunma, I.Ulusal Taşkın Sempozyumu Tebliğler Kitabı, 10-12 Mayıs 2006 DSİ Genel Müdürlüğü, Konferans Salonu, Yücetepe, Ankara, 157-163.
• Kadıoğlu, M. (2006) Afetler Konusunda Kamuoyunun Bilinçlendirilmesi ve Eğitim; Kadıoğlu, M. ve Özdamar, E., eds., 2. baskı, "Afet Yönetiminin Temel İlkeleri" içinde; s. 67-80, JICA Türkiye Ofisi Yayınları No: 1, Ankara.
• Kadıoğlu, M. (2008) Küresel İklim Değişikliği ve Uyum Stratejileri, s. 69-94, Kar Hidrolojisi Konferansı, 27-28 Mart, 2008 DSİ VII. Bölge Müdürlüğü Erzurum.
• Komuscu, A.U., Erkan A., ve Çelik S. (1998) Meteorological and Terrain Analysis of Izmir Flash Flood of 3-5 November 1995, Natural Hazards, 18, 1-25 (1998).
• Kömüşçü, A.Ü., Ceylan, A. (2007) Maksimum Şiddetli Yağış Verilerine Göre Türkiye’de Taşkın Risk Alanlarının Belirlenmesi, V. Ulusal Hidroloji Kongresi, ODTÜ, Ankara.
• Maddox, R.A. (1979) A methodology for forecasting heavy convective precipitation and flash flooding, National Weather Digest. Flood, 30-42.
• Paddock, M.J.,Graves C.E. (2008) Examining preconvective heavy rainfall environments utilizing observational and model analysis proximity soundings, Saint Louis University, St. Louis, Missouri.