Büyükşehir Belediyelerinin Engellilere Yönelik Hizmetlerinin İçerik Analizi Yöntemi ile Değerlendirilmesi

Yıl 2021, , 92 - 127, 29.04.2021

Çiğdem Uludağ Güler , Neşe Çakı

https://doi.org/10.33688/aucbd.847546

Cited By: 1

Öz

Engelli hizmetlerinin yerel ölçekte belediyeler tarafından verilmesi 1990’lı yıllardan sonra sosyal belediyecilik anlayışı ile yaygınlaşmış ve 2005 yılından itibaren yasal düzenlemeler yapılmıştır. Bu tarihten itibaren belediyelerin engelliler, yaşlılar, yoksullar, kadınlar, çocuklar gibi dezavantajlı gruplara sosyal politikalar bağlamında sundukları hizmetlerin niceliğinde ve niteliğinde artış görülmektedir. Bu düzenlemeler kapsamında sosyal bütçede engellilere yönelik hizmetlerin yürütülmesi ve engelli merkezleri oluşturulması, engellilere yönelik ayni ve nakdi yardımların verilmesi sağlanmıştır. Bu araştırmada, söz konusu anlayışa paralel olarak Türkiye’de yer alan otuz büyükşehir belediyesinin engellilere yönelik sunduğu hizmetler kapsamlı bir şekilde incelenmiş ve karşılaştırmalı bir analiz yapılmıştır. Sunulan hizmetler tespit edilirken büyükşehir belediyelerinin kurumsal internet siteleri ve bu konuda literatürde yapılmış çalışmalar detaylı bir şekilde incelenmiştir. Elde edilen verilerin analizinde; nitel araştırmalarda sıklıkla kullanılmaya başlanan MAXQDA programı kullanılarak içerik analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda ise, belediyelerin hizmetlerinin belirli kategorilerde toplandığı ancak her hizmeti her belediyenin vermediği yani hizmetler bakımından eşit bir dağılımın olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Engellilik, Sosyal Politikalar, Yerel Yönetimler, Sosyal Belediyecilik, Büyükşehir Belediyeleri, MAXQDA Programı

The Evaluation of Metropolitan Municipalities’ Services for Disabled People by Content Analysis Method

Öz

Providing disabled services by municipalities on a local scale has become widespread with the approach of social municipality after 1990s and legal regulations have been made since 2005. Since this date, there has been an increase in the quantity and quality of the services provided by the municipalities to disadvantaged groups.Within the scope of these arrangements, it is provided to provide services for disabled people and establish centers for disabled people, and to provide in-kind and financial aids for disabled people. In this research, thirty metropolitan municipalities’ services to disabled people are examined in a comprehensive manner and made a comparative analysis in accordance with the social municipalism approach in Turkey. While determining the services provided, the websites of metropolitan municipalities and the studies in the literature on this subject were examined in detail. In the analysis of the data obtained; MAXQDA program was used.As a result of the analysis, it was determined that the servives provided by the municipalities were classified however there was no equal distribution among them.

Anahtar Kelimeler

Disability, Social Policies, Local Administrations, Social Municipality, Metropolitan Municipalities, MAXQDA Program

Kaynakça

• Arastaman, G., Fidan, Ö. İ., Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: kuramsal bir inceleme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75. doi: 10.23891/efdyyu.2018.61
• Arıkan, Ç. (2002). Sosyal model çerçevesinde özürlülüğe yaklaşım. Ufkun Ötesi Dergisi, 1(2), 1-17. http://ufkunotesibilimdergisi.blogspot.com/p/2002-mays-says.html adresinden edinilmiştir.
• Ay, H. (2018). Engellilere Yönelik Yerel Yönetim Hizmetleri: Bursa Büyükşehir Belediyesi Örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden edinilmiştir.
• Barnes, C. (2000). A working social model? disability, work and disability politics in the 21st century. University of Leeds, London, Thousand Oaks, CA And New Delhi, SAGE Publications, 20(4), 441–457. doi: 10.1177%2F026101830002000402
• Bekdemir, Ü., Kocaman, S., Polat, S. (2014) Yeni büyükşehir yasası sonrasında Türkiye’de şehir nüfusu ve şehir yerleşmeleri, Eastern Geographical Review, 32, 277-297. doi: 10.17295/dcd.27217
• Çetin, B. I. (2017). Sanayi Devrimi’nden 21. yüzyıla batı dünyasında engellilik. Sosyal Güvenlik Dergisi, 7(1), 91-121. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sgd/issue/29767/319936 adresinden edinilmiştir.
• Çetin, B. I. (2016). Antik çağ'dan sanayi devrimi'ne batı dünyasında engellilik tarihi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 167-184. doi: 10.31795/baunsobed.662225
• Çelik, A. (2014). Sosyal belediyecilik anlayışı: Şanlıurfa büyükşehir belediyesi örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 1-20. doi: 10.26745/gaziuiibfd.300852
• Ersöz, H. Y. (2011). Sosyal politikada yerelleşme, İstanbul, Altınoluk Yayın San. A.Ş.
• Fırat, A. S. (2008). Belediyelerin engellilere dönük sosyal hizmet projeleri, Toplum ve Sosyal Hizmet, 19(1), 89-100. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsh/issue/48422/613492 adresinden edinilmiştir.
• Gürbüz, M., Yıldırım, U., Belli, A. (2014). Büyükşehir Belediye Kanunu’nun Kahramanmaraş ili ölçeğinde analizi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 102-135. doi: 10.17776/csj.461485
• Hsieh, H. F., Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277–1288. doi: 10.1177%2F1049732305276687
• Kalaycı S., Akin A. (2019). Engellilere yönelik yerel sosyal hizmetlerde belediyelerin yeri: Malatya büyükşehir belediyesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 663-674. doi: 10.29249/selcuksbmyd.633505
• Kesgin, B. (2014). Engellilere Yönelik Yerel Sosyal Politikalar. Çağdaş Yerel Yönetimler, 23(4), 1-15.
• Matthew B, M., Huberman, M. A. (2015). Qualitative data analysis. 2015 APHA Annual Meeting & Expo 2015, 561–595.
• Metin, B. (2017). Engellilere yönelik sosyal politikalarda yerel yönetimlerin rolü: Keçiören belediyesi örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 320-344. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziuiibfd/issue/36470/417296 adresinden edinilmiştir.
• Özçağlar, A. (1997). Türkiye’de Belediye Örgütlü Yerleşmeler. Ankara: Ekol Yayıncılık.
• Özgökçeler, S., Alper, Y. (2010), Özürlüler Kanunu’nun sosyal model açısından değerlendirilmesi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 33-54. ISSN: 1309-2448
• Özgür, E. M., (1996). Yeni ilçe merkezlerimizin fonksiyonel bakımdan gösterdiği özellikler. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı: 12, s. 31-32.
• Özkaral, M., Yaşar, B. (2019). Büyükşehir belediyeleri ve sosyal hizmet: Kocaeli büyükşehir belediyesi üzerine bir inceleme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(3), 1931-1948. doi: 10.15869/itobiad.565191
• Özkaral, M., Afşaören, Ş., Yıldız Y. (2018). İl özel idarelerinde sosyal hizmet: Karabük il özel idaresi üzerine bir araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(6), 56-70. https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issue/41000/494889 adresinden edinilmiştir.
• Rädiker, S., Kuckartz, U. (2019). Analyse Qualitativer Daten mit MAXQDA: Text, Audio und Video.
• Tınar, Y. (2019). Yerel yönetimlerce yoksul, yaşlı ve engellilere sunulan sosyal destek hizmetleri’ne bir bakış: İstanbul Büyükşehir belediyesi örneği. Sosyal Çalışma Dergisi, 3(1), 15-27. https://dergipark.org.tr/tr/pub/scd/issue/46396/554593 adresinden edinilmiştir.
• Yıldırım , A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (Geliştirilmiş 9. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yönten, A, Şimşek, Ç. (2016). Türkiye’de sosyal belediyecilik olgusunu anlamak: Samsun üzerine bir inceleme. Strategic Public Management Journal (SPMJ), No: 3, 76-89. doi: 10.25069/spmj.290628
• 5378 Sayılı Kanun Özürlüler ve bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılması hakkında kanun, Kabul Tarihi: 1.7.2005.
• Adana Büyükşehir Belediyesi, 05.04.2020 tarihinde https://www.adana.bel.tr/ adresinden alındı.
• Adana Büyükşehir Belediyesi, 05.04.2020 tarihinde https://www.adana.bel.tr/ adresinden alındı.
• Ankara Büyükşehir Belediyesi, 01.04.2020 tarihinde https://www.ankara.bel.tr/ adresinden alındı.
• Ankara Büyükşehir Belediyesi, 01.04.2020 tarihinde https://www.ankara.bel.tr/ adresinden alındı.
• Aydın Büyükşehir Belediyesi, 03.04.2020 tarihinde http://aydin.bel.tr/ adresinden alındı.
• Aydın Büyükşehir Belediyesi, 03.04.2020 tarihinde http://aydin.bel.tr/ adresinden alındı.
• Bursa Büyükşehir Belediyesi, 12.04.2020 tarihinde https://www.bursa.bel.tr/ adresinden alındı.
• Bursa Büyükşehir Belediyesi, 12.04.2020 tarihinde https://www.bursa.bel.tr/ adresinden alındı.
• Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, 08.04.2020 tarihinde https://www.balikesir.bel.tr/ adresinden alındı.
• Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, 08.04.2020 tarihinde https://www.balikesir.bel.tr/ adresinden alındı.
• Denizli Büyükşehir Belediyesi, 09.04.2020 tarihinde https://www.denizli.bel.tr/ adresinden alındı.
• Denizli Büyükşehir Belediyesi, 09.04.2020 tarihinde https://www.denizli.bel.tr/ adresinden alındı.
• Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, 09.04.2020 tarihinde http://www.diyarbakir.bel.tr/ adresinden alındı.
• Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, 09.04.2020 tarihinde http://www.diyarbakir.bel.tr/ adresinden alındı.
• Erzurum Büyükşehir Belediyesi, 05.04.2020 tarihinde https://www.erzurum.bel.tr/ adresinden alındı.
• Erzurum Büyükşehir Belediyesi, 05.04.2020 tarihinde https://www.erzurum.bel.tr/ adresinden alındı.
• Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, 15.04.2020 tarihinde http://www.eskisehir.bel.tr/ebb.php# adresinden alındı.
• Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, 15.04.2020 tarihinde http://www.eskisehir.bel.tr/ebb.php# adresinden alındı.
• Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, 07.04.2020 tarihinde https://www.gaziantep.bel.tr/ adresinden alındı.
• Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, 07.04.2020 tarihinde https://www.gaziantep.bel.tr/ adresinden alındı.
• Hatay Büyükşehir Belediyesi, 18.04.2020 tarihinde https://www.hatay.bel.tr/ adresinden alındı.
• Hatay Büyükşehir Belediyesi, 18.04.2020 tarihinde https://www.hatay.bel.tr/ adresinden alındı.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 18.04.2020 tarihinde https://www.ibb.istanbul/ adresinden alındı.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 18.04.2020 tarihinde https://www.ibb.istanbul/ adresinden alındı.
• İzmir Büyükşehir Belediyesi, 05.04.2020 tarihinde https://www.izmir.bel.tr/ adresinden alındı.
• İzmir Büyükşehir Belediyesi, 05.04.2020 tarihinde https://www.izmir.bel.tr/ adresinden alındı.
• Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi, 02.04.2020 tarihinde https://kahramanmaras.bel.tr/ adresinden alındı.
• Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi, 02.04.2020 tarihinde https://kahramanmaras.bel.tr/ adresinden alındı.
• Kayseri Büyükşehir Belediyesi, 21.04.2020 tarihinde https://www.kayseri.bel.tr/ adresinden alındı.
• Kayseri Büyükşehir Belediyesi, 21.04.2020 tarihinde https://www.kayseri.bel.tr/ adresinden alındı.
• Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, 22.04.2020 tarihinde https://www.kocaeli.bel.tr/ adresinden alındı.
• Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, 22.04.2020 tarihinde https://www.kocaeli.bel.tr/ adresinden alındı.
• Mardin Büyükşehir Belediyesi, 24.04.2020 tarihinde (https://www.mardin.bel.tr/ adresinden alındı.
• Mardin Büyükşehir Belediyesi, 24.04.2020 tarihinde (https://www.mardin.bel.tr/ adresinden alındı.
• Manisa Büyükşehir Belediyesi, 21.04.2020 tarihinde http://www.manisa.bel.tr/ adresinden alındı.
• Manisa Büyükşehir Belediyesi, 21.04.2020 tarihinde http://www.manisa.bel.tr/ adresinden alındı.
• Mersin Büyükşehir Belediyesi, 23.04.2020 tarihinde https://www.mersin.bel.tr/ adresinden alındı.
• Mersin Büyükşehir Belediyesi, 23.04.2020 tarihinde https://www.mersin.bel.tr/ adresinden alındı.
• Muğla Büyükşehir Belediyesi, 28.04.2020 https://www.mugla.bel.tr/ adresinden alındı.
• Muğla Büyükşehir Belediyesi, 28.04.2020 https://www.mugla.bel.tr/ adresinden alındı.
• Ordu Büyükşehir Belediyesi, 13.04.2020 tarihinde https://www.ordu.bel.tr/ adresinden alındı.
• Ordu Büyükşehir Belediyesi, 13.04.2020 tarihinde https://www.ordu.bel.tr/ adresinden alındı.
• Sakarya Büyükşehir Belediyesi, 11.04.2020 tarihinde https://www.sakarya.bel.tr/ adresinden alındı.
• Sakarya Büyükşehir Belediyesi, 11.04.2020 tarihinde https://www.sakarya.bel.tr/ adresinden alındı.
• Samsun Büyükşehir Belediyesi, 10.04.2020 tarihinde https://www.samsun.bel.tr/ adresinden alındı.
• Samsun Büyükşehir Belediyesi, 10.04.2020 tarihinde https://www.samsun.bel.tr/ adresinden alındı.
• Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi, 10.04.2020 tarihinde https://www.sanliurfa.bel.tr/ adresinden alındı.
• Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi, 10.04.2020 tarihinde https://www.sanliurfa.bel.tr/ adresinden alındı.
• Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi, 21.04.2020 tarihinde http://www.tekirdag.bel.tr/ adresinden alındı.
• Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi, 21.04.2020 tarihinde http://www.tekirdag.bel.tr/ adresinden alındı.
• Trabzon Büyükşehir Belediyesi, 22.04.2020 tarihinde https://www.trabzon.bel.tr/ adresinden alındı. Türkiye Engelli Meclisleri, 29.04.2020 tarihinde http://www.turkiyeengellimeclisi.org/?Syf=18&Hbr=1064603&/---- adresinden alındı.
• Trabzon Büyükşehir Belediyesi, 22.04.2020 tarihinde https://www.trabzon.bel.tr/ adresinden alındı. Türkiye Engelli Meclisleri, 29.04.2020 tarihinde http://www.turkiyeengellimeclisi.org/?Syf=18&Hbr=1064603&/---- adresinden alındı.
• Türkiye Belediyeler Birliği Temel İstatistikler, 01.05.2020 tarihinde https://www.tbb.gov.tr/belediyelerimiz/istatistikler/genel-istatistikler/ adresinden alındı.
• Türkiye Belediyeler Birliği Temel İstatistikler, 01.05.2020 tarihinde https://www.tbb.gov.tr/belediyelerimiz/istatistikler/genel-istatistikler/ adresinden alındı.
• Van Büyükşehir Belediyesi, 05.04.2020.tarihinde https://van.bel.tr/ adresinden alındı.
• Van Büyükşehir Belediyesi, 05.04.2020.tarihinde https://van.bel.tr/ adresinden alındı.
• 05.04.2020.tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/buyuksehir-belediyesi-nden-engelliler-icin-onemli-hizmet-37091890 adresinden alındı.
• 05.04.2020.tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/buyuksehir-belediyesi-nden-engelliler-icin-onemli-hizmet-37091890 adresinden alındı.
• 05.04.2020.tarihinde https://www.haberler.com/van-buyuksehir-belediyesinden-5-engelli-vatandasa-12935992-haberi/ adresinden alındı.
• 05.04.2020.tarihinde https://www.haberler.com/van-buyuksehir-belediyesinden-5-engelli-vatandasa-12935992-haberi/ adresinden alındı.