Doğu Akdeniz Sorununda Yunanistan’ın Kullandığı Karikatürlerin Popüler Jeopolitik Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 1, 139 - 160, 29.04.2022

Mutlu Yılmaz , Emir Taşkın

https://doi.org/10.33688/aucbd.1070285

Cited By: 1

Öz

Günümüzde yaygınlaşan medya, TV ve interneti kullanan iktidarlar yeni söylem biçimleri geliştirmişlerdir. Bu araştırmada kullanılan karikatür çalışmaları da popüler jeopolitik çalışmalar içinde bu yönü ile öne çıkan ve ele aldığı konuları topluma aktarma sürecinde yardımcı olan kaynaklardandır. Karikatürler, popüler jeopolitik içerisinde yer alan önemli söylem çeşitleri içerisindedir ve kamuoyunu yönlendirmek adına önemli bir vasıta olarak görülmektedir. Araştırma konusu olarak seçilen Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon kaynaklarının paylaşımı konusunda Yunanistan ve Türkiye farklı kutuplarda yer almaktadır. Çalışmada kullanılan karikatürler Yunanistan’ın Türkiye’ye karşı yürüttüğü politikaları desteklemektedir. Bu konu ile ilgili Yunanistan kendi medya kuruluşlarında yer alan karikatürlerle haklılığını savunarak Türkiye karşıtı bir algı oluşturma çabası içindedir. Bu araştırmada Yunanistan medyasındaki Hellas Journal isimli haber ajansının karikatürleri popüler jeopolitik bağlamında değerlendirilmiştir. Yapılan incelemeler sonucu Hellas Journal dergisi Doğu Akdeniz sorunu bağlamında Türkiye’yi bölgede yasa dışı yollarla hareket eden ve hâlâ Osmanlıdan kalma özellikler taşıyan (Neo-Osmanlı) bir ülke tasavvuru içerisine sokmaktadır. Böylelikle kendi halkını Doğu Akdeniz hidrokarbon kaynaklarının paylaşım sürecinde Türkiye karşıtlığı konusunda domine etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Popüler jeopolitik, Doğu Akdeniz, Türkiye, Yunanistan, Karikatür

Teşekkür

Makalenin bulgular kısmında yer alan karikatürlerdeki Yunanca ifadelerin çeviri aşamasında yardımlarını esirgemeyen Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Çağdaş Yunan Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi Özlem Atay’a teşekkür ederiz.

Analysis of the Cartoons Used by Greece in the Eastern Mediterranean Problem from the Point of View of Popular Geopolitics

Öz

With the different tools of media that have become widespread, the authorities have developed new forms of discourse. In recent years, these sources, among which cartoons are one of the most important for directing public opinion, have often been used in popular geopolitical studies. Greece and Turkey are at different poles regarding the sharing of hydrocarbon resources in the Eastern Mediterranean, which has been selected as the subject of this study. The cartoons of the Hellas Journal analyzed in the study are tools that support the policies of Greece towards Turkey. As a result of the study, Hellas Journal magazine is found to introduce Turkey as a country that acts illegally in the region and still has features dating back to the Ottoman Empire (Neo-Ottoman) in the context of the Eastern Mediterranean problem. Thus, it dominates its own public about the opposition to Turkey during sharing Eastern Mediterranean hydrocarbon resources.

Anahtar Kelimeler

Popular geopolitics, East Mediterranean, Turkey, Greece, Cartoon

Kaynakça

• Acar, I., Yılmaz, M. (2018). Doğu Akdeniz kıta sahanlığı sorunsalı üzerinden doğalgaz paylaşımı. International Geography Symposium on the 30th Anniversary of TUCAUM, Bildiriler Kitabı içinde (s. 597-607). Ankara.
• Akengin, H. (2022). An assessment of the use of cartoons in political geography and geopolitics. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 45, 286-297. doi: 10.32003/igge.977582
• Anaz, N., Özkan, M. (2012). Batı Medyasının Ortadoğu Tasavvuru. İstanbul: İlke Yayınevi.
• Anaz, N. (2017). Imaginations and realities: Encoding Turkish geopolitics in the valley of the Wolves- Palestine. Ortadoğu Etütleri, 9 (2), 104-121.
• Atay, Ö. S. (2016). Klasik jeopolitik yaklaşımlar ve eleştirel jeopolitik söylem. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (2), 144-155. http://aksarayiibd.aksaray.edu.tr/en/pub/issue/34732/386918 adresinden alındı.
• Bayram, Y. (2009). Türkiye'de siyasi karikatürün yeri ve 11. Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin siyasi karikatürlerin çözümlenmesi. Selçuk İletişim, 6 (1), 107-123.
• BBC (2021). Taliban yönetimi Hemedan vilayetinde sakal kesimini yasakladı. 28.09.2021 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-58702124 adresinden alındı.
• Çetin, N. B., Baydili, İ. (2020). Kıbrıs Barış Harekâtı öncesi Türk gazetelerindeki Kıbrıs konulu karikatürlerin popüler jeopolitik bağlamında analizi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (45), 232-247. doi: 10.29228/sobıder.42774
• Dodds, K. (2005a). Global Geopolitics: A Critical Introduction, London & News York: Pearson Prentice Hall.
• Dodds, K. (2005b). Screening eopolitics: James Bond and the Early Cold War films (1962-1967). Geopolitics, 10 (2), 266-289. doi: 10.1080/14650040590946584
• Dodds, K. (2008). Hollywood and the popular geopolitics of the war on terror. Third World Quarterly, 29 (8), 1621-1637. doi: 10.1080/01436590802528762
• Erşen, E. (2014). Geopolitical codes in Davutoğlu’s views toward the Middle East. Insight Turkey, 16 (1), 85- 101.
• Göçek, F. M. (2003). Uluslararası ilişkilerde eleştirel yaklaşım ve Türkiye. Kaya, A. (Der.), Uluslararası ilişkilerde sınır tanımayan sorunlar içinde, Bağlam Yayıncılık.
• Greenberg, J. (2002). Framing and temporality in political cartoons: A critical analysis of visual news discourse. Canadian Review of Sociology/Revue Canadienne De Sociologie, 39 (2), 181-198. doi: 10.1111/j.1755-618X.2002.tb00616.x
• Hellas Journal (2020a). 10.01.2021 tarihinde Https://Hellasjournal.Com/2020/08/İ-Faka-Ton-Sinomilion-Me-Tin-Tourkia-To-Tiraki-Tou-Pagomatos-Me-To-Oruc-Reis/ adresinden alındı.
• Hellas Journal (2020b). 10.01.2021 tarihinde Https://Hellasjournal.Com/2020/09/To-Oruc-Reis-Efige-Gia-Na-Apofigi-İ-Tourkia-Tis-Kirosis-O-Tourkikos-Eligmos-Tis-Telefteas-Stigmis/ adresinden alındı.
• Hellas Journal (2020c). 10.01.2021 tarihinde https://hellasjournal.com/2020/07/o-erntogan-kani-epidixi-stin-e-e-adiafori-gia-tis-kirosis-ke-prosvalli-tous-evropeous/ adresinden alındı.
• Hellas Journal (2020d). 10.01.2021 tarihinde https://hellasjournal.com/2020/05/richni-doloma-gia-episodio-o-erntogan-prochori-se-akrees-kinisis-epidiokontas-tin-elliniki-antidrasi/ adresinden alındı.
• Hellas Journal (2020e). 10.01.2021 tarihinde https://hellasjournal.com/2020/09/apili-me-tous-piravlous-s-400-o-erntogan-ke-theli-ti-revans-gia-ti-navmachia-tis-nafpaktou-prin-pente-eones/ adresinden alındı.
• Hughes, R. (2007). Through the looking blast: Geopolitics and visual culture. Geography Compass, 1 (5), 976-994. doi: 10.1111/j.1749-8198.2007.00052.x
• İşcan, İ. H. (2004). Uluslararası ilişkilerde klasik jeopolitik teoriler ve çağdaş yansımaları. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 1 (2), 47-79. https://www.jstor.org/stable/43925910 adresinden alındı.
• Karakoç, Ö. (2021). Siyasal iletişimde mizah olgusu: 24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği genel seçimleriyle ilgili mizah dergilerinde yer alan karikatürlerin analizi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• Kiraz, B. Ö. (2020). Popüler jeopolitik ve sinema: Önce vatan filmi özelinde Türkiye’nin jeopolitik söyleminde Kıbrıs’ın analizi. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 8 (2), 404-429. doi: 10.14782/marmarasbd.736009
• Koç, Y. S. (2020). Türkiye’nin Suriye’de düzenlediği askeri operasyonlar ve Türk medyasının operasyonları kavramsallaştırması: Popüler jeopolitik bir bakış açısı. TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Mavrić, B. (2017). Political geography into geopolitics–the teopolitics of decline. Ilırıa International Review, 7 (2), 103-116.
• Noyak, A., Jeffrey, A. (2011). Geopraphical Thought: An Introducition to Ideas in Human Geography. London: Routledge.
• Öksüz, M., Deniz, A. (2019). Toplumsal cinsiyetin, mekânın ve zamanın tektipleştirilmesi: Tecavüz içerikli karikatürler ve gerçek temsiller üzerine bir araştırma. Coğrafi Bilimler Dergisi, 17 (1), 170-192. doi: 10.33688/aucbd.559283
• Özekin, M.K. (2020). Doğu Akdeniz’de değişen enerji jeopolitiği ve Türkiye. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 16 (33), 1-51. doi: 10.17752/guvenlikstrtj.719964
• Özgen, N., Güngördü, S. (2019). Eleştirel Jeopolitik: Yer politikalarını yeniden okumak. I. İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi, Bildiri Kitabı içinde, (s. 913-922). doi: 10.26650/PB/PS12.2019.002.085
• Özkan, B. (2015). Jeopolitik tahayyül olarak yavru vatan. Yeşiltaş, M., Durgun, S., Bilgin, P. (Ed), Türkiye Dünyanın Neresinde? Hayali Coğrafyalar, Çarpışan Anlatılar içinde, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Sevim, C. (2019). Küresel Enerji Stratejileri ve Jeopolitik. (4. Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Sturm, T. (2008). Critical methodological geopolitics: Discourse analysis/Ethnography. Geopolitics. 13: 600-609.
• Taşçıoğlu, Ö. L. (2018). GKRY’nin münhasır ekonomik bölge anlaşmaları ve petrol ve doğalgaz arama çalışmaları. Social Sciences Studies Journal, 4 (26), 5697-5709. doi:10.26449/sssj.1034
• Taşkın, E., Yılmaz, M. (2021). Reuters haber ajansına göre Doğu Akdeniz’de yaşanan enerji kaynakları mücadelesinin içerik analizi ve eleştirel jeopolitik açısından değerlendirilmesi. International Journal of Geography and Geography Education, (44), 218-234. doi: 10.32003/igge.889653
• Tezkan, Y., Taşar, M. (2002). Dünden Bugüne Jeopolitik. İstanbul: Ülke Kitapları.
• Tuathail, G. O., Agnew. J. (1992). Geopolitics and Discourse: Practical geopolitical reasoning in American foreign policy. Political Geography, 11 (2), 190-204. doi: 10.1016/0962-6298(92)90048-X
• Tuathail, O. G. (1996). Critical Geopolitics The Politics of Writing Global Space. London: Routledge.
• Tuathail, G. O., Dalby, S. (1998). Introduction: Rethinking geopolitics. In Tuathail, G.O., Dalby, S. (Ed.), Rethinking geopolitics (1-15), London.
• Yanık, K. L. (2015). Türkiye’ye popüler jeopolitikle bakmak: Çarpışan mekanlar, değişen simgeler, çatışan kimlikler. Yeşiltaş, M., Durgun, S., Bilgin, P. (Ed), Türkiye Dünyanın Neresinde? Hayali Coğrafyalar, Çarpışan Anlatılar içinde, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Yaşa, A. G., Yılmaz, M. (2022). Doğu Akdeniz’de bulunan doğalgaz rezervlerinin bölgesel enerji politikalarına ve rekabete etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32 (1), 1-17. doi: 10.18069/firatsbed.995289
• Yengin, D. (2010). İletişim aracı olarak karikatürde "Komik Şiddet" kullanımı. III. Ulusal İletişim Kongresi, Gülmenin Arkeolojisi ve Medyada Mizah Olgusu, 335-342.
• Yeşiltaş, M. (2014). İran’ın nükleer söylem siyasetini anlamak: Eleştirel bir değerlendirme. Akademik Orta Doğu, 8 (2), 42-72.
• Yılmaz, S. (2012). Jeopolitik ve Jeostrateji. Özdağ, Ü. (Ed.), 21. yüzyılda prens devlet ve siyaset yönetimi içinde, Ankara: Kripto Yayınları.
• Yorulmaz, R. (2019). Sıcak gündem: Doğu Akdeniz, Ortadoğu Analiz, 10, 80-83.
• Yüksel, C., Baran, D. (2020). Uluslararası hukukta Doğu Akdeniz krizi ve Türkiye ile Libya arasındaki deniz yetki alanlarını sınırlandırma mutabakatının değerlendirilmesi. Public and Private International Law Bulletin, 40 (1), 519–556.