Üniversite Şehri Kriterleri: Eskişehir Örneği

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: 2, 198 - 234, 30.10.2023

Deniz Ateş , Harun Tunçel

https://doi.org/10.33688/aucbd.1260029

Öz

Şehirlerin sınıflandırılması için birtakım ölçütlere gerek duyulmaktadır. Bu ölçütler değişken olmakla birlikte asıl amacı şehirlerin arazi kullanımındaki farklılaşmayı ve birbirleri ile olan ilişkilerini anlamaktır. Günümüzde şehirlerin tanımlanması için yaygın olarak kullanılan ölçütler idari sınırlar, nüfus ve ekonomik faaliyetlerdir. Bu çalışmada üç devlet üniversitesi bulunan Eskişehir’in, uzun yıllardır sözü edilen “üniversite şehri” kimliği sorgulanmıştır. Üniversite şehri fonksiyonunu tanımlamak için; literatür taraması, toplanan veriler ve arazi çalışmaları sonucunda, “beşeri unsurlar ve mekânsal göstergeler” olarak iki ana kriter ve alt kriterler oluşturulmuştur. Beşeri unsurlar; üniversiteye kayıtlı öğrenci nüfusu, ulaşım özellikleri, mal ve hizmete erişim, barınma, yerel yönetimlerin desteği, istihdam, sosyo-kültürel imkânlardır. Mekânsal göstergelerde ise şehir içindeki farklı amaçlar için kullanılan alanlar dikkate alınarak Üniversite Caddesi’ndeki işletmeler değerlendirilmiştir. Ayrıca Eskişehir’de kentsel mekân kullanımına ilişkin öğrenci, yerel halk ve ortak alan olmak üzere üç ana alışveriş alanı belirlenmiştir. Son olarak Covid-19 döneminde üniversitelerin uzaktan eğitime geçmesi ve bunun şehirde görülen etkileri tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Üniversite şehri, Öğrenci şehri, Şehir kimliği, Üniversite kenti, Eskişehir

The criteria of university city: A case study of Eskişehir

Öz

Criteria are needed to classify cities. The criteria are variable and its purpose is to understand the differentiation in the land use of cities.The criteria used to define cities today are administrative borders, population and economic activities. In the study, the identity of Eskişehir, which has three state universities, as a "university city", which has been mentioned for years, questioned. To define university city function; As a result of literature review, collected data and field studies, two main criteria established as “human factors and spatial indicators”. Human elements; student population registered at the university, transportation features, access to goods and services, accommodation, support of local governments, employment, socio-cultural opportunities. Spatial indicators; The businesses on University Street in city evaluated. In Eskişehir, three main shopping areas determine in the urban space: students, local people, common areas. During Covid-19, universities' transition to distance education and its effects in the city discussed.

Anahtar Kelimeler

City of university, Student city, University city, City image, Eskişehir

Kaynakça

• Açıköğretim Fakültesi (AÖF, 2019). Aktif Öğrenci İstatistikleri, 10.03.2019 tarihinde Açıköğretim Fakültesi Öğrenci İşleri Dairesi Başkanlığından alınmıştır.
• Ada, Ş., Bilgili, A.S. (2008). Üniversitenin Şehrin Sosyo-Ekonomik Kalkınmasına Etkisi: Atatürk Üniversitesi Örneği. 2. Ulusal İzmir İktisat Kongresi, İzmir.
• Akçakanat, T., Çarıkçı, İ., Dulupçu, M.A. (2010). Üniversite öğrencilerinin bulundukları il merkezine ekonomik katkıları ve harcama eğilimleri: Isparta 2003–2009 Yılları Örneği. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 165-178, Isparta. https://dergipark.org.tr/en/pub/sufesosbil/issue/11415/136345 adresinden alınmıştır.
• Aktaş, S.G., Ofli, G., Balaban, G. (2013). Sosyo-kültürel yapının üniversite öğrencilerinin bölüm seçimi üzerindeki etkisi, Anadolu Üniversitesi örneği. İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 15 (4), 59-71, Bursa. doi: 10.4026/1303-2860.2013.0237.x
• Anadolu Üniversitesi (2021). Anadolu Üniversitesi İdare Faaliyet Raporu, 27.02.2023 tarihinde https://cdn.anadolu.edu.tr/files/anadolu-cms/GVz7qwkr/file/2021-idare-faaliyet-raporu5f15ff80d0034776.pdf adresinden alınmıştır.
• Arslan, H. (2014). Çankırı Karatekin Üniversitesi'nin kente ekonomik katkısı ve öğrenci harcamalarının farklı değişkenler açısından analizi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 114-127, Diyarbakır. https://dergipark.org.tr/en/pub/diclesosbed/issue/61619/920210 adresinden alınmıştır.
• Aslan, İ., Sırrım, V., (2019). Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi’nin Süleyman Paşa ilçesinin ekonomik gelişimi üzerindeki etkileri: Öğrenci tüketim harcamaları özelinde bir değerlendirme. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi. 8 (15), 61–76, Tekirdağ. https://dergipark.org.tr/en/pub/bsbd/issue/43873/480282 adresinden alınmıştır.
• Ateş, D. (2019), Üniversite Şehri Kriterleri Üzerine Bir Çalışma Eskişehir Örneği, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilecik. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden alınmıştır.
• Avcı, S. (2004). Şehirsel yerleşmelerin belirlenmesinde kullanılan kriterler ve Türkiye örneği. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi, (9), 9-28, İstanbul.
• Brownrigg, M. (1973). The economic impact of a new university. Scottish Journal of Political Economy, XX (2), 123, Brown.
• Cantürk, A. (2020). Türkiye’de üniversite müzeleri üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13 (70). doi: 10.17719/jisr.2020.4097
• Çağlayandereli, M. ve Güleş, H. (2013). Üniversite Kenti Markasının Sosyolojik Analizi. KBAM 4. Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Ağı Sempozyumu Bildiri Kitabı, 28-30 Kasım 2013: 727-745, Mersin.
• Çalışkan, Ş. (2010). Üniversite Öğrencilerinin harcamalarının kent ekonomisine katkısı (Uşak Üniversitesi Örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (31), 169-179. https://dergipark.org.tr/en/pub/esosder/issue/6145/82492 adresinden alınmıştır.
• Çalışkan, V., Sarış, F. (2008). Çanakkale şehrinde üniversite- konut ilişkisi. Doğu Coğrafya Dergisi, (20), 215-237, Erzurum. https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunidcd/issue/2444/30993 adresinden alınmıştır.
• Çatalbaş, N. (2007). Üniversite-Yerel ekonomi ilişkisinde kutuplaşma teorisi iyi bir model olabilir mi? Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Yerel Ekonomiler Özel Sayısı: 90-101, Konya. https://dergipark.org.tr/en/pub/kmusekad/issue/10225/125731 adresinden alınmıştır.
• Çetin, M., Kaşlı, M., Ecevit, E., Serel, A. (2008). Üniversite öğrenci harcamalarının analizi ve bölge ekonomilerine katkılarını belirlemeye yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15 (2), 99-113, Manisa. https://dergipark.org.tr/en/pub/yonveek/issue/13689/165678 adresinden alınmıştır.
• Darkot, B. (1972). Şehir ayrımında nüfus sayısı ve fonksiyon kriterleri. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, (16): 3-8, İstanbul.
• Demirel, M. (2014). Burdur Kent İmajı: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi öğrencileri üzerine bir alan araştırması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (10), 230-241. Burdur. https://dergipark.org.tr/en/pub/makusobed/issue/19442/206828 adresinden alınmıştır.
• Demireli, C., Taşkın, E. (2013). Üniversite öğrencilerinin bulundukları şehre ekonomik katkıları: Kütahya il merkezi örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 321-328, Kütahya. https://dergipark.org.tr/en/pub/dpusbe/issue/4779/65876 adresinden alınmıştır.
• Demirsoy, S. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Kentleşme Süreçleri Üzerine Etkileri: Bülent Ecevit Üniversitesi Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya. https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/612452/yokAcikBilim_10138759.pdf?sequence=-1&isAllowed=y adresinden alınmıştır.
• Duke-Williams, O. (2009). The geographies of student migration in the UK. School of Geography, University of Leeds, 41(8), 1826-1848, England. doi: 10.1068/a4198
• Eskişehir Büyükşehir Belediyesi (EBB, 2022). Büyükşehir’den Gençlere Tam Destek, 10.01.2023 tarihinde https://www.eskisehir.bel.tr/icerik-detay.php?icerik_id=8164&cat_icerik=1&menu_id=24 adresinden alınmıştır.
• Ertin, G. (1994). Eskişehir Kentinde Yerleşmenin Evrimi. Anadolu Üniversitesi Yayınları, No. 773, Eskişehir. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ, 2021). İdare Faaliyet Raporu, 27.02.2023 tarihinde https://strateji.ogu.edu.tr/Storage/Strateji/Uploads/2021-Yılı-İdare-Faaliyet-Raporu.pdf adresinden alınmıştır.
• Eskişehir Teknik Üniversitesi (ESTÜ, 2021). İdare Faaliyet Raporu, 27.02.2023 tarihinde https://strateji.eskisehir.edu.tr/Uploads/strateji/files/2021 Yılı İdare Faaliyet Raporu-.pdf adresinden alınmıştır.
• EUROSTAT İstatistik, (EUROSTAT, 2020). Cinsiyete ve Eğitim Düzeyine Göre Yükseköğretim Öğrencilerinin Sayısı, 19.04.2023 tarihinde https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=File:Number_of_tertiary_education_students_by_sex_and_level_of_education,_2020_(1_000)_ET2022.png adresinden alınmıştır.
• Frey W.H., Zimmer, Z. (2001). Defining The City. Kent Çalışmaları El Kitabı (Ed.R.Paddison).SAGE Publications Ltd. Londra.
• Glaser, B. G., Strauss, A. L. (1967). The Discovery of Grounded Theory. Chicago: Aldine.
• Glasson, J. (2003). The Widening Local and Regional Development Impacts of The Modern Universities – A Tale of Two Cities (and north-south perspectives). Local Economy, 18 (1), 21–37. doi: 10.1080/0269094032000073799
• Göney, S. (1977). Şehir Coğrafyası-1. İ.Ü. Coğr. Enst. Yay. No: 91, İstanbul.
• Göney, S. (Ed.) (2017). Şehir Coğrafyası. Cilt 1, Beta Yayıncılık, İstanbul.
• Görkemli, H.N. (2009). Selçuk Üniversitesi’nin Konya Kent Ekonomisine Etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 170-186, Konya. https://dergipark.org.tr/en/pub/susbed/issue/61799/924459 adresinden alınmıştır.
• Günay, D., Günay, A. (2017). Türkiye'de yükseköğretimin tarihsel gelişimi ve mevcut durumu. Yükseköğretim Dergisi, 7 (3), 156-178. doi:10.2399/yod.17.024
• Gürsoy, M. (2018). Bir Kentsel Gelişme Dinamiği Olarak Üniversiteler: Adıyaman Kenti ve Adıyaman Üniversitesi Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Mersin. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden alınmıştır.
• Harris, C. D. (1943). A Functional Classification of Cities in The United States. Geographical Review, 33 (1), 86-99. doi: 10.2307/210620
• Hubbard, P. (2008). Regulating the social ımpacts of studentification: a loughborough case study. King’s College London, Environment and Planning, 40 (2), 323-341, England. doi: 10.1068/a396
• Işık, M., Yıldırım, L.N. (2019). Eskişehir’de öğrenim gören öğrencilerin eskişehir imaj algısı. Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1), 120-145, Eskişehir. https://dergipark.org.tr/en/pub/anadoluakademi/issue/42510/512405 adresinden alınmıştır.
• Işık, Ş. (2008). Türkiye’de Üniversitelerin Kentlerin Gelişimi ve Ekonomik Yapısı Üzerine Etkileri: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, No: 150, İzmir.
• Işık, Ş. (2008). Türkiye’de üniversitelerin kentleşme üzerine etkileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (3), 157-179, İzmir. http://hdl.handle.net/20.500.12397/5375 adresinden alınmıştır.
• Işık, Ş., Uğraş, M. (2018). Üniversitenin nüfus artışı ve iller arası göçler üzerine etkileri: Çanakkale örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 27 (2), 149-166, İzmir. https://dergipark.org.tr/en/pub/ecd/issue/41304/499204 adresinden alınmıştır.
• Karadağ, A., Turut, H. (2013). Üniversite öğrencilerinin kentsel çevre algısı üzerine bir araştırma: İzmir örneği. Ankara Üniversitesi, Coğrafi Bilimler Dergisi, 11 (1), 31-51, Ankara. doi: 10.1501/Cogbil_0000000141
• Karadağ, E., Çiftçi, S. K., Gök, R., Su, A., Ergin Kocatürk, H., Çiftçi, Ş. S. (2021). Covid-19 pandemisi sürecinde üniversitelerin uzaktan eğitim kapasiteleri. Üniversite Araştırmaları Dergisi (Online), 4 (1), 8-22. doi: 10.26701/uad.874799
• Keçeli, K. (2016). Isparta Şehrinde Uluslararası Öğrencilerin Kentsel Mekân Algısı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden alınmıştır.
• Keleş, R. (2000). Kentleşme Politikası. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Korlu, Ö., Bakioğlu, M., Gencer, E. G. (2021). Eğitim İzleme Raporu 2021: Eğitim Yönetişimi ve Finansmanı, Eğitim Reformu Girişimi, 10.02.2023 tarihinde https://www.egitimreformugirisimi.org/egitim-izleme-raporu-2021-egitim-yonetisimi-ve-finansmani/ adresinden alınmıştır.
• Kömür, G. (2021). Üniversitelerin sosyal kültürel ve ekonomik fonksiyonlarının şehirler üzerindeki etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24 (1), 101-114, Konya. doi: 10.29249/selcuksbmyd.875914
• Kredi ve Yurtlar Kurumu, Eskişehir İl Müdürlüğü, (2019). Öğrenci Yurtları Kapasiteleri, 12.02.2019 tarihinde Eskişehir İl Müdürlüğünden alınmıştır.
• Küçükçaylı, F.M., Telli, E. (2017). Yöre halkının üniversite algısı: Ağlasun Meslek Yüksekokulu örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 9 (21) (Özel Sayı), Burdur. doi: 10.20875/makusobed.308580
• Lee, Y., Han, G.Y., Kim, H. (2014). The university-city ınterface: Plazas and boulevards. Journal of Building Construction and Planning Research, (2), 157-165, Güney Kore. doi: 10.4236/jbcpr.2014.22014
• Munro, M., Turok, I., Livingston, M. (2009). Students in Cities: A preliminary analysis of their patterns and effects. Environment and Planning A: Economy and Space, 41 (8),1805–1825. doi: 10.1068/a41133
• Odunpazarı Belediyesi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü (2022). İşyeri Sayısı İstatistikleri (2019-2022), Odunpazarı Belediyesinden alınmıştır.
• Onsekiz, D. (2018). Üniversitelerin Anadolu kentlerine etkileri: Bir literatür taraması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (55), 401-406. doi:10.17719/jisr.20185537209
• Oral, M., Özdemir, Ü., Ünlü, İ. (2019). Üniversiteye bağlı sosyomekânsal bir dönüşüm sahası: Karabük 100. Yıl Mahallesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 24 (41), 107-124. doi: 10.17295/ataunidcd.567219
• Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD, 2007). Higher Education and Regions: Globally Competitive, Locally Engaged, Paris: OECD Yayınları.
• Oxford City Council (2021). Oxford Kent ve Öğrenci Nüfusu Verileri, 10.04.2022 tarihinde https://www.oxford.gov.uk/info/20131/population/459/oxfords_population adresinden alınmıştır.
• Özçağlar, A. (2015). Yönetsel Coğrafya. Nika Yayınevi, ISBN: 978-605-84776-8-1, Ankara.
• Öztürk, S., Torun, İ., Özkök, Y. (2011). Anadolu’ da Kurulan Üniversitelerin İllerin Sosyo-Ekonomik Yapılarına Katkıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (16), 145- 158, Hatay. https://dergipark.org.tr/en/pub/mkusbed/issue/19554/208305 adresinden alınmıştır.
• Russo, A., Berg, L., Lavanga, M. (2003). The Student City”, Regional Science Association, Strategic Planning for Student Communities in EU Cities. 43. European Congress: 140-166, Finland.
• Sağdıç, M. (2014). Üniversite Öğrencilerinin İstanbul’a ilişkin algılarının şehir imajı açısından analizi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish, (9) 2, 1267-1283, Ankara. doi: 10.7827/TurkishStudies.6342
• Sargın, S. (2006). Şehirleşme, Üniversiteler: Üniversitelerin Şehirleşmeye Etkileri: Isparta Örneği. Fakülte Kitabevi, Isparta.
• Sargın, S. (2007). Türkiye’de üniversitelerin gelişim süreci ve bölgesel dağılımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (5), 133-150, Isparta. https://dergipark.org.tr/en/pub/sbe/issue/23203/247842 adresinden alınmıştır.
• Şahin, İ., Zoraloğlu, Y. R., Şahin Fırat, N. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Amaçları, Eğitsel Hedefleri, Üniversite Öğreniminden Beklentileri ve Memnuniyet Durumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17 (3), 429-452, Ankara. https://dergipark.org.tr/en/pub/kuey/issue/10327/126608 adresinden alınmıştır.
• Taşcı, D., Gökalp, E., Genç Kumtepe, E., Kumtepe, A.T., Toprak E., Tosunoğlu, B.T., Sürmeli, A. (2008). Anadolu Üniversitesinin Eskişehir’e Etkileri ve Şehrin Üniversiteyi Algılayışı. Fevzi Sürmeli (der.), Anadolu Üniversitesi Yayınları, No:1878, Eskişehir.
• Taşcı, D., Gökalp, E., Genç Kumtepe, E., Kumtepe, A. T. ve Toprak, E. (2011). Kentin üniversite algısı: Anadolu Üniversitesi ve Eskişehir örneği. Amme İdaresi Dergisi, 44 (2), 131-146, Ankara. https://hdl.handle.net/11421/19321 adresinden alınmıştır.
• Taşçı, H. (2014). Şehir, Mekân, Meydan. Kaknüs Yayınları, ISBN: 9789752564244, İstanbul.
• Telli Üçler, Y. (2014). Bölgesel Kalkınmada Üniversite-sanayi işbirliği’nin sanayiye, devlete ve üniversiteye yararları: Konya ili özelinde bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (41), 167-183, Kütahya. https://dergipark.org.tr/en/pub/dpusbe/issue/4783/65956 adresinden alınmıştır.
• Tepebaşı Belediyesi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü (2022). İşyeri Sayısı İstatistikleri (2019-2022), Tepebaşı Belediyesinden alınmıştır.
• Tolun-Denker, B. (1976). Şehir İçi Arazi Kullanılışı Gelibolu, Malkara ve Babaeski’de Örnek Araştırmalar. İÜ Edebiyat Fakültesi Yayını No: 2054, Coğrafya Ens. Yay. No: 83, İstanbul.
• Toprak, M., Işık, Ş. (2018). Dumlupınar Üniversitesi’nin Kütahya’nın konut piyasasına etkileri. Ege Coğrafya Dergisi, 27 (2), 91-110, İzmir. https://dergipark.org.tr/en/pub/ecd/issue/41304/499192 adresinden alınmıştır.
• Torun, İ., Öztürk, S. (2013). Yükseköğrenimin etkinleştirilmesi ve taşra üniversitelerinin önemi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27 (1), 197-208, Erzurum. https://dergipark.org.tr/en/pub/atauniiibd/issue/2708/35829 adresinden alınmıştır.
• Tural, D., Şahin, S. (2013). Üniversite öğrencilerinin kendi üniversite ve ideal üniversite algıları: Gaziantep üniversitesi örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11 (2), 209-240, Gaziantep. https://dergipark.org.tr/en/pub/tebd/issue/26092/274946
• Tümertekin, E. (1965). Türkiye’deki Şehirlerin Fonksiyonel Sınıflandırılması. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayını, No: 43, İstanbul.
• Tümertekin, E., Özgüç, N. (2009). Beşerî Coğrafya İnsan, Kültür, Mekân. İstanbul: Çantay Kitabevi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK, 2021). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Eskişehir nüfus verileri, 14.06.21 tarihinde https://www.tuik.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
• Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları (TCDDY, 2022). Tren Seferleri Listesi, 24.06.2022 tarihinde https://www.tcddtasimacilik.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
• Uğur, A., Aliağaoğlu, A. (2013). Şehir Coğrafyası. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Uygun, M., Mete, S., Kara, F. Z., Bağcı, H. (2016). Üniversitenin kente olan ekonomik, sosyo-kültürel ve çevresel etkilerine yönelik yerel hwebalk algısı. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (4), 66-85, Aksaray. http://iibfdergi.aksaray.edu.tr adresinden alınmıştır.
• Wolff, E.N. (2015). Educational expenditures and student performance among OECD countries. Structural Change and Economic Dynamics, (33), 37-57. doi: 10.1016/j.strueco.2015.02.003
• Wu, C.,Wilkes, R. (2017). International students post-graduation migration plans and the search for home. University British of Columbia, Geoforum, (80), 123-132, Vancouver. doi: 10.1016/J.GEOFORUM.2017.01.015
• Yavuzçehre, P,S. (2016). Üniversitelerin kentlerine etkileri: Denizli Pamukkale Üniversitesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21 (1), 235-250, Isparta. https://dergipark.org.tr/en/pub/sduiibfd/issue/20859/223808 adresinden alınmıştır.
• Yayar, R., Demir, D. (2013). Gaziosmanpaşa Üniversitesi’nin Tokat ili ekonomisine etkisi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5 (8), 106-122, Kilis. doi:10.20990/aacd.68201
• Yılmaz, C. (2016). Samsun; şehir ve üniversite: Samsun bir üniversite şehri midir?. Samsun Kültür Sanat Dergisi, 5 (6), 21-29, Samsun.
• Yılmaz, S., Şeker, M. (2011). Üniversitelerin Bulundukları Bölgelere Sosyo-Ekonomik Etkileri. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar, 27-29 Mayıs 2011: 2285-2291, İstanbul.
• Yorulmaz, E. (2019). Eskişehir’de Rekreasyonel Faaliyetlerin Dağılışı. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/ET000857.pdf adresinden alınmıştır.
• Yücel, T. (1961). Türkiye'de şehirleşme hareketleri. Türk Coğrafya Dergisi, XVII (21), 31-44, İstanbul. https://dergipark.org.tr/en/pub/tcd/issue/21265/228289 adresinden alınmıştır.
• Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK, 2018). Üniversite Faaliyetleri Raporu, 10.12.2018 tarihinde https://faaliyet.yok.gov.tr/. adresinden alınmıştır.
• Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK, 2022). Öğrenci Sayıları, 15.04.2022 tarihinde https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
• Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK, 2022). Üniversite Sayıları, 19.04.2023 tarihinde https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
• http://universitycities.org/ (Erişim Tarihi:16.06. 2020).