Güdül İlçesi’ndeki Kırsal Turizmin Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma Stratejisi Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 74 - 91, 29.12.2022

Sibel Can Çetinkaya

Öz

Dünyada ve Türkiye’de kırsal alanların kalkındırılmasında turizmin önemli bir yeri vardır. Bu makalede, bir kırsal kalkınma stratejisi olarak görülen kırsal turizmin, Güdül İlçesi’ndeki gelişimi incelenmiştir. Çalışmada, nitel araştırma yöntemi kullanılarak kartopu örnekleme tekniği ile belirlenen 7 katılımcı ile Ocak-Şubat 2022 tarihinde derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. İlgili kurum ve kuruluşlardan konu ile ilgili raporlar temin edilmiştir. Ayrıca alanda gözlemler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda Güdül İlçesi’ndeki kırsal turizmin gelişiminin önündeki engeller belirlenmiştir. Ayrıca paydaşlar arasında turizme yönelik algı düzeyinde farklılıklar tespit edilmiş, yönetişim boşlukları belirlenmiştir. Güdül’de kırsal turizmin geliştirilebilmesi için mevcut problemlerin çözüme kavuşturularak, paydaş katılımına dayalı bir yönetişim anlayışının benimsenmesine ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Güdül, Kırsal turizm, kırsal kalkınma, paydaş katılımı, yönetişim

Teşekkür

Bu çalışmaya değerli katkıları ve desteği için Mehmet Somuncu’ya teşekkür ederim. Ayrıca, saha ziyaretlerim sırasında bana eşlik ederek hem alanı tanımam konusunda hem de görüşme sürecinde yardımcı olan ve bazı ulaşamadığım fotoğrafları ileten Alican Berber’e yardımları ve desteği için teşekkür ederim.

Evaluation of Rural Tourism in Güdül District in the Context of Sustainable Rural Development Strategy

Öz

Tourism has an important role in developing rural areas in the world and in Turkey. This article examined the development of rural tourism in the Güdül District, which is seen as a rural development strategy. In the study, in-depth interviews were conducted in January-February 2022 with 7 participants, who were determined by snowball sampling technique using the qualitative research method. Reports on the subject were obtained from relevant institutions and organizations. Also, observations were made in the field. The obtained data were analyzed using the descriptive analysis method. As a result of the research, obstacles to rural tourism development in the Güdül District were determined. In addition, differences in the perception level of tourism among the stakeholders were determined, and governance gaps were determined. To develop rural tourism in Güdül, it is necessary to solve the existing problems and adopt a governance approach based on stakeholder participation.

Anahtar Kelimeler

Güdül, rural tourism, rural development, stakeholder engagement

Kaynakça

• Anonim 2014. Ankara Bölge Planı 2014-2023. Kalkınma Ajansı Yayını, Ankara.
• Anonim 2017. Ankara Kırsal İnovasyon Yol Haritası 2017-2023. Kalkınma Ajansı Yayını, Ankara.
• Anonim 2017. Ankara’nın Trekking Rotaları Çamlıdere- Çubuk – Güdül Nallıhan-Beypazarı- Kızılcahamam. Ankara Valiliği İl Kültür Turizm Müdürlüğü Yayını. Ankara.
• Anonim 2020. 2020-2023 Güdül Yerel Kalkınma Stratejisi Eylem Planı. Güdül Yerel Eylem Derneği Yayını. Ankara. Anonim 2020. Güdül- Sorgun Çevresi Alternatif Turizm Altyapısını Geliştirme Fizibilite Raporu. Kalkınma Ajansı Yayını, Ankara.
• Anonim 2020. Tiftik İşleme Tesisi Yatırım Projesi. Kalkınma Ajansı Yayını, Ankara
• Anonim 2021. Ankara İli Beypazarı ve Güdül ilçeleri sınırları içinde yapılması planlanan MYB Madenciliğe ait 4. Grup Maden (Sepiyolit) Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi Projesinin Civar Köyler üzerindeki Sosyal, Kültürel, Ekonomik ve Ekolojik Etkilerinin Değerlendirilmesi Raporu. Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği Yayını. Ankara.
• Aref, F. ve Gill, S. S. 2009. Rural tourism development through rural cooperatives. Nature and Science, 7(10), 68-73.
• Ataberk, E. 2020. Sürdürülebilir Kırsal Turizme Bütüncül Yaklaşım, Ege Coğrafya Dergisi, 29 (2), 229-242.
• Baykal, F. ve Ataberk, E. 2020. Kozbeyli’de (Foça/İzmir) Kırsal Turizmin Geliştirilmesi Hakkında Yerel Halkın Görüşleri. Ege Coğrafya Dergisi 29, (1),1-1 7.
• Bramwell, B. 1994 Rural tourism and sustainable rural tourism, Journal of Sustainable Tourism, 2:1-2, 1-6, doi: 10.1080/09669589409510679.
• Butler, R. W. 1999. Sustainable tourism: A state-of-the-art review. Tourism geographies, 1(1), 7-25, doi: 10.1080/14616689908721291.
• Çobanoğlu, F., Cankurt, M., Tunalıoğlu, R., Yılmaz, H. İ. ve Nalbantoğlu, A. 2017. Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programının Etkisinin Değerlendirilmesi: Bursa İli Örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 14 (1), 16-27.
• Dissart, J-C. ve Marcouiller, D.W. 2012. Rural tourism production and the experience-scape. Tourism Analysis, 17, 691-704 akt. Carneiro, M. J., Lima, J., ve Silva, A.L., (2015). Landscape and the rural tourism experience: identifying key elements, addressing potential, and implications for the future, Journal of Sustainable Tourism, 23:8-9, 1217-1235, doi:10.1080/09669582.2015.1037840
• Erdoğan, E. ve Dilaver, Z. 2005. Ankara – Güdül, Sorgun Gölet’i ve Çevresinin Korunan Doğal Alanlar Kapsamında Değerlendirilmesi, Korunan Doğal Alanlar Sempozyumu, 8-10 Eylül 2005, SDÜ, Isparta.
• Gao, J. ve Wu, B. 2017. Revitalizing traditional villages through rural tourism: A case study of Yuanjia Village, Shaanxi Province, China, Tourism Management,63, 223-233.doi: 10.1016/j.tourman.2017.04.003.
• Garrod, B., Wornell, R. ve Youell, R. 2006. Re-Conceptualising Rural Resources as Countryside Capital: The Case of Rural Tourism. Journal of Rural Studies, 22, 117-128. doi: 10.1016/j.jrurstud.2005.08.001.
• Ghaderi, Z., Henderson, J.C. 2012. Sustainable rural tourism in Iran: A perspective from Hawraman Village. Tourism Management Perspectives, 2-3, 47–54.doi: 10.1016/j.tmp.2012.03.001.
• Gülçubuk, B. 2013. Kırsal kalkınma politikası ve yönetişim. 7. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu Kırsal Kalkınma ve Yönetişimi Bildiriler Kitabı (45-53) 13-14 Aralık 2012, TEPAV.
• Gülhan, F. 2019. Türkiye’de Kırsal Kalkınma Alanında Uygulanan Yatırım Projeleri: Ankara Kahramankazan ve Güdül Üzerine Bir Araştırma, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Güneş, S.G. ve Dülger, A.S. 2018. Kırsal Rekreasyonda Eğitici Aktivitelerin Tarımın Sürdürülebilirliği Açısından Önemi: Ankara‐Güdül Tahtacıörencik Örneği, Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20, 477-503.
• Kaptan Ayhan, Ç., Cengiz Taşlı, T.,Özkök, F. ve Tatlı, H. 2020. Land use suitability analysis of rural tourism activities: Yenice, Turkey, Tourism Management, 76, 103949, doi: 10.1016/j.tourman.2019.07.003.
• Kastenholz, E., Carneiro, M.J. Eusébio, C., ve Figueiredo, E. 2013. Host–guest relationships in rural tourism: evidence from two Portuguese villages, Anatolia – An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 24(3), 367-380.doi: 10.1080/13032917.2013.769016.
• Kastenholz, E., Carneiro, M.J., Marques, C.P. ve Loureiro, S.M.C. 2017. The dimensions of rural tourism experience: impacts on arousal, memory, and satisfaction, Journal of Travel & Tourism Marketing, 35 (2), 189-201.doi: 10.1080/10548408.2017.1350617.
• Kaypak, Ş. 2012. Ekolojik Turizm ve Sürdürülebilir Kırsal Kalkınma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14 (22), 11-29.
• Kiper, T. ve Arslan, M. 2007. Safranbolu-Yörükköyü Tarımsal Turizm Potansiyelinin Kırsal Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi. Turkish Journal of Forestry, 8 (2): 145-158.
• Lane, B. 1994. Sustainable rural tourism strategies: A tool for development and conservation. Journal of Sustainable Tourism, 2:1-2, 102-111, doi:10.1080/09669589409510687.
• Lane, B. ve Kastenholz, E. 2015. Rural tourism: the evolution of practice and research approaches – towards a new generation concept?, Journal of Sustainable Tourism, 23:8-9, 1133-1156, doi: 10.1080/09669582.2015.1083997.
• Özdemir, M.A. ve Kervankıran, İ. 2011. Turizm ve turizmin etkileri konusunda yerel halkın yaklaşımlarının belirlenmesi: Afyonkarahisar örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, 24: 1-25.
• Özdemir, S. 2012. Kırsal Kalkınmada Kırsal Turizmden Yararlanma Olanakları: Gökçeada Örneği, KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergisi, 14 (23): 19-21, 2012.
• Özer, H. 2016. Ankara Güdül Kaya Resimlerinin Grafiksel Analizi ve Turizm Sektöründe Kullanılmasının Araştırılması, Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• Sharpley, R. ve Roberts, L. 2004. Rural Tourism-10 years on. Internatıonal Journal Of Tourısm Research, 6 (3): 119–124, DOI: 10.1002/jtr.478.
• Sharpley., R. 2002. Rural tourism and the challenge of tourism diversification: the case of Cyprus, Tourism Management, 23(3). 233-244. doi:10.1016/S0261-5177(01)00078-4.
• Sims, R. 2009: Food, place and authenticity: local food and the sustainable tourism experience, Journal of Sustainable Tourism, 17:3, 321-336. doi:10.1080/09669580802359293.
• Somuncu, M. 2006. Turizmin Kalkınmaya Etkisi ve Türkiye Turizmindeki Bölgesel Farklılıklar. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi IV. Ulusal Coğrafya Sempozyumu Bildiri Metinleri, Ankara,163-177. Soykan, F. 1999. Doğal Çevre ve Kırsal Kültürle Bütünleşen Bir Turizm Türü: Kırsal Turizm, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi (10): 67-75.
• Soykan, F. 2000. Kırsal Turizm ve Avrupa'da Kazanılan Deneyim. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 11(1): 21-33.
• Soykan, F. 2003. Kırsal Turizm ve Türkiye Turizmi İçin Önemi. Ege Coğrafya Dergisi, 12 (1): 1-11.
• Su, B. 2011. Rural Tourism in China. Tourism Management, 32(6): 1438-1441.DOI: 10.1016/j.tourman.2010.12.005.
• Şahin Dereyurt, B. 2019. Stratejik Kırsal Kalkınma Modeli: Ankara-Güdül Örneği. Konya Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya.
• Tirado Ballesteros, J.G. ve Hernández Hernández, M. 2016. Assessing the impact of EU rural development programs on tourism. Tourism Planning&Development, DOI: 10.1080/21568316.2016.1192059.
• Tonk, E.C. ve Arslan Selçuk, S. 2020. Cittaslow Unvanı Alan Kentlerin Sürdürülebilir Ulaşım Bağlamında İncelenmesi ve Ankara-Güdül İlçesi İçin Öneriler, Euroasıa Journal of Mathematıcs-Engıneerıng Natural & Medıcal Scıences, (7),8: 188-201.
• Türkeri, İ. ve Akyürek, S. 2021. Yerel Halkın Destinasyon İmajı Algısı ile Turizm Gelişimine Verdiği Destek Arasındaki İlişki, Turizm Akademik Dergisi, 8 (1): 45-59.
• Türkiye İstatistik Kurumu 2021. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. 20.05.2022 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2021-45500 adresinden alındı.
• Türkiye İstatistik Kurumu 2021. Genel Nüfus Kayıtları. 20.05.2022 tarihinde (https://biruni.tuik.gov.tr/nufusmenuapp/menu.zul adresinden alındı.
• United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division 2019. World Population Prospects 2019: Highlights (ST/ESA/SER.A/423).
• United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division 2018. The World’s Cities in 2018—Data Booklet (ST/ESA/ SER.A/417).
• UNWTO 2020. UNWTO Recommendations on Tourism and Rural Development – A Guide to Making Tourism an Effective Tool for Rural Development. UNWTO, Madrid, DOI: 10.18111/9789284422173.
• Varnacı Uzun, F. ve Somuncu, M. 2011. Kültürel Peyzajın Korunması ve Turizm İlişkisi Bağlamında Yerel Halkın Görüşleri: Ihlara Vadisi Örneği, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi,3(2),21-36.
• Vatansever Toylan, N., Tören, E., Metin, T. C. ve Ergüven, M. H. 2021. Turizmin Destinasyon Üzerindeki Etkilerinin Paydaş Algıları Kapsamında Araştırılması. Turizm Akademik Dergisi, 8 (2), 243-258.
• Wanda George, W., Mair, H. ve Reid, D.G. 2009. Rural Tourism Development: Localism and Cultural Change. ‎ Channel View Publications.
• Woods, M. 2005. Rural Geography: Processes, Responses and Experiences in Rural Restructuring. Sage.
• Yalçıner Ercoşkun, Ö. 2007. Sürdürülebilir kent için ekolojik-teknolojik (eko-tek) tasarım: Ankara-Güdül Örneği. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. 2018. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara. Seçkin Yayınları.