Sınıf Öğretmenlerinin İlk Okuma Yazma Öğretimi Öz Yeterlik Algılarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 53 Sayı: 2, 577 - 600, 01.08.2020

Ayten İflazoğlu Saban , Özgür Ekin

https://doi.org/10.30964/auebfd.573039

Cited By: 2

Öz

   Bu araştırmada amaç sınıf öğretmenlerinin ilk okuma yazma öğretimi öz yeterlik algılarını incelemektir. İlişkisel tarama modelinde olan bu araştırma 2016-2017 öğretim yılında Mersin’in Yenişehir, Toroslar, Mezitli ve Akdeniz ilçelerindeki 456 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Veriler “İlkokuma-Yazma Öğretimi Öz Yeterlik Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin ilk okuma yazma öğretimi konusunda kendilerini oldukça yeterli buldukları belirlenmiştir. Araştırmada öğretmenlerin ilk okuma yazma öğretimi öz yeterlik puanlarının yaş, görev yapılan okul türü, birinci sınıfta ders verme sayısı ve kendini bitişik eğik yazıda yeterli görme durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Ancak öğretmenlerin ilk okuma yazma öğretimi öz yeterlik puanlarının araştırmada ele alınan diğer değişkenlere (cinsiyet, mesleki kıdem, mezun olunan fakülte, lisansüstü eğitim alma durumu ve okulun sosyo-ekonomik düzeyi) göre farklılaşmadığı görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

İlkokuma yazma öğretimi, sınıf öğretmenleri, özyeterlik algısı, okuma, yazma

Destekleyen Kurum

Çukurova Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

SYL-2017-8411

Teşekkür

Çukurova Üniversitesi ve bilimsel araştırma projeleri birimine katkılarından dolayı teşekkür ederiz.

An Investigation of the “Literacy Teaching Self-Efficacy” of Primary School Teachers

Öz

The purpose of this study is to examine classroom teachers’ self-efficacy perceptions in terms of early literacy teaching. The sample of this descriptive study consisted of 456 classroom teachers working in primary schools in Yenişehir, Toros, Mezitli and Akdeniz districts of Mersin during the 2016-2017 academic year. In the study, “Self-Efficacy Scale for Teaching the basic literacy skills” developed by Özdemir (2015) was used. Results showed that the teachers felt very efficacious about teaching early basic literacy skills. Results indicated significant differences between teachers’ self-efficacy scores for teaching the basic literacy skills and variables such as age, type of school they work in, how many times they instructed first graders, and finding themselves self- efficacious about cursive script. On the other hand, teachers’ self-efficacy scores for teaching the basic lieracy skills did not indicate any differences according to gender, years of experience in profession, faculty of graduation, having a master’s degree, and the school’s socio-economic level. 

Anahtar Kelimeler

First reading and writing instruction, classroom teachers, literacy teaching, self-efficacy perception

Proje Numarası

SYL-2017-8411

Kaynakça

• Altunbaş, S. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin öz yeterliklerinin incelenmesi: Elazığ ili örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Aksu, F. (2009). İlköğretim birinci kademe öğretmenlerinin yeterlik algılarının sınıf yönetimi becerilerine ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Akyol, H. (2015). Türkçe ilkokuma yazma öğretimi. 14. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Babayiğit, Ö. (2016). İlk Okuma Yazma Öğretiminde Oyunla Öğretim Yöntemi Uygulamaları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
• Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28(2), 117-148.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: the exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company.
• Bektaş, E. (2013). İlkokuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm yollarının karma yöntem aracılığıyla incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Çelenk, S. (2007). İlk okuma yazma programı ve öğretimi (6. bs.). Ankara: Maya Akademi.
• Çelikkaya, H. (1995). Eğitimin görev ve fonksiyonları. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7, 41-49.
• Çimen, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantıları ve yeterlik algıları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Dedeli, S. (2008). Sınıf öğretmenliği son sınıf öğrencilerinin yapılandırmacı yaklaşıma göre ses temelli cümle yöntemiyle ilkokuma ve yazma öğretimi konusunda yeterlilik düzeylerine ilişkin bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Demirel, M. (2009). Sınıf öğretmenlerinin ve okul yöneticilerinin karakter eğitimine ilişkin öz-yeterlik inançları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 36-49.
• Dilber, E. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantıları ve yeterlik algıları “İstanbul Kartal İlçesi örneği”. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Dilmaç, O. & Inanç, C. (2015). Sınıf Öğretmenlerinin Görsel Sanatlar Dersine Yönelik Öz Yeterlik Düzeyleri (The Self-Sufficiency Levels of Classroom Teachers about Visual Arts Course). Doi: 10.14686/buefad. v4i2. 1082000254. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 382-400.
• Gençtürk, A. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
• Gür, G., Çakıroğlu, J., & Aydın, Y. Ç. (2012). Sınıf, Fen ve Matematik Öğretmenlerinin Özyeterliklerini Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(166), 68-76.
• Herbers, J. E., Cutuli, J. J., Supkoff, L. M., Heistad, D., Chan, C. K., Hinz, E., & Masten, A. S. (2012). Early reading skills and academic achievement trajectories of students facing poverty, homelessness, and high residential mobility. Educational Researcher, 41(9), 366-374.
• Kaya, D. (2008). Öğrencilerin okuduğunu anlamalarının çözümleme yöntemi ve ses temelli cümle yöntemine göre karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Korkut, K. & Babaoğlan, E. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 269-281.
• Maviş, F. Ö., Özel, Ö. & Arslan, M. (2014). İlk okuma yazma öğretiminde cümle çözümleme ve ses temelli cümle yönteminin öğretmen görüşleri doğrultusunda karşılaştırılması (tokat ili örneklemi). The Journal of Academic Social Science Studies, (28), 481-494.
• Oktay, A. (2007). İlköğretim: önemi ve insan hayatındaki yeri. A. Oktay ve Ö. P. Unutkan (Editörler), İlköğretimde çağına genel bir bakış içinde (s. 123- 134). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Ormrod, J. E. (2015). Öğrenme psikolojisi (6. bs). (Baloğlu, M. (Ed.)). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Öğreten, Ş. (2008). Yeni ilköğretim eğitim programı kapsamındaki ses temelli cümle yöntemiyle okuma yazma öğretiminin ilköğretim birinci sınıf öğretmenlerince değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisan tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Özçelik, H., & Kurt, A. A. (2007). Primary school teachers’ computer self efficacies: sample of balıkesir. Elementary Education Online, 6(3), 441-451.
• Özdemir, C. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının ilkokuma ve yazma öğretimine ilişkin öz yeterlik inançlarının belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Pajares, F. & Schunk, D.H. (2001). Self-Beliefs and School Success: Self-Efficacy, Self Concept and School Achievement. İn R. Riding & S. Royner (Eds.) Perception (239–266). London: Ablex Publishing.
• Sakız, G. (2013). Başarıda anahtar kelime: Öz-yeterlik. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 185-209.
• Seçer, F. (2011). Sınıf öğretmenlerinin kişiler arası özyeterlik inançları ile kaynaştırmaya yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Strickland, D. S., & Riley-Ayers, S. (2006). Early literacy: Policy and practice in the preschool years. Preschool policy brief, 10, 1-12.
• Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W., & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of educational research, 68(2), 202-248.