Çocuk Romanlarında Atılganlık Becerileri: Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Bir Çözümleme

Yıl 2023, Cilt: 56 Sayı: 1, 195 - 245, 30.03.2023

Elif Dumanlı , Yasemin Esen

https://doi.org/10.30964/auebfd.1206546

Öz

Çocuk kitaplarının toplumsal cinsiyetin inşası süreçlerinde, diğer toplumsallaştırıcılar kadar önemli bir rolü vardır. Araştırmalar yaygın biçimde çocuklara yönelik olarak hazırlanmış her türden kitabın görsel, metinsel içeriklerinin hangi açık/örtük iletilerle toplumsal cinsiyete ilişkin kalıplaşmış rolleri ve bakış açılarını yeniden ürettiğini incelemektedir. Bu çalışmada çocuk romanlarındaki baş karakterlerin sosyal becerilerden biri olan atılganlık becerisi temsillerinin toplumsal cinsiyet bakış açısıyla çözümlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın veri kaynağı 2010-2017 yılları arasında yayımlanan ve 8-12 yaş aralığındaki çocuklara seslenen 32 telif ve 32 çeviri olmak üzere toplam 64 çocuk romanından oluşmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiş, doküman incelemesi yöntemi kullanılmış ve içerik çözümlemesi yapılmıştır. Araştırmada atılganlık becerileri kapsamında belirlenen kategorilerin sıklık ve yüzdelik dağılımları, toplumsal cinsiyet bağlamında yorumlanmıştır. Elde edilen bulgular çerçevesinde, incelenen telif romanlarda oğlan çocukların, çeviri romanlarda ise kız çocukların atılganlık becerilerinde daha etkin temsil edildiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk kitapları, sosyal beceriler, atılganlık becerileri, toplumsal cinsiyet

Assertiveness Skills in Children’s Novels: An Analysis in the Context of Gender

Öz

Children’s books have a significant role as other socializers in the processes of gender construction. Research widely examines how the visual and textual contents of all kinds of books addressing children reproduce stereotyped roles and perspectives related to gender through explicit and implicit messages. This study aimed to analyze the representations of assertiveness skill, one of the social skills, of heroes and heroines in the books of children’s literature from a gender perspective. The data source of this study was composed of 64 children’s novels, 32 copyrighted and 32 translated, published between 2010 and 2017, and addressing to children between the ages of 8 and 12. The study adopted a qualitative research method, employed document review method and conducted content analysis on the data. The frequency and percentage distributions of the determined categories within the scope of the assertiveness skills were interpreted in the context of gender. Within the framework of the findings, it was concluded that the assertiveness skills of boy heroes in the copyrighted novels and of girl heroines in the translated novels were represented more effectively.

Anahtar Kelimeler

çocuk edebiyatı, sosyal beceriler, atılganlık becerileri, toplumsal cinsiyet

Kaynakça

• Abakay, U., Alıncak, F. ve Ay, S. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Beden Algısı ve Atılganlık Düzeylerinin İncelenmesi [Investigation of Body Perception and Assertiveness Levels of University Students]. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9, 12-18. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/405367
• Adana, F., Aktaş, B., Erdağı, S., Eliş, S., Alkan, H. ve Uluman, Ö. (2009). Hemşirelik ve Sağlık Memurluğu Öğrencilerinin Atılganlık Düzeylerinin Belirlenmesi [Determining Assertiveness Level of Student Health Officering and Nursing]. Journal Of Anatolia Nursing And Health Sciences, 12 (2), 51-56. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunihem/issue/2645/34027
• Aksoy, P. (2014). Hikâye Anlatma Temelli ve Oyun Temelli Sosyal Beceri Eğitimin Anasınıfına Devam Eden Çocukların Sosyal Becerilerine Etkisinin İncelenmesi [The Effect of Story Telling-based and Play-based Social Skills Training on Social Skills of Kindergarten Children, Doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Aksoy, P. ve Baran, G. (2020). Hikâye Anlatma Temelli ve Oyun Temelli Sosyal Beceri Eğitiminin Anasınıfı Çocuklarının Sosyal Becerilerine Etkisi: Deneysel bir Çalışma [The Effect of Story Telling-based and Play-based Social Skills Training on Social Skills of Kindergarten Children: An Experimental Study]. Eğitim ve Bilim, 45(204) 157-183. https://doi.org/10.15390/EB.2020.8670
• Aslan, C. (2006). Yaşam Gerçekliğinin Sunuluşu Bakımından Rıfat Ilgaz’ın Çocuk Kitapları [Rıfat Ilgaz's Children's Books in Terms of Presenting the Reality of Life]. Eğitim-Bilim-Toplum, 15(4), 4-15.
• Aslan, C. (2010). An Analysis of the Presentation of Women in 100 Basic Literary Works in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research (EJER), (38), 19-36. https://web.s.ebscohost.com
• Avşar, F. ve Alkaya, S. A. (2017). The Effectiveness of Assertiveness Training for School-aged Children on Bullying and Assertiveness Level. Journal of Pediatric Nursing, 36, 186-190. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2017.06.020
• Aydın, B. (1991). Cinsiyet ve Cinsiyet Rolleri Açısından Atılganlık Seviyesinin İncelenmesi [Examining Assertiveness Level in Terms of Gender and Gender Roles]. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, 25-36. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruaebd/issue/352/2307
• Baş, N. (2011). Hikâye Temelli Eğitim Programının 60-72 Aylık Çocukların Sorumluluk ve İşbirliği Becerilerinin Gelişimine Etkisinin İncelenmesi [The Examination of the Effect of the Story Based Education Program on the Development of the Responsibility and Cooperation Skills of 60-72 Months Old Children, Yüksek Lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Béreaud, S.R. (1975). Sex Role Images in French Children’s Books. Journal of Marriage and Family, 37(1), 194-207. https://doi.org/10.2307/351043
• Black, C., Seeman, J. & Trobaugh, L. (1999). Using Children’s Literature to Increase Prosocial Behaviors in the Early Years [Master’s thesis]. Saint Xavier University.
• Caldarella, P., & Merell K. W. (1997). Common Dimensions of Social Skills of Children and Cdolescents: A Taxonomy of Positive Behaviors. School Psychology Review, 26(2), 264-278. https://doi.org/ 10.1080/02796015.1997.12085865.
• Camodeca, M. & Goossens, F. A. (2005) Children's Opinions on Effective Strategies to Cope with Bullying: The Importance of Bullying Role and Perspective, Educational Research, 47(1), 93-105, https://doi.org/ 10.1080/0013188042000337587
• Casey, K., Novick, K. & Lourenco, S. F. (2021). “Sixty years of gender representation in children’s books: Conditions associated with overrepresentation of male versus female protagonists”. PLoS ONE 16(12): e0260566. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0260566
• Chandler, T. A., Cook, B., & Dugovics, D. A. (1978). Sex Differences in Self-reported Assertiveness. Psychological Reports, 43(2), 395–402. https://doi.org/10.2466/pr0.1978.43.2.395.
• Çatalcalı Soyer, A. (2009). Okul Öncesi Dönem Çocuk Hikâye Kitapları: Stereotipler ve Kimlikler [Storybooks of the Pre- school Kids: Sterotypes and Identities]. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 13-27. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/181702
• Çiftçi, İ. (2001). Zihinsel Engelli Bireyler İçin Hazırlanan Bilişsel Süreç Yaklaşımına Dayalı Sosyal Beceri Programının Etkililiğinin İncelenmesi [The Effectiveness of Social Skills Training Program Based on Cognitive Process Approach for Mentally Retarded Individuals, Doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Elksnin, L. K., & Elksnin, N. (1998). Teaching Social Skills to Students with Learning and Behavior Problems. Intervention in School and Clinic, 33(3), 131-140. https://doi.org/10.1177/105345129803300301
• Elliott, S. N., & Gresham, F. M. (1993). Social Skills Interventions for Children. Behavior Modification, 17(3), 287-313. https://doi.org/10.1177/01454455930173004
• Elliott, S. N., Barnard, J., & Gresham, F. M. (1989). Preschoolers' Social Behavior: Teachers' and Parents' Assessments. Journal of Psychoeducational Assessment, 7(3), 223-234. https://doi.org/10.1177/073428298900700304 Engel, E. R. (1981). Is unequal treatment of females diminishing in children’s picture books? The Reading Teacher, 34(6), 647-652. https://doi.org/10.2307/20195308
• Eroğul, A.R.Ç. ve Zengen, M. (2009). The Effectiveness of an Assertiveness Training Programme on Adolescents’ Assertiveness Level. Elementary Education Online, 8(2), 485-492. https://core.ac.uk/download/pdf/230031006.pdf
• Eskin, M. (2003). Self-reported Assertiveness in Swedish and Turkish Adolescents: A Cross-cultural Comparison. Scandinavian Journal of Psychology, 44, 7-12. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/1467-9450.t01-1-00315
• Filipović, K. (2018). Gender Representation in Children’s Books: Case of an Early Childhood Setting. Journal of Research in Childhood Education, 32(3), 310-325. https://doi.org/ 10.1080/02568543.2018.1464086
• Göl, M. (2011). Çocuk Edebiyatında Cinsiyet Rolleri: Mustafa Ruhi Şirin ve Ayla Çınaroğlu’nun Eserleri [Gender Roles in Children Literature: Mustafa Ruhi Şirin’s and Ayla Çınaroğlu’s Works, Yüksek Lisans tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Gönen, M., Aydos, E. H. ve Ertürk, H.G. (2012). Social Skills in Pictured Story Books. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 5280-5284. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.06.422
• Gresham, F. M. (1981). Assessment of Children’s Social Skills. Journal of School Psychology, 19(2), 120-133. https://doi.org/10.1016/0022-4405(81)90054-6
• Gresham, F. M. (1993). Social Skills Intervention Guide. Special Services in the Schools, 8(1), 137-158. https://doi.org/10.1300/j008v08n01_07
• Gresham, F. M. (1998). Social Skills Training: Should we raze, remodel, or rebuild? Behavioral Disorders, 24(1), 19-25. https://doi.org/10.1177/019874299802400103
• Gresham, F .M. & Eliott, S .N. (1993). Social Skills Intervention Guide: Systematic Approaches to Social Skills Training. Special Services in the Schools, 8(1), 137-158. https://doi.org/10.1300/J008v08n01_07
• Hamilton, M.C., Anderson, D., Broaddus, M., & Young, K. (2006). Gender Stereotyping and Under-representation of Female Characters in 200 Popular Children’s Picture Books: A Twenty-first Century Update. Sex Roles, 55(11), 757-765. https://doi.org/10.1007/s11199-006-9128-6
• Heintz, K. E. (1987). An Examination of Sex and Occupational-role Presentations of Female Characters in Children’s Picture Books. Women’s Studies in Communication, 10(2), 67-78. https://doi.org/ 10.1080/07491409.1987.11089707
• Hillman, J.S. (1974). An Analysis of Male and Female Roles in Two Periods of Children’s Literature. The Journal of Educational Research, 68(2), 84-88. https://doi.org/10.1080/00220671.1974.10884713
• Johnson, B. ve Christensen, L. (2014). Nicel, Nitel ve Karma Araştırmalarda Örnekleme [Sampling in Quantitative, Qualitative and Mixed Studies] (İ. Budak ve A. Budak, Çev.) S., B. Demir (Ed.), Eğitim Araştırmaları Nicel, Nitel ve Karma Yaklaşımlar [Educational Research Quantitative, Qualitative, And Mixed Approcahes] (ss. 215-242). Ankara: Eğiten Kitap.
• Kahraman, P. B. ve Özdemir, H. (2019). Resimli Çocuk Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Acısından İncelenmesi [Examination of Children's Picture Books in Terms of Gender Roles]. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(27), 64-85. https://doi.org/ 10.29329/mjer.2019.185.4
• Kapkıner, E. (2019). Sevim Ak’ın Çocuk Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları Bağlamında İncelenmesi [A Review of Sevim Ak’s Children’s Books in the Context of Gender Stereotypes, Yüksek Lisans tezi]. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• Kapkıran, A. N., Ivrendi, B. A. ve Adak, A. (2006). Okulöncesi Çocuklarında Sosyal Beceri: Durum Saptaması [Social Skills in Pre-School Children: Status Determination]. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(19), 19-28. https://app.trdizin.gov.tr
• Karaaslan, C. (2019). Anonim Türk Masallarında Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Kadın [The Woman in the Context of Gender in Anonymous Turkish Tale, Yüksek Lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Karatay, H. (2007). Dil Edinimi ve Değer Öğretimi Sürecinde Masalın Önemi ve İşlevi [The Importance and Function of the Fairy Tale in the Process of Language Acquisition and Value Teaching.]. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 463-475. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26115/275130
• Kaya, Z. ve Karaca, R.(2018). Ergenlerin Atılganlık ve Sürekli Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi [Investigating Adolescents’ Assertiveness and Trait Anxiety Levels Based on Certain Variables]. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1490-1516. https://doi.org/10.23891/efdyyu.2018.113
• Kaynak, D. (2017). Okul Öncesi Hikâye ve Masal Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet Rolleri [Gender Roles in Preschool Story and Fable Books, Yüksek Lisans tezi]. Recep Tayip Erdoğan Üniversitesi.
• Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi. [Document Analysis as a Qualitative Data Analysis Method] Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 170-189. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1156348 Kolbe, R., & Voie, J. C. L. (1981). Sex-Role Stereotyping in Preschool Children’s Picture Books. Social Psyhology Quarterly, 44(4), 369-374. https://doi.org/10.2307/3033906
• Kolikpınar, M. (2017). Dede Korkut Anlatılarında Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Dil [Language in the Context of Gender in Dede Korkut Narratives, Yüksek Lisans tezi]. Ardahan Üniversitesi.
• Korem, A.; Horenczyk, G. ve Tatar, M. (2012). Inter-group and Intra-group Assertiveness: Adolescents' Social Skills Following Cultural Transition. Journal of Adolescence, 35(4), 855-862. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2011.12.002.
• Köseler, F. (2009). Okul Öncesi Öykü ve Masal Kitaplarında Cinsiyet Olgusu [Gender in Story and Fairytale Books for Preschool Children, Yüksek Lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
• Lincoln, Y. S. and Guba, G. (1985). Naturalistic Inquiry. California: Sage Publication.
• Lynch, Lisa (2016), “Where Are All the Pippis?: The Under-representation of Female Main and Title Characters in Children’s Literature in the Swedish Preschool”, Sex Roles, 75(9), 422-433. https://doi.org/10.1007/s11199-016-0637-7
• McCabe, Janice /Fairchild, Emily/ Grauerholz, Liz/ Pescosolido, Bernice A./ Tope, Daniel (2011). “Gender in Twentieth-century Children’s Books: Patterns of Disparity in Titles and Central Characters”. Gender and Society, 25(2), 197-226. https://doi.org/10.1177/0891243211398358.
• McDonald, S. M. (1989). Sex Bias in the Representation of Male and Female Characters in Children’s Picture Books. The Journal of Genetic Psychology, 150(4), 389-401. https://doi.org/ 10.1080/00221325.1989.9914605
• Merrell, K.W., & Gimpel, G.A. (1998). Social Skills of Children and Adolescents Conceptualization, Assement, Treatment. New York: Psycology Press New York and London.
• Merriam, S. B. (2013). Dokümanlardan Verilerin Toplanması [Collection of Data from Documents] (S. Turan ve H. Özen, Çev.) S. Turan (Ed.), Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber [A Guide to Qualitative Research Design and Practice] (ss.131-155). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Ogilvy, C. M. (1994). Social Skills Training with Children and Adolescents: A Review of the Evidence on Effectiveness. Educational Psychology, 14(1), 73-83. https://doi.org/10.1080/0144341940140105
• Oğus Rollas, B. (2017). 0-6 Yaş Resimli Çocuk Hikâye Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet İnşası [Gender Presentation in Picture Child Story Books for Ages 0-6, Yüksek Lisans Tezi]. Yaşar Üniversitesi.
• Oğuzkan, A.F. (2021). Çocuk Edebiyatı [Children’s Literature]. (11. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Olczak, P. V., & Goldman, J. A. (1981). Relationship Between Self-actualization and Assertiveness in Males and Females. Psychological Reports, 48(3), 931-937. https://doi.org/10.2466/pr0.1981.48.3.931
• Onyeizugbo, E.U. (2003). Effects of Gender, Age, and Education on Assertiveness in a Nigerian Sample. Psychology of Women Quarterly, 27, 12-16. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1111/1471-6402.t01-2-00002 Özdemir, N. ve Çapar, M. (2019). Atılganlık Kavramı ve Psikiyatri Hemşireliğindeki Önemi. [The Concept of Assertiveness and Its Importance in Psychiatric Nursing] EJONS International Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences, 3(8), 125-133. http://www.ejons.co.uk
• Özkan, U. B. (2021). Eğitim Bilimleri Araştırmaları İçin Doküman İnceleme Yöntemi [Document Analysis Method for Educational Science Research] (4.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Paeezy, M.; Shahraray, M. & Abdi, B. (2010. Investigating the Impact of Assertiveness Training on Assertiveness, Subjective Well-being and Academic Achievement of Iranian Female Secondary Students. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1447-1450. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.07.305.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri [Qualitative Research and Evaluation Methods] (Bütün, M ve Demir, S. B., Ed.). Pegem Akademi. Peneva, I., & Mavrodiev, S. (2013). A Historical Approach to Assertiveness. In Psychological Thought, 6(1), 3-26. https://doi.org/10.23668/psycharchives.1912
• Poarch, R., & Monk Turner, E. (2001). Gender Roles in Children’s Literature: A Review of Non-award-winning “easy-to-read” Books. Journal of Research in Childhood Education, 16(1), 70-76. https://doi.org/10.1080/02568540109594975
• Politis, D. (2022). Gender in Children’s Literature: Through or Beyond Conventions?. Advances in Literary Study, 10, 129-140. https://doi: 10.4236/als.2022.102010
• Rives, B., Smith, T., & Staples, G. (2000). Improving student social skills through the use of children’s literature [Master’s thesis]. Saint Xavier University. https://eric.ed.gov/?id=ED444161
• Roper, E. A., & Clifton, A. M. (2013). The Representation of Physically Active Girls in Children’s Picture Books. Quarterly for Exercise and Sport, 84(2), 147-156. https://doi.org/10.1080/02701367.2013.784844
• Salman Erden, Y. T. (2019). Resimli Çocuk Kitaplarındaki Toplumsal Cinsiyet Olgusunun İncelenmesi [Investigation of the Social Gender in Picture Children’s Books, Yüksek Lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
• Segal, E. (1981). Picture Books and Princesses: The Feminist Contribution. Children’s Literature Association Quarterly, 1981 proceedings, 77-83. https://doi.org/10.1353/chq.1981.0000
• Sever, S. (2005). Çocuk, Yazın ve Yaşam [Child, Literature and Life.]. Çoluk Çocuk Dergisi. 46, 30-34.
• Sever, S. (2007). Çocuk Edebiyatının Çocuğun Gelişim Sürecindeki Yeri ve Önemi [The Place and Importance of Children's Literature in the Child's Development Process]. Z. Güneş (Ed.), İlköğretimde Çocuk Edebiyatı [Children's Literature in Primary Education](ss.3-37). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
• Sever, S. ve Aslan, C. (2011, Ekim). Çocuk Edebiyatı Yapıtlarında Karakter Çerçevesinin Oluşturulmasında Cinsiyet Rollerinin Sunuluşu [Presentation of Gender Roles in Creating the Character Framework in Children's Literature Works]. III. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu (Bildiriler ve Atölye Çalışmaları). Ankara Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Uygulama ve Araştırma Merkezi (ÇOGEM), Ankara.
• Spence, S. H. (1983). Teaching Social Skills to Children. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 24(4), 621-627. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.1983.tb00138
• Spence, S. H. (2003). Social Skills Training with Children and Young People: Theory, Evidence and Practice. Child and Adolescent Mental Health, 8(2), 84-96. https://doi.org/10.1111/1475-3588.00051
• Şahin,S., Işıtan, S. ve Ünal, F. (2011). Yerli ve Çeviri Okul Öncesi Çocuk Kitaplarının Karakter, Benlik Kavramı ve Prososyal Davranışlar Açısından İncelenmesi [ Investigation of Native and Translated Preschool Children's Books in the Character Traits, Self-concept and Prosocial Behaviors]. III. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiri Kitabı (ss.1021-1028). 05-07 Ekim 2011 ÇOGEM. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Şimşek, M. (2019). Feyza Hepçilingirler’in Çocuklara Yönelik Yazmış Olduğu Eserlerinde Toplumsal Cinsiyet Yansımaları [Gender Reflections in Feyza Hepçiligirler’s Works for Children, Yüksek Lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Tatar, A., Özdemir, H., Haşlak, F. D., Atsızelti, Ş., Özüdoğru, M. T., Çavuşoğlu, F., Çelikbaş, B., Uysal, A. R., Toklu, N., Uyğur, G., Astar, M. ve Saltukoğlu, G. (2018). Yetişkinler için A Sosyal Beceri Ölçeği’nin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi [Development and Investigation of Psychometric Properties of "A SocialSkills Test for Adults"]. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(68), 69-88. https://doi.org/10.16992/ASOS.13508
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri [Content Analysis and Application Examples for Verbal, Written and Other Materials](1. Baskı). İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Timmins, F. & McCabe, C. (2005), How assertive are nurses in the workplace? A Preliminary Pilot Study. Journal of Nursing Management, 13, 61-67. https://doi.org/10.1111/j.1365-2834.2004.00492.x
• Tognoli, J., Pullen, J., & Lieber, J. (1994). Domestic and Work Locations of Characters in Children's Books. Children's Environments, 11(4), 272-280. https://doi.org/10.2307/41514948
• Turner Bowker, D. M. (1996). Gender Stereotyped Descriptors in Children’s Picture Books: Does ”curious Jane” exist in the literature? Sex Roles, 35(7-8), 461-488. https://doi.org/10.1007/bf01544132
• Türer, H. (2010). Zihinsel Engelli Öğrencilere Teşekkür Etme ve Özür Dileme Becerilerinin Öğretiminde Doğrudan Öğretim Yönteminin Etkililiği [Students with Intellectual Disabilities the Skills and Gaining a Direct Apology to Investigate the Effectiveness of Teaching Methods, Yüksek Lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Ünelöz, G. (2017). Ödüllü Çocuk Romanların Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları Bağlamında İncelenmesi [ Investigation of the Award-winnig Children’s Novels in the Context of Gender Stereotypes, Yüksek Lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Voltan Acar, N., Arıcıoğlu, A., Gültekin, F. ve Gençtanırım, D. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Güvengenlik Düzeylerinin İncelenmesi [Assertiveness Level of Universtiy Students]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 342-350. http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/566-published.pdf
• Weitzman, L., Eifler, D., Hokada, E. & Ross, C. (1972), Sex-role Socialization in Picture Books for Preschool Children, American Journal of Sociology, 77 (6), 1125-1150. https://www.jstor.org/stable/2776222#metadata_info_tab_contentsWester, S.R., Vogel, D.L.,
• Wester, S.R., Vogel, D.L., Pressly, P.K., & Heesacker, M. (2002). Sex differences in emoiton: A critical review of the literature and implications for consueling psychology. The Counseling Psychologist, 30(4), 630-652. https://doi.org/10.1177/00100002030004008
• Yaycı, L. ve Düşmez, İ. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri Tutumları ve Atılganlık Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelenmesi [Examining of Assertiveness Level and Gender Roles Attitude of University Students According to Some Demographic Characteristics]. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 34-62. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erziefd/issue/24415/258751
• Yener, T. (2020). Okul Öncesi Hikâye Kitaplarındaki Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Kitabın Metinsel İçeriği ve Kitabın Resimleri Açısından İncelenmesi [Anaysis of the Gender Roles in the Pre-school Stroy Books in Terms of the Text’s Content and the Pictures of the Book, Yüksek Lisans tezi]. İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri [Qualitative Research Methods in the Social Sciences] (9.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yoshioka, M. (2000). Substantive Differences in the Assertiveness of Low-income African American, Hispanic, and Caucasian Women. The Journal of Psychology, 134(3), 243-259. https://doi.org/10.1080/00223980009600865