Rusya Federasyonu Ceza Hukukunda Suça İştirak

Yıl 2018, Cilt: 67 Sayı: 4, 735 - 782, 07.02.2019

Emin Hüseyinoğlu

Öz

Bir kişi tarafından işlenebilen bir suçun, birden fazla kişi tarafından işlenmesi durumunda suça iştirakten söz edilir. Ceza hukukunun en önemli konularından biri olan suça iştirak konusunda farklı devletler farklı düzenlemelere yer vermiştir. Suça iştirak konusunda, Türk ceza hukuku ile Rusya Federasyonu ceza hukuku arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. 

Örneğin Türk ceza hukukunda, suça iştirakten dolayı sorumlu tutulabilmek için ilgili suçun en azından teşebbüs aşamasına varmış olması gerekir. Rusya Federasyonu ceza hukukunda ise suça iştirakten dolayı sorumlu tutulabilmek için ilgili suçun hazırlık aşamasına varmış olması yeterli olabilmektedir. Türk Ceza Kanunu’nda suçun iştirak halinde işlenmesi genel cezayı ağırlaştırıcı neden olarak öngörülmemiştir. Rusya Federasyonu Ceza Kanunu’nda ise suçun iştirak halinde işlenmesi, genel cezayı ağırlaştırıcı neden olarak öngörülmüştür.

Bu çalışmada Rusya Federasyonu ceza hukukunda yer alan suça iştirak konusu; suça iştirakin hukuki niteliği ve cezalandırılması konusunda sistemler, suça iştirakin tarihsel gelişimi, suça iştirakin şartları, suça iştirakin türleri, suça iştirakin cezası, özgü suçlara iştirak, failin aşırılığı, iştirak halinde işlenen suçlarda gönüllü vazgeçme başlıkları altında incelenmektedir. 

Çalışmanın Türk okuruna yönelik olması sebebiyle, çalışmada ayrıca Rusya Federasyonu Ceza Kanunu’nda yer alan iştirak hükümleri ile Türk Ceza Kanunu’nda yer alan iştirak hükümleri arasında karşılaştırmalar yapılmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Rusya Federasyonu, Ceza Hukuku, Suça İştirak, Gönüllü Vazgeçme, SSCB Ceza Kanunu

Participation to Crime in the Criminal Law of the Russian Federation

Öz

When a crime which can be committed by a single individual is committed by more than one individual, it refers to the act of participation to crime. Being one of the most important topics in the Criminal Law, different states make reference to different regulations with regards to the participation to crime. Significant differences also exist between the Turkish and Russian Criminal Law with respect to the issue of participation. For instance, in terms of the Turkish Criminal Law, the responsibility for the participation to crime depends at least on the existence of a stage characterized with an attempt to crime whereas for the Russian Criminal Law, the stage characterized by preparatory acts to the eventual commission of crime is satisfactory for the responsibility with the participation. Turkish Penal Code does not prescribe an aggravation of general punishment for crimes committed with participation. On the other hand, Russian Penal Code prescribes participation to crime as a reason for the aggravation of general punishment. This study analyzes the issue of participation in Russian Federation’s Penal Code under the titles as follows: systems about the legal characteristics of crime and punishment, historical development of participation to crime, conditions for participation, types of participation to crime, punishment for participation, participation to the crimes of special status of the subject/perpetrator, intemperance of the perpetrator, voluntary abandonment from crimes committed with participation. Since the study aims the Turkish readers, provisions in the Penal Codes of Russian Federation and Turkey will be compared with reference to participation. 

Anahtar Kelimeler

Russian Federation, Criminal Code, Participation to Crime, Voluntary Abandonment, USSR Penal Code

Kaynakça

• ARTUK Mehmet Emin – GÖKÇEN Ahmet – YENİDÜNYA A. Caner, Ceza Hukuku, Genel Hükümler, 4. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2009.
• BEZBORODOV Dmitriy, Vidı Souçastnikov Prestupleniya (Suça İştirak Türleri), Redaksonno-izdatelskaya Labaratoriya Sankt-Peterburskogo Yuridiçeskogo İnstituta (Filiala) Akademii Generalnoy Prokraturı RF, Sankt-Peterburg 2013.
• BURÇAK Fedor, Uçeniye o Souçastiyii po Sovetskomu Ugolovnomu Pravu (Sovyet Ceza Hukukuna Göre İştirak Hakkında Öğretim), İzdatelstvo Naukova Dumka, Kiev 1969.
• CENTEL Nur – ZAFER Hamide – ÇAKMUT Özlem, Türk Ceza Hukukuna Giriş, 5. Bası, Beta Yayınları, İstanbul 2008.
• ÇUÇAEV Aleksandr – NIRKOVA Natalya (Ed.), Ugolovnoye Pravo Rossii (Rusya Ceza Hukuku), Obşaya Çast (Genel Kısım), Uçebnik (Ders Kitabı), İzdatelstvo Feniks, Rostov-na-Donu 2009.
• DEMİRBAŞ Timur, Ceza Hukuku, Genel Hükümler, 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2007.
• DÖNMEZER Sulhi – ERMAN Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Genel Kısım, Cilt 2, 11. Bası, Beta Yayınları, İstanbul 1999.
• GRİŞAEV Pavel – KRİGER German, Souçastiye po Sovetskomu Ugolovnomu Pravu (Sovyet Ceza Hukukuna Göre İştirak), İzdaletstvo Gosyurizdat, Moskva 1959.
• HAFIZOĞULLARI Zeki – ÖZEN Muharrem, Türk Ceza Hukuku, Genel Hükümler, 3. Baskı, US-A Yayıncılık, Ankara 2010.
• HAKERİ Hakan, Ceza Hukuku, Genel Hükümler, 20. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2017.
• HÜSEYNOV Emin, Rusya Federasyonu Ceza Hukukunda Suça Teşebbüs, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2011.
• İÇEL Kayıhan – EVİK A. Hakan, Ceza Hukuku, Genel Hükümler, 2. Kitap, 4. Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 2007.
• KOCA Mahmut – ÜZÜLMEZ İlhan, Türk Ceza Hukuku, Genel Hükümler, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2008.
• KOCA Mahmut – ÜZÜLMEZ İlhan, Türk Ceza Hukuku, Özel Hükümler, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2015.
• KOMİSSAROV Vladimir (Ed.), Rossiyskoye Ugolovnoye Pravo (Rus Ceza Hukuku), Obşaya Çast (Genel Kısım), İzdatelskiy Dom Piter, Sankt-Peterburg 2005.
• KOROLKOV A. (Ed.), Kommentariy k Ugolovnomu Kodeksu Rossiyskoy Federasii (Rusya Federasyonu Ceza Kanunu’nun Şerhi), İzdatelstvo EKSMO, Moskva 2004.
• KOZAÇENKO İvan – NEZNAMOVA Zinaida (Ed.), Ugolovnoye Pravo (Ceza Hukuku), Obşaya Çast (Genel Kısım), İzdatelskaya Gruppa İNFRA.M-NORMA, Moskva 1997.
• KOZAÇENKO İvan (Ed.), Ugolovnoye Pravo (Ceza Hukuku), Obşaya Çast (Genel Kısım), Uçebnik (Ders Kitabı), İzdaletstvo Norma, Moskva 2008.
• KOZLOV Anatoliy, Souçastiye (İştirak), Tradisii i Realnost (Genenek ve Gerçeklik), İzdatelstvo Yuridiçeskiy Sentr PRESS, Sankt-Peterburg, 2001.
• KUDRYAVSEV Vladimir – LUNEEV Viktor – NAUMOV Anatoliy (Ed.), Ugolovnoye Pravo Rosii (Rusya Ceza Hukuku), Obşaya Çast (Genel Kısım), İzdatelstvo Yurist, Moskva 2006.
• MİHLİN Aleksandr (Ed.), Ugolovnoye Pravo Rossiyskoy Federasii (Rusya Federasyonu Ceza Hukuku), Obşaya Çast (Genel Kısım), İzdatelstvo Yurist, Moskva 2004.
• NAUMOV Anatoliy (Tercüme: QURBANOV H.), Rusya Cinayet Hüququ, Ümumi Hisse, Qanun Neşriyyatı, Bakı 1998.
• ÖNDER Ayhan, Ceza Hukuku Dersleri, Filiz Kitabevi, İstanbul 1992.
• ÖZBEK Veli – KANBUR Nihat – BACAKSIZ, Pınar – DOĞAN, Koray – TEPE İlker, Türk Ceza Hukuku, Genel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2010.
• ÖZGENÇ İzzet, Türk Ceza Hukuku, Genel Hükümler, 5. Bası, Seçkin Yayınevi, Ankara 2010.
• ÖZTÜRK Bahri – ERDEM Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 10. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2008.
• TOROSLU Nevzat, Ceza Hukuku, Genel Kısım, Savaş Yayınevi, 13. Baskı, Ankara 2009.
• RAROG Aleksey – ESAKOV Gennadiy – ÇUÇAEV Aleksandr – STEPALİN Valeriy, Ugolovnoye Pravo Rossii (Rusya Ceza Hukuku), Çasti Obşaya i Osobennaya (Genel ve Özel Kısımlar), İzdatelstvo Prospekt, Moskva 2008.
• RAROG Aleksey (Ed.), Ugolovnoye Pravo Rosii (Rusya Ceza Hukuku), Obşaya Çast (Genel Kısım), İzdatelstvo EKSMO, Moskva 2008.
• SEMENDEROV Firudin, Cinayet Hüququ, Ümumi Hisse, Digesta Neşriyyatı, Bakı 2007.
• SOYASLAN Doğan, Ceza Hukuku, Genel Hükümler, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2016.
• VETROV Nikolay – LYAPUNOV Yuriy, Ugolovnoye Pravo (Ceza Hukuku), Çast Obşaya-Çast Osobennaya (Genel Kısım-Özel Kısım), İzdatelstvo Yurisprudensiya, Moskva 2007.
• ZELİNSKİY Anatoliy, Souçastiye v Prestuplenii (Suça İştirak), İzdatelstvo Volgogradskaya Pravda, Volgograd 1971.
• İNTERNET KAYNAKLARI
• Moskova Bölge Mahkemesi’nin 05.10.2010 Tarih ve 2-83/10 No.lu Kararı, http://sudact.ru/regular/doc/eCetyBKj2Tdn/, Erişim: 16.02.2017.
• Rusya Federasyonu Anayasa Mahkemesi’nin 16.6.1998 Tarih ve 19-P No.lu Kararı, http://constitution.ru/decisions/12011948/12011948.htm, Erişim: 25.7.2016.
• Rusya Federasyonu Anayasa Mahkemesi’nin 19.11.2009 Tarih ve 1344-O-R No.lu Kararı, https://rg.ru/2009/11/27/postanovlenie-ks-dok.html, Erişim: 13.06.2016.
• Rusya Federasyonu Yüksek Mahkemesi’nin Resmi Web Sitesi, http://www.supcourt.ru, Erişim: 17.02.2017.
• TELNOV Petr, Otvetstvennost za Uçastiya v Prestuplenii (Suça İştirak Etmekten Dolayı Sorumluluk), İzdatelstvo Yuridiçeskaya Literatura, Moskva 1974 http://library.nlu.edu.ua/POLN_TEXT/077.html#g2p4, Erişim: 28.1.2017.