NOTERLERİN TAŞINMAZ SATIŞ SÖZLEŞMESİ DÜZENLEMESİNE İLİŞKİN HUKUKİ ESASLAR

Yıl 2023, Cilt: 72 Sayı: 1, 143 - 182, 28.03.2023

Süha Tanrıver , Mehmet Serkan Ergüne

https://doi.org/10.33629/auhfd.1245835

Cited By: 4

Öz

Noterlik Kanununda yapılan değişiklikle noterlere de tapu müdürlüklerinin yanı sıra taşınmaz satış sözleşmesi yapma yetkisi verilmiştir. Noterlik Kanunu m. 61/A hükmü, taşınmaz mülkiyetinin nakli sürecinde sadece borçlandırıcı işlem (satış sözleşmesi) safhasına ilişkin olması gerektiği hâlde kanun koyucu, tapu uygulamasının etkisiyle bunu aşacak şekilde düzenleme getirmiş; satış sözleşmesinin içinde tek taraflı tasarruf işlemi olan tescil talebinin de yer alacağını kurgulamıştır. Taşınmaz satış sözleşmesinin noterler tarafından da yapılabilmesi imkânının bir sonucu olarak noterlerin ağırlaştırılmış kusursuz sorumluluğu, bu işlemlerden doğabilecek zararı kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu çalışmada evvela, noterlere taşınmaz satış sözleşmesi düzenleme imkânı getiren hüküm, eleştirel bir bakış açısıyla irdelenmiş; düzenlemede öngörülen hukuki yapı bütün yönleriyle ele alınmıştır. Ardından noterlerin taşınmaz satış sözleşmesi düzenlerken uyması gereken usûl ve esaslar açıklanmıştır. Çalışmanın son başlığında, taşınmaz satış sözleşmesinin düzenlenmesinden dolayı oluşan zarardan noterlerin sorumluluğunun hukuki niteliği ve bu sorumluluğun doğumu için aranan koşullar incelenmiş; noterin diğer sorumlularla birlikte zarar görene karşı müteselsil sorumlu olup olmadığı ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Noter, taşınmaz, satış sözleşmesi, tapu sicili, kusursuz sorumluluk

Kaynakça

• Akil, Cenk. “Noterlerin İlgilileri Aydınlatma Yükümlülüğü”, Ankara Barosu Dergisi. 2022, Sayı: 3, s. 219-233.
• Aral, Fahrettin ve Ayrancı, Hasan. Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri. Ankara: Yetkin, 2020.
• Budak, Ali Cem, Karaaslan, Varol, Apaydın, Eylem ve Aydemir, Fatih. Avukatlık ve Noterlik Hukuku. İstanbul: Filiz, 2021.
• Çetin Süleyman ve Ateş Derya. Avukatlık ve Noterlik Hukuku. Ankara: Seçkin, 2021.
• Eren, Fikret. Mülkiyet Hukuku. Ankara: Yetkin, 2020.
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Yetkin, 2020 (Borçlar Hukuku Özel Hükümler).
• Ergüne, Mehmet Serkan. Taşınır Mülkiyeti. İstanbul: On İki Levha, 2017.
• Ergüne, Mehmet Serkan ve Kurşun, Ali Suphi. İstanbul Şerhi Türk Borçlar Kanunu Cilt 1. İstanbul: Vedat, 2019.
• Esener, Turhan ve Güven, Kudret. Eşya Hukuku. Ankara: Yetkin, 2017.
• Gürsoy, Kemal T., Eren, Fikret, Cansel, Erol. Türk Eşya Hukuku. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 1982.
• Haab, Robert, Simonius, August, Scherrer, Werner ve Zobl, Dieter. Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch (ZK), IV. Band, Das Sachenrecht, Erste Abteilung, Das Eigentum, Art. 641-729 ZGB. Zürich: Schulthess, 1977.
• Hädrich-Riedenklau, Ulrike. Notarielle Rechtsbetreuung. Frankfurt am Main, Bern, New York, Paris: Peter Lang, 1990.
• Handkommentar zum Schweizer Privatrecht (CHK/Yazar). Sachenrecht, Art. 641-977 ZGB. Herausgeber: Peter Breitschmid/Alexandra Jungo. Zürich: Schulthess, 2016.
• Basler Kommentar (BSK/Yazar). Zivilgesetzbuch II, Art. 457-977 ZGB. Herausgeber: Thomas Geiser, Stephan Wolf. Basel: Helbing Lichtenhahn, 2019.
• Berner Kommentar (BK/Yazar). VI/2/1/3, Der Grundstückkauf, Art. 216-221 OR, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Obligationenrecht, Die einzelnen Vertragsverhältnisse, Kauf und Tausch. Bern: Stämpfli, 1997.
• Kocaağa, Köksal. “Sözleşmenin Kurulabilmesi İçin Tarafların İrade Beyanları Arasındaki Uygunluğun Kapsamında Yer Alması Gereken Noktalar”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi. Sayı: 79, 2008, s. 73-102.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip. Türk Medeni Hukukunda Gayrimenkul Satış Vaadi. İstanbul: Sulhi Garan Matbaaası, 1959.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip. Borçlar Hukukuna Giriş, Hukukî İşlem, Sözleşme. İstanbul: Filiz, 2017 (Borçlar Hukukuna Giriş, Hukukî İşlem, Sözleşme).
• Köprülü, Bülent ve Kaneti, Selim. Sınırlı Aynî Haklar. İstanbul: Fakülteler Matbaası, 1982-1983.
• Kurt, Leyla Müjde. “Noterlerin Hukukî Sorumluluğu”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Cilt: XVIII, Sayı: 2, 2014, s. 85-118.
• Liver, Peter. Schweizerisches Privatrecht, Band V/1, Sachenrecht. Basel: Helbing & Lichtenhahn, 1977.
• Nart, Serdar. “Noterlerin Hukukî Sorumluluğu”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. Cilt: 11, Özel Sayı, 2009, s. 425-452.
• Nomer, Halûk N. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Beta, 2021.
• Nomer, Halûk N. ve Ergüne, Mehmet Serkan. Eşya Hukuku. İstanbul: On İki Levha, 2022.
• Oğuzman, M. Kemal ve Öz, M. Turgut. Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 1. İstanbul: Vedat, 2022 (Cilt 1).
• Oğuzman, M. Kemal ve Öz, M. Turgut. Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 2. İstanbul: Vedat, 2022 (Cilt 2).
• Oğuzman, M. Kemal, Seliçi, Özer ve Oktay-Özdemir, Saibe. Eşya Hukuku. İstanbul: Filiz, 2022.
• Oktay-Özdemir, Saibe. “Yargıtay Uygulaması Işığında Noterlerin Hukuki Sorumluluklarının Dayandığı Esas ve Sorumluluğun Koşulları”, Prof. Dr. Yavuz Alangoya İçin Armağan. İstanbul: Alkım, 2007, s. 693-714.
• Orell Füssli Kommentar (OFK/Yazar). ZGB, Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch. Herausgeber: Jolanta Kren Kostkiewicz, Stephan Wolf, Marc Amstutz, Roland Fankhauser. Zürich: Orell Füssli, 2021.
• Orta, Elif. Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesi. İstanbul: On İki Levha, 2022.
• Pekcanıtez, Hakan ve Meriç, Nedim. Medeni Usul Hukukunda Feri Müdahale. İstanbul: On İki Levha, 2020.
• Pekmez, Cüneyt. Tapu Sicilinin Tutulmasından Devletin Sorumluluğu. İstanbul: On İki Levha, 2013.
• Serozan, Rona. “Taşınır Eşya Mülkiyetinin Devrinde: Ayni Tasarruf Sözleşmesinin Borçlanma Sözleşmesinden Ayrılığı ve Soyutluğu. Ayrıca: Ayni Hakkın Sona Erme Bakımından Borçlanma Sözleşmesinden Bağımsızlığı”, Prof. Dr. Tahir Çağa’nın Anısına Armağan. İstanbul: Beta, 2000, s. 397-412.
• Sirmen, A. Lâle. Eşya Hukuku. Ankara: Yetkin, 2022.
• Tandoğan, Halûk. Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri C. I/1. İstanbul: Vedat, 2008.
• Tanrıver, Süha. “Avrupa Birliği Ülkelerinde Noterlik ve Noterlik Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Taslağı’nın Getirdikleri”, Noterlik Hukuku’na İlişkin İncelemeler (1993-2011). Ankara: Adalet, 2011, s. 41-63.
• Tanrıver, Süha. “Noterlerin İşlevleri Alanında Yeni Gelişmeler”, Noterlik Hukuku’na İlişkin İncelemeler (1993-2011). Ankara: Adalet, 2011, s. 65-79 (Noterlerin İşlevleri).
• Tanrıver, Süha. Medenî Usûl Hukuku Cilt I. Ankara: Yetkin, 2021 (Usûl).
• Tanrıver, Süha. Avukatlık ve Noterlik Hukuku. Ankara: Yetkin, 2023 (Avukatlık ve Noterlik Hukuku).
• Taşatan, Caner. Sözleşmenin Kurulması. İstanbul: On İki Levha, 2021.
• Tekben, Tuğçe. “Noterin Hukuki Statüsü ve Noterlik Kanunu’nun 162. Maddesi Uyarınca Sorumluluğu Üzerine Bir İnceleme”, İzmir Barosu Dergisi. Eylül 2021, Sayı: 3, s. 69-150.
• Tekinay, Selâhattin Sulhi, Akman, Sermet, Burcuoğlu, Halûk ve Altop, Atillâ. Tekinay Eşya Hukuku Cilt I. İstanbul: Filiz, 1989.
• von Tuhr, Andreas ve Peter, Hans. Allgemeiner Teil des Schweizerischen Obligationenrechts, Band I. Zürich: Schulthess, 1979.
• Ulukapı, Ömer ve Atalı, Murat. Noterlik Hukuku. Konya: Mimoza, 2013.
• Uzun Kazmacı, Özge. Taşınmaz Mülkiyetinin Devrinde İradi Temsil. Ankara: Yetkin, 2022.