Alman Ceza Hukukunda İyileştirme ve Güvenlik Tedbirlerinin Tatbikinde Ölçülülük

Yıl 2024, Cilt: 73 Sayı: 2, 791 - 835, 07.08.2024

Hüsnü Sefa Eryıldız

https://doi.org/10.33629/auhfd.1388896

Öz

Alman Hukuku’nda anayasal düzeyde tanınan ölçülülük ilkesi, savunma işlevi açısından temel hakların özgürlüğü koruyucu niteliğine ve hukuk devleti ilkesine dayandırılmaktadır. İyileştirme ve güvenlik tedbirleri alanında da hukuka uygunluğun üstün kamu yararına dayandırılması, bakış açısını kamusal ve bireysel yararlar arasında ortaya çıkan çatışma halinde tatbik edilen ölçülülük ilkesine yöneltmektedir. Nitekim bu alanda ölçülülük ilkesine Alman Ceza Kanunu’nun 62. maddesinde açıkça yer verilmiştir. Düzenleme ile tehlike arz eden faile yüklenen ve kusuru aşan özel yükümlülükler bakımından – her şeyden önce faşizm dönemindeki yaygın kullanım izlenimi de dikkate alınarak – ek bir güvence sağlanması amaçlanmıştır. Ölçülülük ilkesinin yalnızca iyileştirme ve güvenlik tedbirlerine karar verme veya bu kararların içeriğini oluşturmada değil, aynı zamanda tedbirlerin derecelendirilmesi, infazı, biçimlendirilmesi, devamı, tatbik süresi, ertelenmesi, ertelemenin kaldırılması ve içtimaı bakımından da geçerli olduğu kabul edilmektedir.
Bu çalışmada, Alman Ceza Hukuku’nda ölçülülük ilkesinin iyileştirme ve güvenlik tedbirleri alanında tatbikine ilişkin koşullar Alman Ceza Kanunu’nun 62. maddesi kapsamında ele alınmıştır. Bu bağlamda maddenin tarihsel gelişimi, ihdas nedenleri, uygulama alanı ve uygulanma koşulları ile ölçülülük ilkesine aykırılığın sonuçları öğreti görüşleri ve yüksek mahkeme kararları doğrultusunda incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik Tedbirleri, İyileştirme Tedbirleri, Ölçülülük, Aşırılık Yasağı, Ölçülülüğün Somutlaştırılması

PROPORTIONALITY OF APPLICATION IN REHABILITATION AND SECURITY MEASURES IN GERMAN CRIMINAL LAW

Öz

In German law, the principle of proportionality recognized at the constitutional level is based on the protective quality of fundamental rights in terms of defense function and the principle of the rule of law. The grounding of legality in the field of rehabilitation and security measures on the paramount public interest shifts the perspective to the principle of proportionality applied in the event of conflicts between public and individual benefits. Indeed, the principle of proportionality in this field is explicitly mentioned in Article 62 of the German Criminal Code. The regulation aims to provide an additional guarantee concerning the special obligations imposed on the dangerous offender that exceed his fault, - primarily, taking into account the impression of its widespread use during the fascist era. It is acknowledged that the principle of proportionality is valid not only in deciding on or forming the content of rehabilitation and security measures but also in their grading, enforcement, shaping, continuation, application period, postponement, withdrawal of the postponement, and aggregation.
In this study, the conditions for the application of the principle of proportionality in the field of rehabilitation and security measures in German Criminal Law have been examined within the scope of Article 62 of the German Criminal Code. In this context, the historical development, establishment reasons, scope of application, conditions of application and the consequences of violations of the proportionality principle, have been examined in line with doctrinal opinions and supreme court decisions.

Anahtar Kelimeler

Security Measures, Rehabilitative Measures, Proportionality, Prohibition of Excessiveness, Concretization of Proportionality

Kaynakça

• Eschelbach, Ralf. “Strafgesetzbuch”, Kommentar, Herausgegeben von: Holger Matt. Joachim Renzikowski. München: Verlag Franz Vahlen, 2013.
• Fischer, Thomas. Strafgesetzbuch und Nebengesetze. München: Verlag C. H. Beck, 2008.
• Gödekli, Mehmet. Ceza Hukukunda Güvenlik Tedbirleri ve Muhakeme Usulü. Ankara: Adalet, 2020.
• Heger, Martin. “Strafgesetzbuch”, Kommentar, Herausgegeben von: Karl Lackner, Kristian Kühl, Martin Heger. München: Verlag C. H. Beck, 2023.
• Jescheck, Hans-Heinrich ve Weigend, Thomas. Lehrbuch des Strafrechts, Allgemeiner Teil. Berlin: Duncker & Humbolt, 1996.
• Kaspar, Johannes. “Strafgesetzbuch”, Kommentar, Herausgegeben von: Helmut Satzger, Wilhelm Schluckebier, Gunter Widmaier, §§ 61–64. Hürth: Carl Heymanns Verlag, 2014.
• Kinzig, Jörg. “Strafgesetzbuch”, Kommentar, Herausgegeben von: Adolf Schönke, Horst Schröder, §§ 56–72. München: Verlag C. H. Beck, 2019.
• Lothar, Michael. “Grundfälle zur Verhältnismäßigkeit”. JuS, (2001), 654-659.
• Maurach, Reinhart, Gössel, Karl ve Heinz, Zipf. Strafrecht Allgemeiner Teil, Teilband 2, Erscheinungsformen des Verbrechens und Rechtsfolgen der Tat. Heidelberg: C. F. Müller, 1989.
• Meier, Bernd-Dieter. Strafrechtliche Sanktionen. Berlin: Springer, 2014.
• Pollähne, Helmut. “Strafgesetzbuch”, Nomoskommentar, Herausgegeben von: Urs Kindhäuser, Ulfrid Neumann, Hans-Ullrich Paeffgen, Frank Saliger, §§ 61–64. Baden-Baden: Nomos Verlag, 2023.
• Schöch, Heinz. “Strafgesetzbuch”, Leipziger Kommentar, Dritter Band, Herausgegeben von: Heinrich Wilhelm Laufhütte, Ruth Rissing-Van Saan, Klaus Tiedemann, §§ 61-64, 67. Berlin: De Gruyter Recht, 2008.
• Sinn, Arndt. “Systematischer Kommentar zum Strafgesetzbuch”, Band 2, Herausgegeben von: Hans-Joachim Rudolphi, Jürgen Wolter, §§ 61-72. Köln: Wolters Kluwer, 2013.
• Van Gemmeren, Gerhard. “Münchener Kommentar zum Strafgesetzbuch”, Band 2, Bandredakteur: Bernd von Heintschel-Heinegg, §§ 61–65. München: Verlag C. H. Beck, 2020.
• Ziegler, Theo. BeckOK StGB. München: Verlag C. H. Beck, 2023.
• Zippelius, Reinhold. Juristische Methodenlehre. München: Verlag C. H. Beck, 2021.
• Zippelius, Reinhold. Rechtsphilosophie. München: Verlag C. H. Beck, 2011.