Hukuk Alanındaki Hizmetlerde Kullanılan Teknolojik Olanaklar (Legaltech) ve Avukatlık Mesleğine Olası Etkileri

Yıl 2024, Cilt: 73 Sayı: 2, 1019 - 1067, 07.08.2024

Hikmet Bilgin

https://doi.org/10.33629/auhfd.1475078

Öz

Basit düzeyli bilgi teknolojilerinin yardımıyla veritabanı araştırmasından blokzinciri tabanlı akıllı sözleşmelere, yapay zekâ veya otomasyon destekli hukuksal danışmanlıktan algoritmik hukukî veri işlemeye kadar uzanan geniş bir yelpazeyi kapsayıcı çeşitli yazılımsal gelişmeler, literatürde "LegalTech: Hukuk Teknolojisi" anahtar kelimesi altında özetlenmektedir. LegalTech’in esas amacı, hukuk alanındaki iş süreçlerinin desteklenmesi, otomasyonu ve hukuk hizmetlerinin tedarikini teknolojinin yardımıyla kolaylaştırmak ve hızlandırmaktır. LegalTech’in öneminin daha iyi anlaşılabilmesi için, sadece hukuk sisteminin ihtiyaçları hakkında öne sürülen teorik düzeydeki düşüncelerin tartışılması yetmez; aynı zamanda hukuk alanına yönelik teknik inovasyon imkânlarının mevcut hukuk düzenine nasıl entegre edilebileceği, hukuk pratiğinde işlevsel olarak hangi iyileştirmeleri sağlayabileceği, kapsam ve sınırlarının ne olması gerektiği de doğru analiz edilmelidir. LegalTech ile ilgilenen teknoloji şirketleri, daha ziyade geleneksel, muhafazakâr ve klasik iş görme anlayışının egemen olduğu hukuk alanındaki meslekî faaliyetlerin ve özellikle avukatlığın işleyişini düzenlemek amacıyla kurulan girişimler (start-up) olarak gitgide yaygınlaşmaktadır. Sözü edilen hukuk teknolojisi çözümleri, avukatlık ofislerinin ve kurumsal hukuk bürolarının meslekî anlamda daha başarılı ve verimli olmalarına katkı sağlayabilir. Fakat bunun için, öncelikle teknolojiye karşı olası önyargılardan kurtulmak, meslekî sorunların çözümü ve hizmet kalitesinin artırılması için teknolojinin hukuk alanına nasıl entegre edilebileceği üzerine kafa yormak ve nihayetinde teknoloji yardımıyla iş görme modellerinin temel öğelerini kavramak gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hukuk Teknolojisi, Hukuksal Bilişim Sistemleri, Avukatlık Mesleği, Hukukî Danışmanlık Faaliyetleri, Yapay Zekâ

Kaynakça

• Allen, Darcy, Aaron Lane ve Marta Poblet. “The Governance of Blockchain Dispute Resolution.” Harvard Negotiation Law Review 25, 1 (2019): 75-102.
• Araszkiewicz, Michał. “Computational Legal Problem Solving. What can Legal Tech Learn from AI and Law Research, and Beyond?.” içinde Legal Tech Information technology tools in the administration of justice, ed. Dariusz Szostek ve Mariusz Załucki, 101-127. Baden-Baden: Nomos Verlag, 2021.
• Bar, Gabriela. “Artificial Intelligence in the Law Firm of the Future.” içinde Legal Tech Information Technology Tools in the Administration of Justice, ed: Dariusz Szostek ve Mariusz Załucki, 361-373. Baden-Baden: Nomos Verlag, 2021.
• Buchholtz, Gabriele. “Legal Tech – Chancen und Risiken der digitalen Rechtsanwendung.” Juristische Schulung 10 (2017): 955-960.
• Chen Meng, Lam. “Impact of Artificial Intelligence on the Professional Responsibilities of Lawyers.” Singapore Law Review 37 (2019-2020): 43-60.
• Chevalier, Maxime. “From Smart Contract Litigation to Blockchain Arnitration, a New Decentralized Approach Leading Towards the Blockchain Arbitral Order.” Journal of International Dispute Settlement 12, 4 (2021): 558-584.
• Davis, Joshua P. “Law without Mind: AI, Ethics, and Jurisprudence.” California Western Law Review 55, 1 (Fall 2018): 165-220.
• Deichsel, Tamara. “Verbraucherschlichtungsstellen – Ein Anwendungsfeld für Legal Tech?.” Verbraucher und Recht 8 (2020): 283-289.
• Deichsel, Tamara. Digitalisierung der Streitbeilegung. Baden-Baden: Nomos Verlag, 2022.
• Dymitruk, Maria. “Borderlands of the Law and Technology: from Digital Machines to LegalTech.” içinde Legal Tech Information technology tools in the administration of justice, ed. Dariusz Szostek ve Mariusz Załucki, 67-80. (Baden-Baden: Nomos Verlag, 2021).
• El-Eid, Taher Abou. “The Future of Legal Technology – How will legal technology change the legal practice.” https://www.researchgate.net/publication/361722506_The_future _of_Legal_Technology_How_will_legal_technology_change_the_legal_practice. (Son Erişim 10.06.2023)
• Hajric, Ajla, Maximilian Leicht, Frederik Möllers, ve Stephanie Vogelgesang. “Die (Fehlende) Regulierung von Legal-Tech-Anbietern in Deutschland – von Rechtlichen Grenzen und der Tatsächlichen Marktsituation”. Jusletter IT Die Zeitschrift für IT und Recht, S.27 (Mayıs 2021), 93-102.
• Szostek, Dariusz. “The Concept of Legal Technology (LegalTech) and Legal Engineering.” içinde Legal Tech Information technology tools in the administration of justice, ed. Dariusz Szostek ve Mariusz Załucki, 19-28. Baden-Baden: Nomos Verlag, 2021.
• Vogelgesang, Stephanie ve Jochen Krüger. “Legal Tech und die Justiz – ein Zukunftsmodell? (Teil 1).” Juris – Die Monatszeitschrift 11 (2019): 398-404.
• Vogelgesang, Stephanie ve Jochen Krüger. “Legal Tech und die Justiz – ein Zukunftsmodell? (Teil 2).” Juris – Die Monatszeitschrift 3 (2020): 90-95.
• Wagner, Jens. Legal Tech und Legal Robots, Der Wandel im Rechtswesen durch neue Technologien und Künstliche Intelligenz. Wiesbaden: Springer Gabler Press, 2nd edition, 2020.
• Webb, Julian. “Legal Technology: The Great Disruption?.” Lawyers in 21st-Century Societies, Vol.2 Comparisons and Theories, ed. Richard L. Abel, Hilary Sommerlad, Ole Hammerslev ve Ulrike Schultz, 515-540. Oxford: Hart Publishing, 2022.
• Whalen, Ryan. “Defining legal technology and its implications.” International Journal of Law and Information Technology 30, 1 (2022): 47-67.
• Wiktorzak, Gabriela. “AI In Law Firms.” içinde Legal Tech Information technology tools in the administration of justice, ed. Dariusz Szostek ve Mariusz Załucki, 347-359. Baden-Baden: Nomos Verlag, 2021.
• Zalewski, Tomasz. “Basic Principles for the Effective Use of Legal Tech Tools.” içinde Legal Tech Information technology tools in the administration of justice, ed. Dariusz Szostek ve Mariusz Załucki, 315-332. Baden-Baden: Nomos Verlag, 2021.
• Zalucki, Mariusz. “LegalTech in the Judiciary: Technological Developments and the Future of the Court System.” içinde Legal Tech Information technology tools in the administration of justice, ed. Dariusz Szostek ve Mariusz Załucki, 387-403. Baden-Baden: Nomos Verlag, 2021.