Avrupa Birliği'nde Bölgeler Arası Gelişmişlik Farklarının Azaltılması Sorunu ve Birliğin Bölgesel Politikası

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 38, 85 - 123, 30.11.2018

Haydar Efe , Funda Kemahlı Erdal Demirci

https://doi.org/10.25294/auiibfd.492739

Öz

Avrupa
Birliği’nde bölgelerarası gelişmişlik farkları önemli bir sorun olarak görülmekte
iken, beşinci genişleme dalgası ile Birlik içerisindeki ekonomik ve sosyal
farklılıklar daha da artmıştır. AB, ekonomik ve parasal birliğin ve iç pazarın
sağlıklı işleyebilmesini sağlayabilmek için güçlü bir bölgesel politika inşa
edip, bu politika yoluyla az gelişmiş ülkelere ve bölgelere verilen desteklerle,
o bölgelerin gelişimine katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Bu farklılıkları
azaltmak amacıyla Birlik bütçesinin önemli bir kısmı bölgesel politika
kapsamında kullanılmaktadır.

      Bölgesel politika, AB’nin diğer ortak
politikalarının tamamlayıcısı olarak kabul edilmekte, sadece üye ülkelerin
değil aday ve potansiyel aday ülkelerin uyumu konusunda da uygulamaya konulan
bir politika türü haline gelmiştir. Bu çalışma, AB Bölge Politikası’nın
evrimini ve araçlarını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada vardığımız
sonuç, AB içinde bölgesel politika alanında kat edilen önemli mesafeye rağmen,
bölgelerarası dengesizliklerin hala varlığını sürdürdüğü, önemli bir sorun
olarak gündemde kalmaya devam ettiği ve AB’nin bu konuda daha fazla çaba
harcaması gerektiği gerçeğidir.

Anahtar Kelimeler

AB Bölgesel Politikası, Bölgesel Farklılıklar

The Issue of Development Disparities Among Regions in the European Union and Its Regional Policy

Öz

      Regional disparities in the European Union
in development are regarded as an important problem, while economic and social
differences in the Union have increased with the fifth wave of enlargement. The
European Union via this policy aims to develop and contribute to those regions
by building a strong regional policy in order to ensure economic and monetary
union and carry out  the internal market
perfectly, by giving support to underdeveloped countries and regions. In order
to reduce those disparities, a significant part of the Union budget is
allocated within the content of regional policy.

      Regional policy is considered as complementary
to other common EU policies and has become a type of policy that is put into
practice not only in member states but also in the harmonization of candidate
and potential candidate countries. This study aims to analyse evolution and
instruments of the EU’s Regional Policy. 
As a concluding remark,  the
regional disparities still exist and remain on the agenda as an important issue
despite the important progress made within the context of regional policiy in
the EU, and furthermore,  the EU should
make more efforts concerning the issue.

Anahtar Kelimeler

EU Regional Policy, Regional disparities

Kaynakça

• AB Bölgesel Politikası, 2017, blog.aku.edu.tr/mmasca/files/2015/05/AB-Bolgesel-Politika.pptx,
• Agenda 2000, http://www.Europe.eu.int/comm/dgs-employment_social/agenda2000_en.htm, erişim tarihi 13.01.2014
• AKSOY, Avrupa Birliği Bütçesi, Fonları ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme,
• AKŞAHİN, Selenge (2008), Banu Avrupa Birliği’nin Bölgesel Politikaları, Yapısal Araçların Koordinasyonu ve Türkiye’nin Uyumu, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Ankara, 2008.
• APAN, Ahmet, Bölge Kavramı ve Bölgesel Kalkınma Ajansları, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 13, Sayı 4, 2004.
• ATAKİŞİ, Ahmet, Avrupa Birliği Bölgesel-Kırsal Kalkınma Politikasının Yapısı ve İşleyişi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı 1, 2006.
• Avrupa Yatırım Bankası, (10.02.2016) http://www.ab.gov.tr/45638.html , (02.11.2017)
• BACHE, Ian, ANDREU, George, ATANASOVA, Gorica, TOMSİC, Danijel, Europeanization and multilevel governance in South-East Avrope: The Domestic Impact of EU Cohesion Policyand Pre-Accession Aid, Journal of European Public Policy, No.18:1, January 2011
• BALDWİN, Richard, WYPLOSZ, Charles, The Economics of European Integration, McGraw Hill Higher Education, 2009.
• BAYRAKTAR, Fulya, (2002), Avrupa Birliği’nin Bölgesel Kalkınma Politikası ve Bu Politikanın Aday Olarak Türkiye Açısından Anlam ve Önemi, Türkiye Kalkınma Bankası AŞ, Ankara.
• Berlin European Council, https://www.consilium.Europe.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/ec/ACFB2.html, erişim tarihi 02.01.2014
• BİLİCİ, Nurettin, Avrupa Birliği ve Türkiye, Mali Yardımlar Vergilendirme, Seçkin Yayıncılık, 2013.
• BRASCHE, Ulrich, Avrupa Birliği’nin Bölgesel Politikası ve Türkiye’nin Uyumu, İstanbul, İktisadi Kalkınma Vakfı, 2001
• CANDAN, Tolga, Avrupa Birliği Politikaları, Ankara, İmaj Yayınevi, 2011
• ÇALIŞ, Şirin Avrupa Birliğinin İzlediği Bölgesel Politikalarının Önemi ve 1994-1999 Döneminde Topluluk Girişimleri, İKV, Sayı:124, İstanbul
• ÇETİN, Murat, KARAMUSTAFA, Osman, (2002), Avrupa Birliği’nde Bölgesel Kalkınma Aracı Yapısal Fonlar, Banka-Mali ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Yıl:39, Aralık 2002
• ÇİMEN, Adnan, Avrupa Birliği Bölgesel Kalkınma Politikalarının Avrupalılaşması, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2012, Cilt 12, Özel Sayı 12
• CEC, (2005) Guide to the Reform of European Commission, Third Progress Report on Cohesion: Towards a new Partnership for Growth, Jobs and Cohesion, http://Europe.eu/legislation_summaries/regional_policy/review_and_future/g24236_en.htm, erişim tarihi 15.05.2014
• CEC, EU Cohesion Policy 2014-2020, http://ec.Europe.eu/Avrope2020/index_en.htm, erişim tarihi 07.04.2014
• CEC, EU Cohesion Policy, 2014-2020 Investing Growth and Jobs, http://ec.Europe.eu/Avrope2020/index_en.htm, erişim tarihi 07.04.2014
• CEC, Six Periodic Report on the Social and Economic Situation and Development of Regions of the EU, http://www.ec.Europe.eu/regional_policy/sources/docoffic/official/reports/radi_en.htm, erişim tarihi 02.01.2014
• CEC, EU Cohesion Policy, 2014-2020 Investing Growth and Jobs, http://ec.Europe.eu/Avrope2020/index_en.htm, erişim tarihi 07.04.2014
• CEC, (2014) Regional Policy, https://europa.eu/european-union/topics/regional-policy_en , (22.08.2017)
• Cohesion Fund,http://ec.Europe.eu/regional_policy/thefunds/index_en.cfm, erişim tarihi 15.02.2014
• Cohesion Fund, http://www.ec.Europe.eu/regional_policy/sources/docoffic/official/refulation/pdf/2007/cohesion/ce_1084(2006)_en.pdf, erişim tarihi 15.02.2014
• “Cohesion policy is not just about Money. It is about Europe’s future”, (18.05.2017), https://www.politico.eu/sponsored-content/cohesion-policy-is-not-just-about-money-its-about-europes-future/ , (02.11.2017)
• Commission of the EU, (1999) “The Structural Funds in 1998-Tenth Annual Report”, COM (99) 467 final, 15 October 1999,http http://www.aei.pitt.edu/4854, erişim tarihi 02.01.2014
• Commission of the European Communities, Community’s Structural Funds, Office for Official Publications of the European Communities, Brussels/Luxembourg,1989
• Commission of the European Communities, Guide to the Reform of Community’s Structural Funds, Brussels/Luxembourg, 1989
• Committee of Regions, http://cor.Europe.eu/en/about/Pages/index.aspx, erişim tarihi 15.03.2014
• Convergence Objective, http://ec.Europe.eu/regional_policy/how/index_en.cfm, erişim tarihi 11.05.2014
• Council Regulation (EC) No 1263/1999,http://eur-lex.Europe.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:31999R1263, erişim tarihi 13.01.2014
• Council Regulation (EC) No 1263/1999, http://ec.Europe.eu/regional_policy/sources/docoffic/official/regulation/content/en/02_pdf/00_5_fifg_en.pdf, erişim tarihi 13.01.2014
• Davide Fiaschi, Andrea Mario Lavezzi, Angela Parenti, Productivity Growth across European Regions: The Impact of Structural and Cohesion Funds, http://www.unipa.it/mario.lavezzi/papers/SCF_ProductivityGrowth_spat_05.pdf, erişim tarihi 30.12.2013
• DOĞAN, Tayyar, Avrupa Birliği Yapısal Fonlarının Mali Yönetimi ve Türkiye İçin Öneriler, Ankara, DPT, 2000
• DPT, (2004),Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu, Cilt 2, Mart 2004 DPT, Bölgesel Gelişme ve Özel İhtisas Raporu, VIII. BYKP,
• http://ekutup.dpt.gov.tr/bölgesel/öik523.pdf, erişim tarihi 13.02.2014
• DRAGOI, Andreea (2014), The Future of the EU Regional Policy, http://www.globeco.ro/wp-content/uploads/vol/split/vol_2_no_1/geo_2014_vol2_no1_art_010.pdf , (29.10.2017).
• EC, Cohesion Policy in Support of Growth and Jobs, Community Stratejic guidelines 2007-13, Official Journal of the European Union, Belgium, 2006
• EC, Legislative Proposals for EU Cohesion Policy: 2014-2020, Luxembourg: Publications Office of the European Union, 2011
• EC, EU Cohesion Policy 1988-2008:Investing in Avrope’s Future, No.14, September 2004,
• http://ec.Europe.eu/regional_policy/sources/docgener/panaroma/pdf/mag26_en.pdf, (30.04.2014)
• EC, European Regional Development Fund, http://ec.Europe.eu/regional_policy/funds/feder/index_en.htm, erişim tarihi 30.04.2014
• EC, (2008a), Analysis of the Budgetary Implementation of the Structural and Cohesion Funds in 2007, http://ec.Europe.eu/budget/library/documents/revenue_expenditure/expenditure/sf_implem_rep_2007_en.pdf, erişim tarihi 21.01.2014
• EC, Eurostat Regional Year Book, 2013, http://epp.Avrostat.ec.Europe.eu/portal/page/portal/product_details/publication?p_product_code=KS-HA-13-001, erişim tarihi
• ERÇİN, Erhan, Avrupa Birliğinin Bölgesel Politikası, 15 Soruda 15 AB Politikası Serisi, No. 4, İstanbul, İKV, 2003
• ERGÜDER, Can, (2004), Avrupa Birliği Bölgesel Politikaları ve Yapısal Fonlar: Uyum Sürecinde Türkiye için Bir Değerlendirme, Ankara, Asil Yayın Dağıtım, 2004
• ERGÜDER, Can, AKDENİZLİ Kocagül, Dilek, (2008), Avrupa Birliği’nde Bölgesel Politikaların Gelişimi ve Yapısal Fonlar, Ankara, TEPAV.
• European Commission, (2017), http://ec.europa.eu/regional_policy/en/policy/what/history/ , (12.09.2017)
• Europen Investment Bank, European Union Finance Contracts Sign, http://www.eib.org/projects/loans/regions/European-union/index.htm, erişim tarihi 16.01.2014
• European Investment Fund, http://www.eif.Europe.eu/what_we_do/resources/jeremie/index.htm, erişim tarihi 18.04.2014
• Europen Social Fund From 2007, http://Europe.eu/scadplus/leg/en/lvb/g24232.htm, erişim tarihi 30.04.2014
• European Agricultural Guidance and Guarantee Fund http://Europe.eu.int/comm/regional_policy/funds/prord/sf_en.htm, erişim tarihi 21.12.2013
• European Parliament, (2017), Common Classification of Territorial Units for Statistics (NUTS), Fact Sheets on the European Union,
• EU Cohesion Funding, http://ec.Europe.eu/regional_policy/thefunds/funding/index_en.cfm, erişim tarihi 01.05.2014
• European Territorial Cooperation, http://ec.Europe.eu/regional_policy/information/decisions/archives_2007_2013_en.cfm#2, erişim tarihi 10.05.2014
• EU Budget 2013:Investing in growth and jobs, http://ec.Europe.eu/budget/library/biblio/publications/2013/budget_folder/KV3012856ENC_web.pdf, erişim tarihi 15.05.2014
• EU Cohesion Funding, http://ec.Europe.eu/regional_policy/thefunds/funding/index_en.cfm, erişim tarihi 12.05.2014
• Financial Programming and Budget, http://ec.Europe.eu/budget/figures/fin_fwk0713/fwk0713_en.cfm#cf07_13, erişim tarihi 21.01.2014
• Frank Bollen, The Reform of the EU Structural Funds:10 Questions on the Marnitude and Direction of Reforms, http://www.eipa.ml/cms/repository/eipascope/scopp_99_1_1.pdf, 30.04.2014
• General Provisions on the Structural Funds, http://eurlex.Europe.eu/LexUriServ.do?uri=OJ:L:1999:161:0001:0042:E_N:PDF, erişim tarihi 30.04.2014
• History of NUTS, (2017), http://ec.europa.eu/eurostat/web/nuts/history , (10.09.2017)
• Institute for European Environmental Policy, http://www.ieep.eu/assets/580/Evolution_of_EU_Fisheries_Subsidy_Regime.pdf, erişim tarihi 28.04.2014
• İKV, Avrupa Tek Senedi, No:43, İstanbul, 1987
• İKV, Sorularla AB Politikaları ve Türkiye Serisi, No. 8, Yayın No. 247, İstanbul, 2011
• İNCEKARA, Ahmet, KILINÇ SAVRUL, Burcu, International Conference on Eurasian Economies, Session 6b, 2011, s. 405-411.
• JASPERS, http://www.jaspers-Europe-info.org/index.php, erişim tarihi 18.04.2014
• KARLUK, Rıdvan, Avrupa Birliği ve Türkiye, İstanbul, Beta Basım Yayın, 2007
• KAHRAMAN, Serpil, AB-Akdeniz Bölgesel Politikaları ve Türkiye’nin Uyumu, Yaşar Üniversitesi Dergisi, No 3, 2012
• KELEŞ, Ruşen, MENGİ Ayşegül, Avrupa Birliği’nin Bölge Politikaları, İstanbul, Cem Yayınevi, İstanbul, 2013
• KOÇAK, Süleyman Yaman, Avrupa Birliği, Geri Kalmış Bölgeleri Geliştirilebildi mi: Extremadura ve Viseu Bölgeleri, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 14, Sayı 3, 2009
• KOÇAK, Hüseyin, Toplumsal Eşitsizliklerin Azaltılmasında Bölge Yönetimlerinin Önemi: İtalya ve Fransa Örnekleri, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 14, 2012
• Lisbon European Council, http://www.Avro.eu.int/comm/lisbon_strategy/index_en.html, erişim tarihi 02.01.2014
• LOLOS, Sarantis, E.G., (2009), The Effect of EU Structural Funds on Regional Growth:Assesing the Evidence From Greece, 1990-2005, Econ Change Restruct, 42, 2009
• MARJAN, Attila, (2008), Some of the Present and Future Challenges of EU Regional Policy, Society and Economy, 30.
• Meetings of the Heads of State or Government, Bulletin of European Communities, No.10, 19-21 October 1972, http://http://aei.pitt.edu/1919/2/paris_1972_communique.pdf, erişim tarihi 30.04.2014
• Multiannual Financial Framework 2014-2020 and EU Budget 2014, http://ec,Europe.eu/budget/biblio/publications/publications_en.cfm, erişim tarihi 12.05.2014
• OKTAYER, Nagihan, Regional Policy and Structural Funds in the European Union:The Problem of Effektiveness, Ankara, Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, 2007
• OKTAYER, Nagihan, TheChanging Structure of Structural Funds in the European Union, Marmara Journal of European Studies, Volume 15, No 1, 2007
• ÖZDEMİR, Esin, Avrupa Birliği Bölgesel Politikası ve Genişleme, Ekonomik Forum Dergisi, Eylül 2007
• ÖZEL, Mehmet, Avrupa Birliği’nde Bölge, Bölgeselleşme, Bölge Yönetimleri Kavramları Üzerine, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Sayı 59-2, 2004
• ÖZER, Mehmet Akif, Avrupa Birliği Bölgesel Politikalarında Akdeniz Havzası ve Türkiye, Sayıştay Dergisi, Sayı:82, 2011
• ÖZERDEM, Füsun Avrupa Birliğinin Bölgesel Politikası ve Türkiye’nin Uyumu - Edirne Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2007.
• Panorama Inforegio, (2011), 2020 The Role of Regional Policy in the Future of Europe, European Union Regional Policy, http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/panorama/pdf/mag39/mag39_en.pdf , (27.10.2017)
• Regional Competitiveness and Employment, http://ec.Europe.eu/regional_policy/information/decisions/archives_2007_2013_en.cfm#2, erişim tarihi 10.05.2014
• Regional Policy, November 2014, https://europa.eu/European-union/topics/regional-policy_en, (06.08.2017)
• Regulatıon (Ec) No 1059/2003 of The European Parliament and of the Council, of 26 May 2003, on the establishment of a common classification of Territorial Units for Statistics (NUTS),
• Special Support Instruments, 2017, http://ec.Europe.eu/regional_policy/thefunds/instruments_en.cfm, erişim tarihi 20.01.2017
• ŞAHİN, Ragıp, (1998), Avrupa Birliği Bütçesi-Fonları ve Türkiye’nin Tam Üyeliği, Ankara, Avrupa Birliği ile İlişkiler Genel Müdürlüğü, Ankara.
• ŞEN, Hüseyin, KAP, Ayşe, (2014), Prof. Dr. Fevzi Devrim’e Armağan, (Ed. Kamil Tügen), İzmir, s. 189-208.
• The Treaty of Rome, http://ec.Europe.eu/archives/emu_history/documents/treaties/rometreaty2.pdf, 15.03.2014
• The Treaty on European Union, www.tbmm.gov.tr/kutuphane/AB/The_Maastricht_Treaty.pdf, erişim tarihi 26.03.2014
• URBAN, http://Europe.eu.int/comm/regional_policy/urban2/index_en.htm, erişim tarihi 17.01.2014
• URBAN, http://ec.Europe.eu/regional_policy/archive/newsroom/index_arch2010_en.htm, erişim tarihi 15.05.2014
• YILDIZ, Fatih Feramuz, AKDAĞ, Kerem, (2006), Avrupa Birliği Yapısal Fonları Kapsamında Bölgesel Kalkınma ile Kırsal Kalkınma Fonlarının Karşılaştırılması, Türktarım Dergisi, Ankara, Sayı:167, 2006
• NUTS, http://epp.Avrostat.ec.Europe.eu/statistics_explained/index.php/Glossary:NUTS, erişim tarihi 27.03.2014
• NUTS, http://epp.Avrostat.ec.Europe.eu/portal/page/portal/nuts_nomenclature/introduction, 30.02.2014