Kopenhag Okulu Bağlamında Türkiye’deki Siyasi Aktörlerin İklim Değişikliğine Yönelik Söylemlerinin Analizi

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 1, 18 - 32, 02.05.2023

Ramazan İzol , Filiz Kaval

https://doi.org/10.25294/auiibfd.1130854

Öz

Sanayi Devrimi’nden sonra artan nüfus ve enerji ihtiyacı ekosistem üzerinde baskı oluşturmaya başlamıştır. Artan bu baskı sonucu doğanın, insanın artan ihtiyacına paralel oranda kendisini kolayca yenileyememesi ve dolayısıyla ekosistemin bozulmaya başlayan hassas dengesi beraberinde yeni çevresel sorunları getirmiştir. Nitekim en büyük çevre sorunlarından biri olarak kabul edilen iklim değişikliği küresel çapta belirleyici bir öneme sahiptir. Özellikle son yirmi yıldır hem ulusal hem de uluslararası gündemin en önemli başlıkları arasında yer alan iklim değişikliği ve iklim değişikliğinin küresel çapta çözümüne yönelik iş birlikleri ve çabalar, algılanan tehdit derecesinin yüksek olduğuna işaret etmektedir. Kopenhag Okulu’nun güvenlik yaklaşımı ve güvenlikleştirme pratiğinin bir ifadesi olan tehdit ve bu tehdidin siyasi karar alıcılar tarafından nasıl algılandığı ve nasıl bir siyasi inşa süreciyle gerçekleştiği, güvenlikle ilişkilendirilen sorunların analizi açısından önemlidir. Bu bağlamda bu çalışmada, Türkiye’nin siyasi karar alma mekanizmasında etkili olan siyasi aktörlerin söylemleri, Kopenhag Okulu’nun güvenlik yaklaşımları ekseninde ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Kopenhag Okulu, Güvenlikleştirme, İklim Değişikliği, Tehdit, Söylem., Copenhagen School, Securitization, Climate Change, Threat, Discourse.

Analysis of Discourses of Political Actors to Climate Change in Türkiye in the Context of the Copenhagen School

Öz

Following the Industrial Revolution, growing population and energy needs have begun to put pressure on the ecosystem. As a result of this increasing pressure, nature's inability to renew itself easily in parallel with the increasing needs of human beings, and therefore the delicate balance of the ecosystem, which started to decline, have brought along new environmental problems. As a matter of fact, climate change, accepted as one of the biggest environmental problems, has a decisive importance on a global scale. Particularly climate change, which has been among the most important topics on both national and international agendas for the last two decades, and cooperation and efforts to solve climate change on a global scale indicate that the perceived threat level is high. The threat, which is an expression of the Copenhagen School's security approach and securitization practice, and how this threat is perceived by political decision-makers and how it is realized through a political construction process is essential for the analysis of security-related problems. In this context, in this study, the discourses of the political actors which influence the political decision-making mechanism of Türkiye have been discussed in the axis of the security approaches of the Copenhagen School. In addition, the main problem of the study is what policies Türkiye has put forward concerning the subject and what kind of discourse the political actors in Türkiye have carried out a political construction process, and what the reflection of these discourses on the target group is.

Anahtar Kelimeler

Copenhagen School, Securitization, Climate Change, Threat, Discourse.

Kaynakça

• Akgül-Açıkmeşe, S. (2011). Algı mı, Söylem mi? Kopenhag Okulu ve Yeni Klasik Gerçekçilikte Güvenlik Tehditleri. Uluslararası İlişkiler Akademik Dergi, 8(30), 43-73. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uidergisi/issue/39278/462550 .
• Akturan-Güner, G. (2021). Küresel Bir Krizin Çözümüne Giden Yol: Avrupa Yeşil Mutabakatı. İTKİB Ar-Ge Şubesi, 1-18.
• Anadolu Ajansı (AA), "Cumhurbaşkanı Erdoğan: İklim Değişikliği ve Çevre Kaynaklı Sorunlarla Mücadele Sadece Belli Ülkelere Havale Edilemez”. https://www.aa.com.tr/tr/cevre/cumhurbaskani-erdogan-iklim-degisikligi-ve-cevre-kaynakli-sorunlarla-mucadele-sadece-belli-ulkelere-havale-edilemez/2389465 (erişim tarihi: 19.09.2022).
• Anadolu Ajansı (AA), “Cumhurbaşkanı Erdoğan: Paris İklim Anlaşması’nı, Önümüzdeki Ay Meclisimizin Onayına Sunmayı Planlıyoruz”. https://www.aa.com.tr/tr/cevre/cumhurbaskani-erdogan-paris-iklim-anlasmasini-onumuzdeki-ay-meclisimizin-onayina-sunmayi-planliyoruz/2370802 (erişim tarihi: 19.09.2022).
• Anadolu Ajansı (AA), “Bakan Murat Kurum: İklim Değişikliğine Uyum için En Önemli Adım Erken Uyarı Sistemlerini En Yüksek Noktaya Taşımaktır”. https://www.aa.com.tr/tr/cevre/bakan-murat-kurum-iklim-degisikligine-uyum-icin-en-onemli-adim-erken-uyari-sistemlerini-en-yuksek-noktaya-tasimaktir/2543394 (erişim tarihi: 19.09.202)
• Barnett, J. (1997). “Environmental Security: Now What?”. Keele University Seminar. UK.
• Baysal, B., & Lüleci, Ç. (2015). Kopenhag Okulu ve Güvenlikleştirme Teorisi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 11(22), 61-96. https://dergipark.org.tr/tr/pub/guvenlikstrtj/issue/7544/99268 .
• Bilgin, P. (2010). Güvenlik Çalışmalarında Yeni Açılımlar: Yeni Güvenlik Çalışmaları. Stratejik Araştırmalar, 8(14), 69-96.
• Brauch, H. G. (2008). Güvenliği Yeniden Kavramsallaştırılması: Barış, Güvenlik, Kalkınma ve Çevre Kavramsal Dörtlüsü. Uluslararası İlişkiler, 5(18), 1-47. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uidergisi/issue/39260/462351.
• Brown, L. (1977). Redefining National Security. Worldwatch Institute, (14), 2-46.
• Buzan, B., Waever, O. & de Wilde, J. (1998). Security A New Framework for Analysis, Lynne Rienner Publishers, London.
• Buzan, B. (2015). İnsanlar, Devletler ve Korku. (Çev. Emre Çıtak), Röle Akademik Yayıncılık, İstanbul.
• Çiçekçi, C. (2012). Uluslararası Güvenlik Çalışmaları: Uluslararası İlişkilerde Eleştirel Güvenlik Kuramı, Kriter Yayınları, İstanbul.
• Çolakoğlu, E. (2012). NATO’nun Çevreye İlişkin Rolü. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (33), 101-112. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/4775/65770 .
• Çukur, S. (2020). Kopenhag Okulu’nun Güvenlikleştirme Teorisi Bağlamında ABD’nin Irak Politikası: 2000-2008. Uluslararası Politika Akademisi Dergisi, 1(1), 51-72. https://dergipark.org.tr/tr/pub/upa/issue/60727/898998 .
• Eminoğlu, A., & Kalyoncu, Ş. (2021). Kopenhag Okulu ve Güvenlikleştirme Teorisi. A. Eminoğlu & M. Ülgül (Ed.), Uluslararası Güvenliğe Giriş. Nobel Yayınları, Ankara, 327-354.
• Erdem, M., & Yenilmez, F. (2017). Türkiye’nin Avrupa Birliği Çevre Politikalarına Uyum Sürecinin Değerlendirilmesi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 91-119. https://doi.org/10.17541/optimum.292768 .
• Federal Office For Spatial Development ARE, “Our Common Future: Brundtland Raporu”. https://www.are.admin.ch/are/en/home/media/publications/sustainable-development/brundtland-report.html (erişim tarihi: 12.12.2021).
• Hans, S.R., & Schellnhuber, J. (2020). İklim Değişikliği Teşhisi, Tahmini, Çözümü. (Çev. H. Kaya), Runik Kitap, İstanbul.
• Hisarlıoğlu, F. (2019). Güvenlikleştirme. Uluslararası İlişkiler Konseyi Güvenlik Yazıları Serisi, (24), 1-9. https://trguvenlikportali.com/wp content/uploads/2019/11/Guvenliklestirme_FulyaHisarlıoglu_v.1.pdf .
• İklim Haber. Org., & KONDA (2021). Türkiye’de İklim Değişikliği ve Çevre Sorunları Algısı Raporu. İstanbul.
• İklim Haber.Org., “Kılıçdaroğlu’ndan Gençlere: ‘Sizlerin Katılımına Açık bir Çevre Politikasını Hayata Geçireceğiz’”. https://www.iklimhaber.org/kilicdaroglundan-genclere-sizlerin-katilimina-acik-bir-cevre-politikasini-hayata-gecirecegiz/ (erişim tarihi: 20.09.2022).
• Kaya, S., & Ilgıt, A. (2021). İklim Değişikliği ve Çevresel Güvenlik: Türkiye Örneği. Alternatif Politika, 13(1), 175-207.
• Milli Güvenlik Kurulu (MGK) Sekreterliği, “30 Eylül 2021 MGK Bildirisi”. https://www.mgk.gov.tr/index.php/30-eylul-2021-tarihli-toplanti (erişim tarihi: 18.09.2022).
• Mobjörk, M., Gustafsson, M. & Sonnsjö, H. (2016). Climate-Related Security Risks, Stockholm International Peace Research Institute, Sweden.
• NASA, “How Do We Know Climate Change Is Real?”. https://climate.nasa.gov/evidence/ (erişim tarihi: 22.11.2022).
• NATO, “The Alliance's New Strategic Concept 1991”. https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_23847.htm (erişim tarihi: 20.11. 2022).
• NATO, “Strategic Concept 2022”. https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2022/6/pdf/290622-strategic-concept.pdf (erişim tarhi: 20.11.2022).
• Ritchie, H., & Roser, M. (2022). CO2 and Greenhouse Emissions. Our World in Data. https://ourworldindata.org/co2-and-other-greenhouse-gas-emissions (erişim tarihi: 27.11.2022).
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), “Paris Anlaşmasının Onaylanmasına Dair Kanun Teklifi”. https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-3853.pdf (erişim tarihi: 14.12.2021).
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, “Kyoto Protokolü”. https://iklim.csb.gov.tr/kyoto-protokolu-i-4363 (erişim tarihi: 14.12.2021).
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, “Türkiye’nin İklim Değişikliği Uyum Stratejisi ve Eylem Planı”. https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/editordosya/uyum_stratejisi_eylem_plani_TR.pdf (erişim tarihi: 26.11.2022).
• T.C. Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, “Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı 1973-1977”. https://fka.gov.tr/sharepoint/userfiles/Icerik_Dosya_Ekleri/Kalkinma_Planlari/III.%20Be%C5%9F%20Y%C4%B1ll%C4%B1k%20Kalk%C4%B1nma%20Plan%C4%B1%201973-1977.pdf (erişim tarihi: 26.11.2022).
• T.C. Dışişleri Bakanlığı, “Paris Anlaşması”. https://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi.tr.mfa (erişim tarihi: 5.12.2021).
• T.C. Dışişleri Bakanlığı, “Sürdürülebilir Kalkınma”. https://www.mfa.gov.tr/surdurulebilir-kalkinma.tr.mfa (9.12.2021).
• T.C. Ticaret Bakanlığı, “Yeşil Mutabakat Eylem Planı”. https://ticaret.gov.tr/data/60f1200013b876eb28421b23/MUTABAKAT%20YE%C5%9E%C4%B0L.pdf (erişim tarihi: 13.12.2021).
• The Security Council of the Russia (1996). Environmental Security of Russia. (issue 2). Moscow.
• Thinktech, “ İklim Krizleri ve Ulusal Güvenlik”. https://thinktech.stm.com.tr/uploads/docs/1608991645_stm-iklim-krizleri-ve-ulusal-guvenlik.pdf? (erişim tarihi: 22.11.2022).
• United Nations (UN), “What is Climate Change?”. https://www.un.org/en/climatechange/what-is-climate-change (erişim tarihi: 18.09.2022).
• UN (1972), “Report of the United Nations Conference on the Human Environment”. https://wedocs.unep.org/20.500.11822/30829 (erişim tarihi: 23.11.2022).
• UN (1987), “Report of the World Commission on Environment and Development/ Our Common Future”. https://digitallibrary.un.org/record/139811 (erişim tarihi: 23.11.2022).
• UNFCCC (1992), “Report of the United Nations Conference on Environment and Development”. https://www.un.org/en/development/desa/population/migration/generalassembly/docs/globalcompact/A_CONF.151_26_Vol.I_Declaration.pdf (erişim tarihi: 23.11.2022).
• UNFCCC (1992), “Parties and Observers”. https://unfccc.int/parties-observers (erişim tarihi: 14.11.2022).
• UNFCCC (1998), “Kyoto Protocol to the United Nations Framework Convention on Climate Change”. https://unfccc.int/resource/docs/convkp/kpeng.pdf (erişim tarihi: 24.11.2022).
• UN (2000), “Millennium Summit”. https://www.un.org/en/conferences/environment/newyork2000 (erişim tarihi: 24.11.2022).
• UN (2015), “United Nations Summit on Sustainable Development”. https://www.un.org/en/conferences/environment/newyork2015 (erişim tarihi: 24.11.2022).
• UNFCCC (2015), “Paris Agreement”, https://unfccc.int/resource/docs/2015/cop21/eng/l09r01.pdf (erişim tarihi: 25.11.2022).
• US Department of Defense (1996). Environmental Security. USA.
• Uysal-Oğuz, C., & Atvur, S. (2021). Çevresel Güvenlik. A. Eminoğlu & M. Ülgül (Ed.), Uluslararası Güvenliğe Giriş. Nobel Yayınları, Ankara, 227-259.
• Vural, Ç. (2018). Çevresel Güvenliğin Gelişimi. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 6(1), 20-38. https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000083 .
• Yiğittepe, L. (2022). Uluslararası İlişkilerde Güvenlik. Nobel Yayınları, Ankara.
• Zurlini, G. & Müller, F. (2008). Environmental Security. Science Direct, https://doi.org/10.1016/B978-008045405-4.00707-2 .
• Waever, O. (2002). Securitization and Desecuritization. On Security, 1-31. file:///C:/Users/LENOVO/Downloads/Waever-Securitization%20(1).pdf
• World Wide Fund for Nature (WWF) Türkiye, “Türkiye’nin İklim Politikası”. https://www.wwf.org.tr/ne_yapiyoruz/iklim_degisikligi_ve_enerji/iklim_degisikligi/kuresel_iklim_degisikligi_ve_turkiye/turkiyenin_iklim_politikasi/ (erişim tarihi: 26.11.2022).