Üniversite Öğrencilerinin Affetme Eğilimlerinin Yordayıcısı Olarak Olumsuz Duygudurumu Düzenleme ve Kişisel Kararsızlık

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 4, 434 - 450, 20.10.2022

Yıldız Kurtyılmaz , Hafize Gürlü Baskan

Öz

Bu araştırma ile üniversite öğrencilerinin kişisel kararsızlık ile olumsuz duygudurumu düzenlemenin alt boyutları olan olumsuz duygudan uzaklaşma, aktif çaba, yüzleşme ve sosyal destek düzeylerinin affetme düzeylerini anlamlı biçimde yordayıp yordamadığını incelemek hedeflenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu üniversiteye devam 828 fakülte öğrencisinden oluşmaktadır. Veriler Heartland Affetme Ölçeği, Olumsuz Duygudurumu Düzenleme Ölçeği, Kişisel Kararsızlık Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde adımsal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre üniversite öğrencilerinin olumsuz duygudan uzaklaşma düzeylerinin affetme eğilimlerinin %29’unu açıklama gücüne sahip olduğu belirlenmiştir. Modele kişisel kararsızlık değişkeni eklendiğinde kişisel kararsızlığın varyansın açıklanmasına %2’lik katkıda bulunduğu, olumsuz duygudan uzaklaşma ve kişisel kararsızlık düzeylerinin birlikte affetmenin %31’ini açıklama gücüne sahip olduğu belirlenmiştir. Son aşamada aktif çabanın da affetme eğiliminin açıklanmasına %2’lik katkıda bulunarak bu üç değişkenin birlikte affetme eğilimindeki varyansın %33’ünü açıklama gücüne sahip olduğu görülmüştür. Bulgular olumsuz duygudan uzaklaşma ve aktif çaba değişkenlerinin pozitif, kişisel kararsızlığın ise negatif yordayıcı olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

affetme, olumsuz duygu durum düzenleme, kararsızlık

Negative Mood Regulation and Personal Indecisiveness as Predictive Variables of Forgiving Tendencies of University Students

Öz

In this research, it was aimed to investigate if the levels of personal indecisiveness and negative mood regulation subdimensions of struggle, confrontation, social support and withdrawing from negative mood levels predict the forgiveness of university students. The study group consists of a total of 828 attending to undergraduate programs at university. The data were obtained by Heartland Forgiveness Scale, Negative Mood Regulation Scale, Personal Indecisiveness Scale and Personal Information Form. In data analysis stepwise regression analysis were used. According to the results of the study, it was found that withdrawing from negative mood levels explained 29% of university students’ forgiveness tendency. When personal indecisiveness was added to the model, it was seen that personal indecisiveness made significant 2% contribution, withdrawing from negative mood levels and personal indecisiveness together explained 31% of forgiveness tendency. At last step, struggling made a significant 2% contribution to the explanation of forgiveness tendency, all these three variables together were seen to account for 33% of forgiveness tendency. Findings of the research indicated that withdrawing from negative mood and struggle were positive predictors and personal indecisiveness was a negative predictor of forgiveness.

Anahtar Kelimeler

forgiving, negative mood regulation, indecisiveness

Kaynakça

• Ahmed, R. A., Azar, F., & Mullet, E. (2007). Interpersonal forgiveness among Kuwaiti adolescents and adults. Conflict Management and Peace Science, 24(3), 159-170. https://doi.org/10.1080/07388940701468385
• Altan, T. T., & Çivitci, A. (2017). Öfke ve yaşam doyumu arasındaki ilişkide affetmenin düzenleyici rolü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 308-327. https://doi.org/10.20875/makusobed.302756
• Aşçıoğlu Önal, A. (2014). Bilişsel çarpıtmalar, empati ve ruminasyon düzeyinin affetmeyi yordama gücünün incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Atçeken, M. (2014). Dindarlık, evlilik doyumu ve kişilik özelliklerinin bağışlama ile ilişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bacanlı, F. (2012). Kişisel Kararsızlık Ölçeği. Y. Kuzgun ve F. Bacanlı (Editörler), Rehberlik ve Psikolojik Danışmada Kullanılan Ölçekler içinde (s.109-137). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bahadır, Ş. (2006). Romantik ilişkilerde bağlanma stilleri, çatışma çözme stratejileri ve olumsuz duygu durumunu düzenleme arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Baskin, T. W., & Enright, R. D. (2004). Intervention studies on forgiveness: A meta‐analysis. Journal of Counseling & Development, 82(1), 79-90. https://doi.org/10.1002/j.1556-6678.2004.tb00288.x
• Besim, G. (2017). Üniversite öğrencilerinde affetme, bitirilmemiş işler ve öfke (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bugay, A. (2010). Investigation of social-cognitive, emotional and behavioral variables as predictors of self-forgiveness (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bugay, A., & Demir, A. (2010). A Turkish Version of Heartland Forgiveness Scale. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1927-1931.
• Bugay, A., & Demir, A. (2011). Hataya ilişkin özelliklerin başkalarını affetmeyi yordaması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 8-17.
• Bugay, A., Demir, A., & Delevi, R. (2012). Assessment of reliability and validity of the Turkish version of heartland forgiveness scale. Psychological Reports, 111(2), 575-584. https://doi.org/10.2466/08.21.PR0.111.5.575-584
• Catanzaro, S. J., & Mearns, J. (1990). Measuring generalized expectancies for negative mood regulation: Initial scale development and implications. Journal of Personality Assessment, 54(3-4), 546-563. https://doi.org/10.1080/00223891.1990.9674019
• Cezayirli, G. (2004). Küreselleşme, bireyselleşme ve toplumsallaşma. Erdem, 14(41), 29-58.
• Coleman, P.W. (1998). The process of forgiveness in marriage and the family. R. D. Enright & J. North (Editörler), Exploring Forgiveness içinde (s.75-94). Madison: Univ of Wisconsin Press.
• Coyle, C. T., & Enright, R. D. (1997). Forgiveness intervention with postabortion men. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 65(6), 1042-1046. https://doi.org/10.1037/0022-006X.65.6.1042
• Çivan, İ. (2013). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaları ve başkalarını bağışlama davranışlarının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• DiBlasio, F. A. (1998). The use of a decision‐based forgiveness intervention within intergenerational family therapy. Journal of Family Therapy, 20(1), 77-96. https://doi.org/10.1111/1467-6427.00069
• Ellis, A. (2007). Nasıl mutlu olursunuz (Çev: S. K. Akbaş). Ankara: Hyb yayıncılık.
• Enright, R. D., & Fitzgibbons, R. P. (2015). Forgiveness therapy: An empirical guide for resolving anger and restoring hope. American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/14526-000
• Enright, R. D., & Human Development Study Group. (1996). Counseling within the forgiveness triad: On forgiving, receiving forgiveness, and self‐forgiveness. Counseling and Values, 40(2), 107-126. https://doi.org/10.1002/j.2161-007X.1996.tb00844.x
• Enright, R. D., & Human Development Study Group. (1991). The moral development of forgiveness. W. Kurtines & J. Gewirtz (Editörler), Handbook of moral behavior and development içinde (Vol.1, s.123-152). Hillsdale, NJ: Erlbaum
• Enright, R.D., Freedman, S., & Rique, J. (1998). The psychology of interpersonal forgiveness. R. D. Enright & J. North (Editörler), Exploring Forgiveness içinde (ss.46-62). Madison: Univ of Wisconsin Press.
• Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. LA: Sage.
• Freedman, S. R., & Enright, R. D. (1996). Forgiveness as an intervention goal with incest survivors. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64(5), 983-992. https://doi.org/10.1037/0022-006X.64.5.983
• Freedman, S., & Knupp, A. (2003). The impact of forgiveness on adolescent adjustment to parental divorce. Journal of Divorce & Remarriage, 39(1-2), 135-165. https://doi.org/10.1300/J087v39n01_08
• Garnefski, N., Kraaij, V., & Spinhoven, P. (2001). Negative life events, cognitive emotion regulation and emotional problems. Personality and Individual differences, 30(8), 1311-1327. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(00)00113-6
• Garson, G. D. (2006). Statnotes: Topics in multivariate analysis. North Carolina State University. https://faculty. chass. ncsu. edu/garson/PA765/statnote. htm (accessed July, 2019).
• Gordon, K.C., Baucom, D. H., & Snyder, D. K. (2005). Forgiveness in couples: Divorce, infidelity, and couples therapy. E.L. Worthington (Ed.), Handbook of Forgiveness içinde (s.407-446). New York: Routledge.
• Hargrave, T. D., & Sells, J. N. (1997). The development of a forgiveness scale. Journal of Marital and Family Therapy, 23 (1), 41-62. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.1997.tb00230.x
• Hodgson, L. H., & Wertheim, E. H. (2007). Does good emotion management aid forgiving? Multiple dimensions of empathy, emotion management and forgiveness of self and others. Journal of Social and Personal Relationships, 24(6), 931-949. https://doi.org/10.1177/0265407507084191
• Jaeger, M. (1998). The power and reality of forgiveness: Forgiving the murderer of one's child. R.D. Enright and J. North (Editörler), Exploring Forgiveness içinde (s.9-14). Madison: Univ of Wisconsin Press.
• Kacur, M., & Atak, M. (2011). Üniversite öğrencilerinin sorun alanları ve sorunlarla başetme yolları: Erciyes üniversitesi örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(31), 273-297.
• Marks, M. J., Trafimow, D., Busche, L. K., & Oates, K. N. (2013). A function of forgiveness: Exploring the relationship between negative mood and forgiving. Sage Open, 3(4), 1-9,. https://doi.org/10.1177/2158244013507267
• McCullough, M. E. (2000). Forgiveness as human strength: Theory, measurement, and links to well-being. Journal of Social and Clinical Psychology, 19(1), 43-55.
• McCullough, M. E., & Root, L.M. (2005). Forgiveness as change. E.L. Worthington (Ed.), Handbook of Forgiveness içinde (ss.91-107). New York: Routledge.
• McCullough, M. E., & Worthington Jr, E. L. (1994). Models of interpersonal forgiveness and their applications to counseling: Review and critique. Counseling and Values, 39(1), 2-14. https://doi.org/10.1002/j.2161-007X.1994.tb01003.x
• McCullough, M. E., Worthington Jr, E. L., & Rachal, K. C. (1997). Interpersonal forgiving in close relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 73(2), 321-336. https://doi.org/10.1037/0022-3514.73.2.321
• Menard, S. W. (1995). Applied logistic regression analysis: Quantitative applications in the social sciences. UK: Sage Publications.
• Myers, R. H. (1990). Classical and modern regression with applications, Australia: Duxbury/ Thomson Learning.
• Özgüngör, S., & Acun-Kapıkıran, N. (2011). Erikson’un psikososyal gelişim dönemleri ölçeklerinin Türk kültürüne uygunluğunun karşılaştırmalı olarak incelenmesi: Ön bulgular. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 114-126.
• Rusbult, C. E., Hannon, P. A., Stocker, S. L., & Finkel E. J. (2005). Forgiveness and relational repair. E.L. Worthington (Ed.), Handbook of Forgiveness içinde (s. 185-205). New York: Routledge.
• Shapiro, D. L. (1991). The effects of explanations on negative reactions to deceit. Administrative Science Quarterly, 36(4). 614-630. https://doi.org/10.2307/2393276
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Allyn & Bacon: Pearson Education.
• Taysi, E. (2007). İkili ilişkilerde bağışlama: İlişki kalitesi ve yüklemelerin rolü (Yayımlanmış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Thompson, L. Y., Snyder, C. R., Hoffman, L., Michael, S. T., Rasmussen, H. N., Billings, L. S., … Roberts, D. E. (2005). Dispositional forgiveness of self, others, and situations. Journal of Personality, 73(2), 313-360. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2005.00311.x
• Topbaşoğlu, T. (2016). Yaşam doyumunun yordayıcısı olarak öfke ve affetme: Affetmenin düzenleyici rolü (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Uysal, R., & Satıcı, S. A. (2014). The mediating and moderating role of subjective happiness in the relationship between vengeance and forgiveness. Educational Sciences: Theory & Practice, 14(6), 2097-2105. https://doi.org/10.12738/estp.2014.6.2207
• Wade, N. G., & Meyer, J. E. (2009). Comparison of brief group interventions to promote forgiveness: A pilot outcome study. International Journal of Group Psychotherapy, 59(2), 199-220. https://doi.org/10.1521/ijgp.2009.59.2.199
• Wade, N. G., Bailey, D. C., & Shaffer, P. (2005). Helping clients heal: Does forgiveness make a difference?. Professional Psychology: Research and Practice, 36(6), 634. https://doi.org/10.1037/0735-7028.36.6.634
• Worthington Jr, E. L., & Wade, N. G. (1999). The psychology of unforgiveness and forgiveness and implications for clinical practice. Journal of Social and Clinical Psychology, 18(4), 385-418. https://doi.org/10.1521/jscp.1999.18.4.385
• Worthington, E. L. (2005). Initial questions about the art and science of forgiving. E.L. Worthington (Ed.), Handbook of Forgiveness içinde (s:25-38). New York: Routledge.
• Younger, J. W., Piferi, R. L., Jobe, R. L., & Lawler, K. A. (2004). Dimensions of forgiveness: The views of laypersons. Journal of Social and Personal Relationships, 21(6), 837-855. https://doi.org/10.1177/0265407504047843