Türkiye Ekonomisinin Rekabetçilik Düzeyi: Ortalama İnsan Tuzağı

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 3, 33 - 49, 01.09.2015

Metin Toprak , Yüksel Bayraktar

https://doi.org/10.18037/ausbd.21466

Öz

Turkey belongs to the world’s largest 20 economies and distinguishes from other developing and Islamic countries with its well-educated population, modernity, reconciliation of traditional life and modern life, democratic formation and performance and the economic and civil liberties. However, Turkey has still not overcome middle-income or middle technology trap. In this essay, we recommend to use the concept of “average man trap.” In developing countries, the formation of human resources is also in the development stage. Therefore, closing the gap between developed and developing countries necessitates relatively more rapid development rates. Since focusing directly on effects of human resources on income and technology, we argue that “average man trap” is most explanatory factor for developmental issues. Turkey is located between the countries belong to efficiency driven group and the countries belong to innovation -driven group. We argue that without abandoning “average man model” in the decision making and administrative spheres Turkey will suffer from this trap. When the education investments and internationalization of skilled labor trends are taken into account, Turkey would break its shell in 2025, ten years later than now. Since Turkey has a century and half length long term relationship with the Western Block, our ten year prediction would even be longer due to the historical poor performance. Universities and vocational higher schools are functioning in every corner of the country today, we anticipate that this trend would rapidly improve human resources. Because the current human resources engaging in decision-making mechanisms are not ready to feel confident to delegate their authorities. The fear is losing control of the decision making and business. The socio-political and socio-economic backgrounds of the present managing groups are not very confident to face with higher classes. Therefore, the country will wait until the prospective educated children of the managing classes for taking the authority and delegating the duties and participating more talented personnel to the decision making processes without feeling a threat or complexity.

Anahtar Kelimeler

Middle Income Trap, Average Man Trap, Competition, Turkish Economy

Competitiveness of the Turkish Economy: Average Man Trap

Öz

Türkiye dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında olup, eğitimli nüfusu, modernliği, geleneksel yaşamla çağdaş yaşamı uzlaştırma yönündeki başarısı, demokratik formasyonu ve performansı ve ekonomik ve sivil özgürlükler bakımından özel bir yere sahip olmasına rağmen, hala, orta gelir veya orta teknoloji tuzağını aşamamıştır. Biz bu incelemede “ortalama insan tuzağı” kavramının kullanımını öneriyoruz. Gelişmekte olan ülkelerde insan kaynakları formasyonu da gelişme aşamasındadır. Bu nedenle gelişmiş ülkelerle arasındaki farkı kapatması ancak göreli olarak daha hızlı gelişme kaydetmesinde yatar. Gelir veya teknolojinin doğrudan belirleyicisi olarak insanı odağa koyduğu için “ortalama insan tuzağı” yaklaşımının açıklayıcı faktör olarak yeterli olduğunu düşünüyoruz. Competitiveness of the Turkish Economy: Average Man Trap Türkiye Ekonomisinin Rekabetçilik Düzeyi: Ortalama İnsan Tuzağı Prof. Dr. Metin Toprak - Assoc. Prof. Dr. Yüksel Bayraktar Prof. Dr. Metin Toprak, Istanbul University & International University of Sarajevo, [e-mail] Assoc. Prof. Dr. Yüksel Bayraktar, Istanbul University, [e-mail] Anadolu University Journal of Social Sciences Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 34 Competitiveness of the Turkish Economy: Average Man Trap Türkiye hala faktör etkinliği grubundaki ülkelerle yenilik üreten gruptaki ülkeler arasında bir yerde konuşlanmış ve buradan da yaklaşık on yıldır kurtulamıyor. Bizim tezimiz, Türkiye’nin karar alma ve yönetsel mekanizmalarda “ortalama insan” modelini kullanmaya devam ettikçe bu tuzaktan kurtulamayacağıdır. Öngörümüz, en az 10 yıllık bir süre sonunda Türkiye’nin bu açmazı aşabileceği yönündedir. Türkiye’nin birbuçuk asırdır Batı ile çok yakın politik ve ekonomik angajmanı ve buna rağmen nispeten düşük performansı dikkate alındığında, bu sürenin biraz daha uzayabileceği de söylenebilir. Ancak, bugün ülkenin her köşesinde açılan yüksek öğrenim ve mesleki eğitim kurumlarının insan kaynağını hızla iyileştireceğini öngörüyoruz. Halihazırda karar alma mekanizmalarında bulunanların eğitim düzeyi ve ait oldukları sosyopolitik ve sosyoekonomik arkaplanlar itibariyle ortalamanın üstünde vasıflı insanları karar alma ve yönetim noktalarına yerleştirmelerini beklemek çok da rasyonel görünmüyor. Çünkü, görece daha yüksek nitelikli bu kişilerle baş edememe, kontrol edememe, yönetememe ve aldatılma riski kısır döngünün kendisini sürdürmesini de meşrulaştırmaktadır. Gücü elinde bulunduranların eğitimli ve daha kentli çocuklarının işleri devralması durumunda, Türkiye “ortalama insan” modeline bağlı olmaya gerek duymayacaktır. Dolayısıyla, bugün yürürlükte olan karar alma mercilerindeki ortalama vasıftaki insanların performansları da beklendiği gibi ancak ortalama civarında seyretmektedir. Türkiye’nin çıkar yolu ortalamayı yükseltmekten geçiyor.

Anahtar Kelimeler

Orta Gelir Tuzağı, Ortalama İnsan Tuzağı, Rekabet, Türkiye Ekonomisi

Kaynakça

• BRSA (BDDK), http://ebulten.bddk.org.tr/ha alik- bulten/index.aspx
• BIS, www.bis.org Cato Institute, www.cato.org CIA, www.cia.gov. European Commission, rope2020/index_en.htm http://ec.europa.eu/eu-
• European Commission, Innovation Union Scoreboard (2013). http://ec.europa.eu/enterprise/policies/in- novation/ les/ius-2013_en.pdf
• Filiztekin, A. (2009). “Competition Index of Turkey”, in, A Competition Index for Turkey, Deloitte & Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi, İstanbul.
• Fraser Institute, www.fraserinstitute.org Freedom House, www.freedomhouse.org Heritage Foundation, www.heritage.org IMF, www.imf.org
• BIS (İMKB), www.imkb.gov.tr Development Bank (Kalkınma Bankası), http://www. kalkinma.com.tr/data/ le/raporlar/ESA/ga/2012- GA/esamkitap/index.html
• Maastricht University Institute for Management De- velopment, www.imd.org MKK, www.mkk.com.tr OECD, www.oecd.org
• Toprak, M. (2011). Settlement Area Approach to the Struggle against Poverty: Two Step Formula for Poverty, İktisat, İşletme ve Finans, 29(300), March, pp.9-44. (in Turkish). Transparency International, www.transparency.org
• Turkish Patent Institute (Türk Patent Enstitüsü), www. tpe.gov.tr Central Bank of Republic of Turkey (CBRT), http:// www.tcmb.gov.tr/sektor/yayinlar.htm Turkish Statistical Institute (Turkstat), www.tuik.gov.tr
• Ulengin, F., Önsel Ekici, Ş. & Karaata, S. (2012). Global Competitiveness Level of Turkey, 2012-2013: An Evaluation According to the World Economic Fo- rum Global Competitiveness Report 2012 – 2013, November, İstanbul.
• UNCTAD, www.unctad.org UNESCO,http://www.uis.unesco.org/FactSheets/Doc- uments/sti-rd-investment-en.pdf
• WIPO, World Intellectual Property Orgnanization, http://www.wipo.int/ipstats/en/ World Bank, www.worldbank.org
• World Economic Forum, www.weforum.org World Gold Council, www.gold.org. World Intellectual Property Organization, www.wipo.int WTO, www.wto.org