Cumhuriyetin 100. Yılında Geçmişten Günümüze Türkiye’nin Geri Kabul Anlaşmaları ve Düzensiz Göçmenler Üzerine Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: Özel Sayı, 93 - 116, 23.10.2023

Cumhur Havan

https://doi.org/10.18037/ausbd.1301716

Öz

Göç ve zorla yerinden edilme kavramları tarih boyunca çeşitli şekillerde ortaya çıkmış olup benzer amaçları taşımaktadır. Göçmenler, savaş veya iç savaştan kaçarak öncelikle güvenli ve daha yüksek bir yaşam standardı arayışıyla hareket etmektedirler. Son yıllarda medyada göçmenlere dair haberler önemli bir yer tutmaktadır. Hayatta kalmak için ülkelerini terk eden ve güvenli gördükleri topraklara ulaşmak için insanlık dışı koşullara katlanan göçmenlerin acı verici görüntüleri, giderek daha normal ve günlük hayatın bir unsuru olarak algılanmaktadır. Özellikle son yıllarda artan iç savaşların ardından devletler, ülkelerine yasa dışı yollarla giren göçmenlerden ve göç dalgasından kendi güvenli bölgelerini korumak istemektedirler. Avrupa Birliği gibi çözüm arayışında büyük çaba harcayan bir bölge, tehdit algısını yoğun bir şekilde hissetmektedir. Avrupa Birliği ülkeleri geri kabul anlaşmalarını, dış politikalarında bir yaptırım aracı olarak ve güvenli bölgelerini istenmeyen göç dalgalarıyla sarsılma riskine karşı sıkça kullanmaktadırlar. Transit ülkeler arasında en yoğun göç akımının gerçekleştiği bir ülke olması nedeniyle Türkiye için geri kabul anlaşmaları hem kendi hem de bölge güvenliğinin tesisi ve sürdürülmesi bakımından son derece önemlidir. Yasa dışı göç ve göçmen dalgası endişesi, toplumsal boyutta incelendiğinde endişe verici ve üzücü bir tablo ortaya çıkmaktadır. Bu makale, dünyanın karşı karşıya olduğu büyük insani krizin çözümü için önerilen Geri Kabul Anlaşmalarını Cumhuriyetin 100. Yılında gelinen noktada ele alarak düzensiz göçmenler üzerine etkisi hakkında bir değerlendirme ve bilgilendirme yapmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Düzensiz Göç, Göçmen, Cumhuriyetin 100. Yılı, Geri Kabul Anlaşması.

In the 100. Anniversary of The Republic from The Past to The Present, Turkey's Readmission Agreements and Their Impact on Irregular Migrants

Öz

The concepts of migration and forced displacement have emerged in various shape throughout history, but with same purposes. Migrants move in search of a safer and better life, often fleeing from war or domestic conflicts. In recent years, media coverage of migrants has gained significant attention. The distressing images of migrants who leave their countries to survive and endure inhumane conditions in their pursuit of reaching perceived safe lands have become increasingly normalized and part of daily life. States, particularly in the face of escalating internal conflicts, seek to protect their secure zones from unwanted entry by migrants and the influx of migration waves. In this context, regions heavily affected, such as the European Union, have been intensely aware of the perception of threat and have devoted significant efforts to finding solutions. European Union countries frequently employ readmission agreements as instruments of foreign policy and restrictions to safeguard their secure zones against unwanted migration waves. Turkey, being a country with the most intense migration flows among transit countries, the Readmission Agreement is of utmost importance for ensuring and maintaining regional security. The concerns regarding irregular migration and waves of migrants present a worrisome and saddening picture when examined from a humanitarian perspective. This article aims to assess and inform about the impact of Readmission Agreements on irregular migrants, taking into account the current state of the world's major humanitarian crisis as the Republic's 100th anniversary approaches.

Anahtar Kelimeler

Irregular Migration, Migrant, Republic, Readmission Agreement

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2016). Göç sosyolojisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Aktoprak, S., Natalia, O., Kirill, S. ve Vassiliy, Y. (2010). Manual on readmission for expert and practitioners. Moscow: IOM. Erişim adresi: https://publications.iom.int/system/files/pdf/manual_on_readmission1_en.pdf
• Akyildiz, I. E. (2016). Göç teorilerinin karşılaştırmalı analizi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(2), 127-176. Erişim adresi: https://www.uludag.edu.tr/dosyalar/iibfdergi/genel-dokuma n/2016_2/asl%2006.pdf
• Ayca, T. (2019). Avrupa Birliği-Türkiye ilişkilerinin geri kabul anlaşmasının etkileri bağlamında değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Aydın, E. (2018). Avrupa Birliği mevzuatında Güvenli Üçüncü Ülke kavramı ve Türkiye-AB geri kabul anlaşmasına yansımaları . Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, 38(1), 11-40 . Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/iumhmohb/issue/39036/463637
• Batır, K. (2018). Avrupa Birliği’nin Geri Kabul Anlaşmaları: Türkiye ile AB arasında imzalanan geri kabul anlaşması çerçevesinde hukuki bir değerlendirme. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(30) , 585-604. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/comuybd/issue/36994/534527
• Ciğer, M. I. (2014). Implications of the new Turkish law on foreigners and International protection for Syrians seeking protection in Turkey. Erişim adresi: https://www.academia.edu/11424240/Implications_ of_the_New_Turkish_Law_on_Foreigners_and_International_Protection_for_Syrians_seeking_protection_in_Turkey
• Commission, E. (n.d.). European commission migration and home affairs. Erişim adresi: https://home-affairs.ec.europa.eu/policies/migration-and-asylum/irregular-migration-and-return/humane-and-effective-return-and-readmission- policy_en
• Çağlayan, S. (2006). Göç kuramları, göç ve göçmen ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (17), 67-91. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/musbed/issue/23522/250638
• Denizhan, E. Ş. (2019). The EU's and Turkey policy repsones to the Syrian refugees crisis (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Develi, E. (2017). 21. yüzyılda göç olgusu: Uluslararası göç teorilerinin ekonomi politiği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (Göç Özel Sayısı), 1343-1353. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduiibfd/issue/53207/706530
• Ekinci, M. U. (2016). Türkiye-AB geri kabul anlaşması ve vize diyaloğu. İstanbul: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı. Erişim adresi: https://setav.org/assets/uploads/2016/07/türkiye-ab_gka_.pdf
• Göçmen, İ. (2014 ). Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki geri kabul anlaşmasının hukuki yönden analizi. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 13, 21-86. https://doi.org/10.1501/Avraras_0000000208
• http-1: https://www.goc.gov.tr/duzensiz-goc-istatistikler/(Erişim tarihi: 21.05.2023)
• http-2: https://www.mfa.gov.tr/turkiye_de-duzensiz-goc.tr.mfa/ (Erişim tarihi: 08.08.2023)
• Ildır, S. S. (2020). Göç politikaları çerçevesinde Türkiye-AB geri kabul anlaşması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• IOM, (2023). IOM thematic papaers. Erişim adresi: https://www.iom.int/sites/default/files/our_work/ ODG/GCM/IOM-Thematic-Paper-Readmission.pdf
• İçduygu, A. (2015). Syrian refugees in Turkey: The long road ahead. research. Erişim adresi: https://www.migrationpolicy.org/about/staff/ahmet-i%c3%a7duygu
• Kaçmaz, D. H. (2022). Effects of the re-admission agreements on transit countries and irregular illegal immigrants: Turkey (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosya Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Köse, İ. (2016). Avrupa Birliği’nin mülteci açmazı ve Türkiye-Avrupa Birliği geri kabul anlaşması. Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, 7(1), 1-26. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/293440976_Avrupa_Birligi'nin_Multeci_Acmazi_ve_Turkiye-Avrupa_Birligi_Geri_Kabul_Anlasmasi
• Küçük, E. (2008). Türkiye’nin taraf olduğu geri kabul anlaşmaları. İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(2), 99-121. Erişim adresi: https://jurix.com.tr/article/3929
• Nations, G. A. (2016). New York declaration for refugees and migrants. UN General Assembly. Erişim adresi: https://www.un.org/en/development/desa/population/migration/generalassembly/docs/globalcompact/A_RES_71_1.pdf
• Mürsel, Y. S. (2017). European Union readmission agreements as securitization instruments: The cases of Turkey and Pakistan (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özcan, E. D. E. (2016). Çağdaş göç teorileri üzerine bir değerlendirme. İş ve Hayat, 2(4), 183-215. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/isvehayat/issue/29036/310477
• Paçacı Elitok, S. (2015). A step backward for Turkey?: the readmission agreement and the hope of visa-free Europe . Istanbul: Istanbul Policy Centre, Sabancı Üniversitesi. Erişim adresi: https://ipc.sabanciuniv.edu/Content/Images/CKeditorImages/20200323-13031794.pdf
• Runyun, M. (2020). The impact of the Syrian refugee influx on Turkish capital movement (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Topal, A. H. (2015). Geçici Koruma Yönetmeliği ve Türkiye’deki Suriyelilerin hukuki statüsü. İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(1), 5-22. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/imuhfd/issue/54306/736960
• Tümtaş, M. S. ve Ergun, C. (2016). Göçün toplumsal ve mekânsal yapı üzerindeki etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(4), 1347-1359. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/sduiibfd/issue/52991/701817
• UN High Commissioner for Refugees (UNHCR). (2019). Handbook on Procedures and Criteria for Determining Refugee Status and Guidelines on International Protection Under the 1951 Convention and the 1967 Protocol Relating to the Status of Refugees, April 2019, HCR/1P/4/ENG/REV. 4, Erişim adresi: https://www.refworld.org/docid/5cb474b27.html [accessed 2 August 2023]
• Yeniceler, Z. (2018). Mülteci sorununun tarihi ve bir çözüm arayışı: Türkiye-Avrupa birliği geri kabul anlaşması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.